Prawo rzeczowe i spadkowe. Pytania i odpowiedzi
Podręcznik stanowi kompleksowe opracowanie problematyki polskiego prawa rzeczowego i spadkowego. Zagadnienia są przedstawione w przystępnej i przejrzystej formie pytań i od razu udzielanych na nie odpowiedzi, z najistotniejszymi informacjami zebranymi z aktów prawnych, doktryny i orzecznictwa sądowego. Taka konstrukcja książki ułatwia przygotowanie się do kolokwiów i egzaminu z prawa rzeczowego oraz spadkowego. Trzecie wydanie zostało poszerzone i zaktualizowane: uwzględniono nowe, obecnie obowiązujące oraz znowelizowane akty prawne, m.in. ustawę z 20.07.2017 r. – Prawo wodne; dodano najnowsze orzecznictwo sądowe dotyczące poruszanych zagadnień; wprowadzono opracowania nowych obszarów tematycznych, takich jak odrębna własność lokali czy użytkowanie wieczyste. Adresaci: Podręcznik jest przeznaczony przede wszystkim dla studentów studiów prawniczych, lecz mogą z niego skorzystać także studenci studiów administracji i ekonomii, mający w ramach programu nauczania do zaliczenia ćwiczenia lub egzamin z prawa cywilnego, oraz aplikanci zawodów prawniczych przygotowujący się do egzaminów zawodowych.
Wykaz skrótów | str. 11
Akty prawne | str. 11
Czasopisma i publikatory | str. 12
Inne skróty | str. 13
Wprowadzenie | str. 15
Rozdział 1
Prawo rzeczowe | str. 17
1.1. Prawo własności | str. 17
Jak scharakteryzować prawo własności? | str. 17
Czyją własnością są wody? | str. 21
Czyją własnością są kopaliny? | str. 24
Co stanowi przedmiot prawa własności? | str. 25
Co to są części składowe rzeczy? | str. 30
Co to są przynależności rzeczy? | str. 31
Co to są pożytki? | str. 32
Jak rozgraniczyć nieruchomości, kiedy granice gruntów stały się sporne? | str. 32
Co to są immisje? | str. 34
1.2. Nabycie i utrata własności – zagadnienia wybrane | str. 39
Na czym polega rozróżnienie na pierwotne i pochodne nabycie własności? | str. 39
Jak dochodzi do nabycia prawa własności na podstawie umowy? | str. 40
Czy można nabyć własność rzeczy ruchomej, pomimo że zbywca nie jest uprawniony do rozporządzania tą rzeczą? | str. 42
Jakie są przesłanki nabycia prawa własności rzeczy w drodze zasiedzenia? | str. 48
Czy możliwe jest nabycie w drodze zasiedzenia innego prawa niż prawo własności? | str. 53
Czy w obecnym stanie prawnym możliwe jest zrzeczenie się własności nieruchomości? | str. 58
Czy można pozbyć się własności rzeczy ruchomej w drodze jednostronnej czynności prawnej? | str. 60
Jak należy postąpić w przypadku znalezienia rzeczy zgubionej? Jak przedstawia się kwestia prawa własności takiej rzeczy? | str. 62
1.3. Ochrona własności | str. 82
Czemu służą roszczenia windykacyjne i negatoryjne? | str. 82
Czemu służą roszczenia uzupełniające? | str. 87
Czy posiadaczowi przysługuje uprawnienie do żądania nakładów poczynionych przez niego na rzecz? | str. 90
Jak przedstawiają się kwestie własnościowe, gdy jeden podmiot wzniósł budynek na gruncie należącym do innego podmiotu? | str. 92
1.4. Współwłasność | str. 93
Kiedy występuje współwłasność i jakie są jej rodzaje? | str. 93
Jak przedstawia się kwestia zarządu rzeczą wspólną w przypadku współwłasności w częściach ułamkowych? | str. 98
Jakie są tryby i sposoby zniesienia współwłasności w częściach ułamkowych? | str. 101
1.5. Odrębna własność lokali | str. 107
Kiedy mamy do czynienia z odrębną nieruchomością lokalową? | str. 107
Jak w świetle przepisów ustawy o własności lokali pojmowany jest samodzielny lokal mieszkalny? | str. 108
Co obejmuje nieruchomość wspólna? | str. 110
Jak ustala się udział właściciela lokalu w nieruchomości wspólnej? | str. 113
W jaki sposób można ustanowić odrębną własność lokalu? | str. 115
Jak przedstawiają się prawa i obowiązki właścicieli samodzielnych lokali? | str. 123
Co to jest wspólnota mieszkaniowa? | str. 125
Jak przedstawia się kwestia zarządu nieruchomością wspólną? | str. 126
1.6. Użytkowanie wieczyste | str. 130
Co to jest użytkowanie wieczyste i na czym polega? | str. 130
Czy raz ustalone opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego mogą ulegać zmianom? | str. 140
Jak dochodzi do powstania prawa użytkowania wieczystego? | str. 143
Jakie grunty mogą zostać oddane w użytkowanie wieczyste? | str. 145
Kto i na czyją rzecz może ustanowić prawo użytkowania wieczystego? | str. 147
Na jaki czas ustanawiane jest prawo użytkowania wieczystego? | str. 149
Jakie konsekwencje prawne wiążą się z wygaśnięciem prawa użytkowania wieczystego? | str. 150
Czy i na jakich zasadach możliwe jest przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości? | str. 153
1.7. Ograniczone prawa rzeczowe – zagadnienia ogólne | str. 158
