Transmisja spadku jest bez wątpienia jednym z najciekawszych, a przy tym najbardziej skomplikowanych mechanizmów z zakresu prawa spadkowego. W publikacji starano się w sposób możliwie przejrzysty, a zarazem wyczerpujący przedstawić tytułową instytucję, jej istotę i charakter na tle szeroko rozumianych stosunków z zakresu prawa materialnego, procedury cywilnej i prawa prywatnego międzynarodowego. Wnikliwa analiza tego wyjątkowego zagadnienia jest istotna zwłaszcza dla potencjalnych spadkobierców, którym ustawodawca przyznał prawo decydowania w pewnym zakresie o składzie dziedziczonego majątku. Badaniami objęto konstrukcję prawną transmisji, sposób realizacji uprawnień transmisyjnych, problematykę wielości transmitariuszy, proponując nowe pojęcia w tej dziedzinie, takie jak: further transmission, double transmission i multitransmission.
W pracy przedstawiono ponadto nowatorskie rozwiązania wybranych europejskich systemów prawnych, przywołując orzecznictwo zagraniczne, zwłaszcza niemieckie, włoskie, szwajcarskie i austriackie. Dokonując oceny konkretnych rozstrzygnięć prawnych, nie pominięto ugruntowanych judykatów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Adresaci:
Publikacja zainteresuje prawników praktyków: sędziów, notariuszy, adwokatów, radców prawnych, komorników sądowych, a także przedstawicieli nauki.
Wykaz skrótów | str. 13 Wykaz terminów i sentencji łacińskich | str. 21 Wstęp | str. 25 Rozdział I Transmisja spadku w ujęciu historycznym i prawnoporównawczym | str. 33 1. Transmissio hereditatis w prawie rzymskim | str. 33 1.1. Sposoby nabycia spadku (adquirere hereditatem) | str. 33 1.2. Transmissio ex capite infantiae | str. 37 2. Transmisja spadku w wybranych obcych regulacjach prawnych | str. 39 2.1. Prawo niemieckie | str. 39 2.1.1. Dziedziczenie prawa do odrzucenia spadku (Die Vererblichkeit des Ausschlagungsrechts) | str. 39 2.1.2. Cechy transmisji - przesłanki milczące z § 1952 ust. 1 BGB | str. 41 2.1.3. Skutki prawne odrzucenia spadku transmitowanego | str. 45 2.1.3.1. Subsydiarność uprawnień transmisyjnych | str. 45 2.1.3.2. Kolejność dziedziczenia po odrzuceniu pierwotnego spadku | str. 46 2.1.3.3. Odrzucenie spadku transmitowanego a możliwość dochodzenia roszczeń o wyrównanie dorobków i o zachowek | str. 48 2.1.4. Transmisja a problematyka spadkobierców przednich i następczych | str. 51 2.1.4.1. Dziedziczenie prawa spadkobiercy przedniego do odrzucenia spadku | str. 51 2.1.4.2. Dziedziczenie prawa spadkobiercy następczego do odrzucenia spadku | str. 59 2.2. Prawo włoskie | str. 65 2.2.1. Przeniesienie powołania do spadku (trasmissione della delazione) | str. 65 2.2.1.1. Istota transmisji | str. 65 2.2.1.2. Charakter prawny powołania do dziedziczenia | str. 69 2.2.2. Konsekwencje prawne dziedziczenia powołania do spadku | str. 73 2.2.3. Szczególne przypadki transmisji | str. 77 2.2.3.1. Przeniesienie powołania do spadku po odrzuceniu spadku (trasmissione della delazione dopo la rinunzia) | str. 77 2.2.3.2. Przeniesienie powołania do spadku a osoby powołane w dalszej kolejności (trasmissione della delazione e chiamati successivi) | str. 79 2.2.3.3. Przeniesienie warunkowego powołania do spadku (trasmissione della delazione condizionale) | str. 80 2.3. Prawo szwajcarskie | str. 81 2.3.1. Przejście prawa do odrzucenia spadku (Übergang der Ausschlagungsbefugnis) | str. 81 2.3.2. Charakter prawny transmisji | str. 82 2.3.3. Bieg terminu do odrzucenia spadku transmitowanego | str. 85 2.4. Prawo austriackie | str. 87 Rozdział II Konstrukcja prawna transmisji spadku | str. 90 1. Pojęcie transmisji | str. 90 2. Transmisja a nabycie spadku | str. 94 3. Charakter prawny transmisji - koncepcje teoretyczne | str. 100 3.1. Transmisja jako konsekwencja sukcesji uniwersalnej | str. 100 3.2. Transmisja jako przykład sukcesji syngularnej | str. 105 3.3. Transmisja jako prawo osobiste transmitariusza | str. 107 3.4. Transmisja jako tytuł powołania do spadku | str. 112 4. Transmisja zapisu windykacyjnego | str. 117 5. Uwagi de lege lata | str. 119 Rozdział III Realizacja uprawnień transmisyjnych | str. 125 1. Zdolność transmitariusza do złożenia oświadczeń spadkowych | str. 125 1.1. Składanie oświadczeń przez osobę fizyczną | str. 125 1.2. Składanie oświadczeń przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną