Bankructwo przedsiębiorstwa a wynagrodzenie firmy audytorskiej. Implikacje dla regulacji rynku rewizji finansowej
"Sprawozdanie finansowe stanowi zagregowaną informację tworzoną wewnętrznie przez daną firmę i udostępnianą publicznie w stałych okresach (z reguły rocznych). Tworząc je, przedsiębiorstwo nie uzyskuje - tak jak w przypadku informacji prasowej, reklamy czy komunikatu - dużej swobody wypowiedzi. Dzieje się tak, ponieważ zakres, sposób, dokładność i częstotliwość sprawozdawczości finansowej są nie tylko dostępne publicznie, lecz także określane przez suwerena . Stąd sprawozdanie finansowe, w przeciwieństwie do zarządczego (sporządzanego na użytek wewnętrzny), jest zrozumiałe dla zewnętrznego odbiorcy, który na jego podstawie może podejmować decyzje finansowe. Co istotne, decyzje zewnętrznego odbiorcy mogą rzutować na sytuację przedsiębiorstwa, które owo sprawozdanie sporządziło. Co za tym idzie - firma może próbować wpływać na odbiorcę przez zmianę informacji w sprawozdaniu finansowym. Wobec tego powyższa informacja niekoniecznie musi być uznana jako rzetelna. Nadużycie zaufania odbiorcy przez przedsiębiorstwo jest związane z asymetrią informacji między przedsiębiorstwem a jego otoczeniem .Dlatego też przyjęto inne rozwiązanie, a mianowicie do relacji przedsiębiorstwo-odbiorca sprawozdania finansowego wprowadzono osobę trzecią, czyli biegłego rewidenta, który opierając się na zaufaniu przedsiębiorstwa i odbiorcy, przeprowadza badanie zgodności przedstawionych przez daną firmę sprawozdań finansowych z regułami publicznymi oraz danymi źródłowymi. Taka osoba, by rzetelnie wykonać powierzone zadania, musi mieć pełny dostęp do wszystkich informacji będących podstawą sprawozdania finansowego, a jednocześnie musi utrzymać w tajemnicy wiedzę o przedsiębiorstwie, by nie naruszyć gry rynkowej. W związku z tym niezwykle istotne jest ustalenie zarówno osoby, która będzie pełniła funkcję nadzorcy, jak i sposobu kontroli utrzymania tajemnicy przez biegłego rewidenta. W tym rozwiązaniu trzeba także określić, kto i w jaki sposób powinien wynagradzać biegłego rewidenta za wykonaną pracę, ponieważ on sam staje się przedsiębiorcą .
Stąd celem niniejszego opracowania jest poznanie naukowe kształtowania się wynagrodzeń na rynku rewizji finansowej między przedsiębiorstwem a firmą audytorską."
Wstęp
1. Problem badawczy na tle rynku rewizji finansowej i ekonomii
1.1. Problem badawczy a rynek rewizji finansowej w Polsce
1.1.1. Struktura rynku rewizji finansowej
1.1.2. Zakres przedmiotowy badania
1.2. Problem badawczy a nauki ekonomiczne
1.2.1. Instytucjonalizm
1.2.2. Przedsiębiorstwo i polityka ekonomiczna
1.3. Siatka pojęciowa
1.3.1. Rewizja finansowa, rewident oraz firma audytorska
1.3.2. Sprawozdanie, raport i opinia biegłego rewidenta
1.3.3. Upadłość a bankructwo
Podsumowanie
2. Wynagrodzenie a niezależność firmy audytorskiej
2.1. Jakość badania a wynagrodzenie audytora
2.2. Podstawowe modele wynagrodzenia audytora
2.2.1. Mo del Simunica
2.2.2. Model DeAngelo
2.2.3. Przydatność modeli Simunica i DeAngelo w polskich warunkach
2.3. Pozarewizyjne wynagrodzenie firm audytorskich
2.4. Modele usług rewizyjnych i pozarewizyjnych
2.5. Luka badawcza
2.6. Metody stosowane w dotychczasowych badaniach
Podsumowanie
3. Bankructwo badanego a rewizja finansowa
3.1. Rys historyczny
3.2. Modele teoretyczne bankructwa
3.2.1. Model jednookresowy
3.2.2. Koncepcja modelu ruiny
3.2.3. Model rynkowy
3.2.4. Dekompozycja bilansu
3.3. Wybrane metody stosowane do konstrukcji modeli prognozowania bankructwa
3.3.1. Klasyfikacja metod
3.3.2. Wielowymiarowa analiza dyskryminacyjna
3.3.3. Analiza logitowa
3.3.4. Zastosowanie metod predykcji bankructwa w badaniach światowych
3.3.5. Wady i zalety modeli predykcji bankructwa
3.4. Modele diagnostyczne w Polsce
3.5. Sprawność modeli prognozowania bankructwa
3.5.1. Sprawność I i II rodzaju
3.5.2. Krzywe koncentracji
3.6. Rewizja finansowa i prognozowanie bankructwa
3.6.1. Kontynuowanie działalności przedsiębiorstwa
3.6.2. Związek rewizji finansowej z predykcją bankructwa
3.6.3. Hipoteza pomocnicza
3.6.4. Model odniesienia
Podsumowanie
4. Koncepcja badania
4.1. Jednorodność metodyki procesu rewizji
4.2. Kryteria wyboru i metody wykorzystane do weryfikacji hipotez
4.2.1. Kryteria wyboru metody modelowania - hipoteza pomocnicza
4.2.2. Metoda weryfikacji hipotezy głównej
4.3. Dane
Podsumowanie
5. Wyniki i wnioski
5.1. Statystyki opisowe zmiennych
5.2. Wyniki estymacji
5.2.1. Weryfikacja hipotezy pomocniczej
5.2.2. Weryfikacja hipotezy głównej
5.3. Ocena wyników - hipoteza pomocnicza
5.3.1. Strategia badania i trafność klasyfikacji modelu
5.3.2. Opinia biegłego rewidenta a jej parametr w modelu
5.3.3. Wielkość próby
5.3.4. Data wniosku o upadłość a data ogłoszenia upadłości
5.3.5. Wpływ założenia o jednorodności metodyki rewizji finansowej na jakość danych
5.3.6. Wygaszanie obowiązku rewizji przed upadłością
5.3.7. Wykorzystanie zmiennej Opinia do prognozowania prawdopodobieństwa bankructwa
5.4. Ocena wyników - hipoteza główna
5.4.1. Bankructwo a usługi firm audytorskich
5.4.2. Perspektywa suwerena
5.4.3. Praktyczne znaczenie wyników
5.4.4. Wnioski - usługi pozarewizyjne
5.5. Ograniczenia wyników
5.6. Dalsze badania
Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Wykaz tabel i rysunków
Załącznik 1. Zestawienie wybranych badań nad bankructwem publikowanych w dostępie otwartym w Polsce
Załącznik 2. Zestawienie wybranych badań nad rewizją finansową publikowanych w dostępie otwartym w Polsce
Załącznik 3. Zestawienie wybranych metod stosowanych do konstrukcji modeli prognozowania bankructwa
Załącznik 4. Wybrane badania nad prognozowaniem bankructwa przedsiębiorstw w Polsce
Załącznik 5. Zestawienie zidentyfikowanych wskaźników finansowych zastosowanych do budowy modeli predykcji bankructwa wg badań J.L. Bellovara i in., A.I. Dimitrasa i in. oraz Y.M. Mensaha