Jaki jest katalog ograniczonych praw rzeczowych? | str. 158
Jak powstają ograniczone prawa rzeczowe? | str. 159
Kiedy dochodzi do wygaśnięcia ograniczonych praw rzeczowych? | str. 161
Jak przedstawia się kwestia pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych? | str. 162
1.8. Poszczególne ograniczone prawa rzeczowe | str. 164
1.8.1. Użytkowanie | str. 164
Co to jest użytkowanie? | str. 164
Jak przedstawia się konstrukcja prawna użytkowania przez osoby fizyczne? | str. 167
Co to jest timesharing/timeshare? | str. 169
Jak przedstawia się kwestia użytkowania gruntów Skarbu Państwa przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne? | str. 171
Jakie najistotniejsze kwestie należy wskazać w odniesieniu do użytkowania gruntów stanowiących wkłady gruntowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych przez te spółdzielnie? | str. 174
Jak przedstawia się problematyka innych przypadków użytkowania przez osoby prawne? | str. 176
1.8.2. Służebności | str. 179
Jakie są rodzaje służebności? | str. 179
Na czym polega służebność gruntowa? | str. 179
Jakie cechy charakteryzują służebność osobistą? | str. 184
Kiedy i jak może zostać ustanowiona służebność drogi koniecznej? | str. 185
Co to jest służebność przesyłu? | str. 187
1.8.3. Zastaw | str. 188
Co to jest zastaw? | str. 188
Czy zastaw jest prawem akcesoryjnym? | str. 194
Co to jest zastaw rejestrowy? | str. 195
Co to jest zastaw skarbowy? | str. 200
1.8.4. Hipoteka | str. 205
Co to jest hipoteka i jakie są jej cechy charakterystyczne? | str. 205
Na czym może zostać ustanowiona hipoteka? | str. 209
Kiedy może powstać hipoteka łączna? | str. 211
Kiedy może dojść do obciążenia nieruchomości hipoteką przymusową? | str. 212
Kiedy i w jaki sposób możliwe jest dokonanie rozporządzenia opróżnionym miejscem hipotecznym? | str. 214
1.8.5. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu | str. 217
Co to jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu? | str. 217
1.9. Posiadanie | str. 223
Kim są: posiadacz samoistny, posiadacz zależny, dzierżyciel, prekarzysta? | str. 223
Jakie domniemania wiążą się z posiadaniem? | str. 225
Jakie czynności może podjąć posiadacz celem ochrony swego posiadania? | str. 227
Jak można przenieść posiadanie rzeczy? | str. 229
1.10. Księgi wieczyste | str. 230
Czemu służą księgi wieczyste i jakie prawa mogą być w nich ujawnione? | str. 230
Jaki charakter mają wpisy w księdze wieczystej? | str. 231
Co oznacza sformułowanie, że księgi wieczyste są jawne? | str. 233
Na czym polega rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych? | str. 238
Rozdział 2
Prawo spadkowe | str. 241
2.1. Skład spadku | str. 241
Jakie prawa i obowiązki wchodzą w skład spadku? | str. 241
2.2. Dziedziczenie ustawowe | str. 246
Jak przedstawia się porządek dziedziczenia ustawowego? | str. 246
2.3. Dziedziczenie testamentowe | str. 257
Kiedy dochodzi do dziedziczenia testamentowego? | str. 257
W jakiej formie można sporządzić ważny testament zgodnie z polskim prawem? | str. 264
Kto nie może być świadkiem testamentu? | str. 272
2.4. Rozrządzenia testamentowe | str. 274
Jak spadkodawca może powołać spadkobiercę? | str. 274
Na czym polega wydziedziczenie? | str. 276
Na czym polega zapis zwykły? | str. 279
Na czym polega zapis windykacyjny? | str. 283
Na czym polega polecenie? | str. 287
Jaką rolę odgrywa wykonawca testamentu? | str. 289
2.5. Spadkobierca i jego sytuacja prawna | str. 291
Kto może być spadkobiercą? | str. 291
Kiedy mamy do czynienia z niegodnością spadkobiercy? | str. 292
Kiedy dochodzi do nabycia spadku przez spadkobiercę? | str. 293
Jak uzyskać dokument potwierdzający status spadkobiercy? | str. 298
Jak przedstawia się odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkowe? | str. 310
2.6. Zachowek | str. 318
Co to jest zachowek? | str. 318
Jak wyliczyć wysokość należnego zachowku? | str. 320
2.7. Wspólność majątku spadkowego i dział spadku | str. 322
Na jakich zasadach funkcjonuje wspólność majątku spadkowego w przypadku, gdy spadek dziedziczy dwóch lub więcej spadkobierców? | str. 322
Jak dokonać działu spadku? | str. 325
2.8. Umowy dotyczące spadku | str. 331
Czy możliwe jest zawieranie umów dotyczących spadku? | str. 331
Wykaz orzecznictwa | str. 335
Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego | str. 335
Orzeczenia Sądu Najwyższego | str. 335
Orzeczenia sądów apelacyjnych | str. 341
Orzeczenia sądów okręgowych | str. 343
Orzeczenia sądów rejonowych | str. 343
Orzeczenia sądów administracyjnych | str. 343
Wykaz aktów prawnych | str. 345
Bibliografia | str. 351