\n\nKsiążka koncentruje się na problematyce prawnej macierzyństwa zastępczego, w sytuacji gdy zostaje zawarta umowa pomiędzy kobietą rodzącą (surogatką) a kobietą, która ma faktycznie pełnić rolę matki. Opracowanie pozwala zrozumieć, na czym polega „usługa urodzeniowa”, odróżnić przestępstwo organizowania nielegalnej adopcji od handlu ludźmi i wskazać, jak w świetle prawa polskiego i orzecznictwa ETPCZ rozwiązuje się kwestie przynależności urodzonego dziecka do rodziny.
\n\n W publikacji przedstawiono m.in.:\n • pojęcie oraz genezę zjawiska surogacji,\n • karnoprawne aspekty macierzyństwa zastępczego,\n • macierzyństwo zastępcze w prawie cywilnym i rodzinnym.
\n\nAnaliza prawnokarna oraz cywilnoprawna została przedstawiona w oparciu o najnowszą wiedzę medyczną. Autorka w rozważny i przystępny sposób wyjaśnia kwestię surogacji, która stanowi problem prawny, społeczny i moralnie kontrowersyjny.
\n\n Adresaci:\nOpracowanie zainteresuje prawników praktyków – adwokatów, radców prawnych, sędziów i prokuratorów – oraz studentów i pracowników naukowych zajmujących się prezentowaną tematyką. Będzie przydatne także dla lekarzy zajmujących się leczeniem niepłodności.
Wykaz skrótów | str. 9 Objaśnienia niektórych terminów medycznych | str. 13 Wstęp | str. 15 Rozdział I Macierzyństwo zastępcze | str. 19 1. Macierzyństwo zastępcze – pojęcie | str. 19 2. Przyczyny pojawienia się surogacji | str. 26 2.1. Niepłodność chorobą cywilizacyjną | str. 26 2.2. Depopulacja Polski | str. 31 2.3. Moralność społeczna | str. 34 3. Rozwój technik prokreacji medycznie wspomaganej drogą do macierzyństwa zastępczego | str. 38 3.1. Ustawa o leczeniu niepłodności | str. 38 3.2. In vitro | str. 44 3.3. Przebieg zapłodnienia matki zastępczej | str. 51 3.4. Prawo do ART prawem człowieka | str. 57 4. Podmiotowość zarodka w umowie surogacyjnej | str. 62 4.1. Zarodek | str. 62 4.2. Ochrona prawa do życia – godność jako centralna kategoria praw człowieka | str. 66 4.3. Podmiotowość zarodka | str. 79 4.4. Prawo do zarodka | str. 84 5. Podsumowanie | str. 93 Rozdział II Macierzyństwo zastępcze w prawie cywilnym i rodzinnym | str. 97 1. Umowy o urodzenie dziecka | str. 97 1.1. Umowa o urodzenie dziecka w polskim prawie cywilnym | str. 97 1.2. Ograniczenie swobody zawierania umów na przykładzie umowy surogacyjnej | str. 106 1.3. Umowa o urodzenie dziecka w porządkach prawnych innych państw | str. 116 1.4. Regulacja macierzyństwa zastępczego na Ukrainie | str. 121 1.5. Analiza wybranych orzeczeń dotyczących macierzyństwa zastępczego | str. 127 2. Problemy filiacyjne związane z urodzeniem zastępczym | str. 133 2.1. Adopcja poza prawem | str. 133 2.2. Dochodzenie rodzicielstwa w dobie ART | str. 135 2.2.1. Prawne problemy ustalenia ojcostwa | str. 139 2.2.2. Matka dziecka | str. 147 2.2.3. Przepisy ustawy o aktach stanu cywilnego w świetle zawierania umów surogacyjnych | str. 153 2.2.4. Władza rodzicielska | str. 158 3. Prawo do genetycznej tożsamości | str. 160 3.1. Ryzyko niemonitorowanego pokrewieństwa | str. 170 4. Szkody urodzeniowe w perspektywie ART – legitymacja bierna | str. 172 5. Odpowiedzialność za szkody przed poczęciem | str. 178 6. Postulaty de lege ferenda | str. 183 7. Podsumowanie | str. 188 Rozdział III Karnoprawne aspekty macierzyństwa zastępczego | str. 193 1. Surogacja w perspektywie przestępstwa handlu ludźmi | str. 193 1.1. Macierzyństwo zastępcze w prawie karnym | str. 193 1.2. Definicja terminu „handel ludźmi” | str. 196 1.2.1. Pojęcie handlu ludźmi na gruncie art. 253 § 1 k.k. | str. 196 1.2.2. Pojęcie handlu ludźmi na gruncie art. 189a k.k. | str. 200 1.3. Znaczenie zgody ofiary | str. 207 1.4. Umowa surogacyjna a przygotowanie do przestępstwa handlu ludźmi | str. 210 1.5. Handel dziećmi | str. 211 2. Surogacja w perspektywie przestępstwa organizowania adopcji wbrew przepisom ustawy | str. 216 2.1. Adopcja poza prawem | str. 216 2.2. Organizowanie adopcji wbrew przepisom ustawy | str. 221 2.3. Formy rozszerzenia odpowiedzialności karnej – art. 211a § 1 k.k. | str. 233 2.4. Opłata adopcyjna | str. 253 3. Surogacja w perspektywie ustawy o leczeniu niepłodności | str. 255 3.1. Wejście w życie ustawy o leczeniu niepłodności | str. 255 3.2. Nabywanie, zbywanie komórek rozrodczych lub zarodka | str. 258 3.3. Zakaz ogłoszeń o odpłatnym zbyciu, nabyciu komórki rozrodczej lub zarodka | str. 264 3.4. Postępowanie z komórkami rozrodczymi lub zarodkami w sposób niezgodny z przepisami | str. 266 3.5. Niszczenie zarodków | str. 267 3.6. Umowa surogacyjna a ustawa o leczeniu niepłodności | str. 269 4. Inne karnoprawne aspekty macierzyństwa zastępczego | str. 270 4.1. Surogacja a prostytucja | str. 270 4.2. Współczesna forma niewolnictwa | str. 271 4.3. Transgraniczny charakter surogacji | str. 273 5. Postulaty de lege ferenda | str. 279 6. Podsumowanie | str. 283 Zakończenie | str. 289 Literatura | str. 295 Źródła prawa | str. 307 Orzecznictwo | str. 311