z art. 331 k.c. | str. 133 2. Pojęcie i cechy oświadczeń spadkowych transmitariusza | str. 139 2.1. Charakter prawny oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku | str. 139 2.2. Cechy oświadczeń transmitariusza | str. 140 2.2.1. Bezwarunkowość i nieterminowość | str. 140 2.2.2. Nieodwołalność | str. 142 2.2.3. Niepodzielność | str. 143 2.2.4. Niemajątkowy charakter | str. 146 2.2.5. Sformalizowanie | str. 148 3. Forma oświadczeń spadkowych transmitariusza | str. 148 3.1. Uwagi wprowadzające | str. 148 3.2. Forma oświadczeń składanych przed sądem | str. 151 3.3. Forma oświadczeń składanych poza sądem | str. 153 3.3.1. Stanowisko judykatury | str. 153 3.3.2. Poglądy doktryny | str. 156 4. Treść i skutki prawne oświadczeń spadkowych transmitariusza | str. 160 4.1. Składniki oświadczenia spadkowego | str. 160 4.2. Przyjęcie spadku pozostawianego i spadku transmitowanego | str. 163 4.3. Przyjęcie spadku pozostawianego i odrzucenie spadku transmitowanego | str. 166 4.4. Odrzucenie spadku pozostawianego | str. 168 4.5. Transmisja w prawie upadłościowym | str. 169 4.6. Uwagi de lege ferenda | str. 172 4.6.1. Przyjęcie per facta concludentia spadku przez transmitariusza | str. 172 4.6.2. Odrzucenie "ze wskazaniem" spadku przez transmitariusza | str. 175 5. Kolejność składania oświadczeń spadkowych przez transmitariusza | str. 178 6. Termin do złożenia przez transmitariusza oświadczeń spadkowych | str. 180 6.1. Charakter prawny terminu | str. 180 6.2. Bieg terminu | str. 183 6.2.1. Bieg terminu, gdy transmitent wiedział o tytule powołania go do spadku | str. 183 6.2.1.1. Koncepcja quasi-rygorystyczna | str. 183 6.2.1.2. Koncepcja quasi-liberalna | str. 185 6.2.2. Bieg terminu, gdy transmitent nie wiedział o tytule powołania go do spadku | str. 188 6.3. Przerwanie biegu terminu | str. 190 6.4. Skutki prawne niezłożenia przez transmitariusza oświadczeń spadkowych w terminie | str. 195 Rozdział IV Wielość transmissio | str. 199 1. Wielość transmitariuszy | str. 199 1.1. Istota problemu | str. 199 1.2. Propozycje rozwiązania problemu | str. 201 1.2.1. Koncepcja odrębnych oświadczeń spadkowych | str. 201 1.2.2. Koncepcja wspólnego oświadczenia spadkowego | str. 205 1.2.3. Koncepcja dominacji oświadczenia o przyjęciu spadku | str. 212 1.3. Wielość transmitariuszy zapisu windykacyjnego | str. 215 2. Wielość transmisji | str. 219 2.1. Dalsza transmisja (further transmission) | str. 219 2.2. Podwójna transmisja (double transmission) | str. 225 2.3. Multitransmisja (multitransmission) | str. 233 3. Niemieckie Erben des Erben | str. 235 3.1. Wielość transmitariuszy a zasada wspólności majątku spadkowego | str. 235 3.2. Skutki prawne odrzucenia spadku transmitowanego przez jednego z transmitariuszy - między teorią przyrostu a zasadą sukcesji uniwersalnej | str. 240 4. Wnioski de lege lata i de lege ferenda | str. 248 Rozdział V Transmisja spadku w ujęciu proceduralnym | str. 255 1. Rys historyczny postępowania transmisyjnego | str. 255 2. Tryby transmisji spadku | str. 260 2.1. Uwagi wprowadzające | str. 260 2.2. Tryb sądowy | str. 262 2.2.1. Właściwość organów sądowych w sprawie transmisji | str. 262 2.2.2. Wszczęcie postępowania transmisyjnego | str. 268 2.2.3. Kognicja sądu w sprawie transmisji | str. 273 2.2.4. Zawiadomienie osób powołanych do dziedziczenia po transmitencie | str. 281 2.3. Tryby pozasądowe | str. 284 2.3.1. Tryb notarialny | str. 284 2.3.2. Tryb konsularny | str. 290 3. Pełnomocnictwo transmisyjne | str. 296 Rozdział VI Transmisja spadku - aspekty międzynarodowe | str. 302 1. Transmisja w prawie prywatnym międzynarodowym | str. 302 1.1. Sposoby nabycia spadku przez transmitariuszy | str. 302 1.2. Normy kolizyjne właściwe transmisji | str. 306 2. Transmisja spadku w umowach międzynarodowych | str. 312 3. Transmisja w rozporządzeniu spadkowym Unii Europejskiej | str. 321 3.1. Uwagi wprowadzające | str. 321 3.2. Jurysdykcja krajowa w sprawach transmisyjnych | str. 327 3.2.1. Ogólne zasady jurysdykcyjne | str. 327 3.2.2. Jurysdykcja przemienna | str. 337 3.3. Prawo właściwe dla transmisji spadku | str. 344 3.3.1. Zasady ogólne | str. 344 3.3.2. Regulacja szczególna | str. 350 3.4. Transmisja w europejskim poświadczeniu spadkowym | str. 357 Uwagi końcowe i wnioski | str. 365 Bibliografia | str. 383 Literatura | str. 391