Wejście w życie przepisów RODO wywołało poruszenie w przestrzeni publicznej. Należy jednak pamiętać, że prawna ochrona prywatności i autonomii informacyjnej ma w Polsce źródła konstytucyjne. Konstytucja wprowadza nakaz zaprojektowania przez państwo architektury obiegu danych osobowych, na której kształt wpływają konteksty przetwarzania informacji o jednostce.
W publikacji omówiono m.in.:
dopuszczalne konstytucyjnie ograniczenia prywatności informacyjnej,
znaczenie nowych technologii dla wykładni przepisów konstytucyjnych,
gwarancje proceduralne i techniczne przetwarzania danych dotyczących zdrowia.
Adresaci:
Omówiona w książce ewolucja standardu ochrony prywatności może być szczególnie przydatna przy formułowaniu uzasadnień decyzji i orzeczeń odnoszących się do ochrony danych. Informacje przedstawione w publikacji zainteresują prawników praktyków zajmujących się ochroną danych osobowych, prawem medycznym czy działalnością biobanków.
Wykaz skrótów .................................................................................. 11 Wstęp ................................................................................................... 13 Rozdział pierwszy Prawna ochrona życia prywatnego i autonomii informacyjnej jednostki wobec rozwoju nowych technologii ........................................................................... 23 1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 23 2. Geneza prawnej ochrony prywatności i autonomii informacyjnej jednostki .......................................................... 26 2.1. Neutralne (deskryptywne) defi nicje prywatności ........ 26 2.2. Rozróżnienie sfery prywatnej i sfery publicznej ........... 30 3. Prywatność jako wartość instrumentalna ............................ 34 4. Prywatność informacyjna ....................................................... 40 5. Współczesne teorie prywatności ............................................ 45 6. Zasada ostrożności w procesach przetwarzania informacji o jednostce .............................................................. 51 7. Wpływ nowych technologii na ochronę prywatności ........ 54 8. Prawo do prywatności a procesy płynnej inwigilacji .......... 61 9. Medycyna i biotechnologia a prawa człowieka .................... 66 9.1. Prawo medyczne jako dziedzina prawa .......................... 67 9.2. Rozwój medycyny i biotechnologii ................................. 68 9.3. Wzrost znaczenia bioetyki ............................................... 71 10. Źródła ochrony prywatności w prawie międzynarodowym .................................................................. 73 Rozdział drugi Ochrona prywatności informacyjnej w polskim prawie konstytucyjnym................................................................................. 77 1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 77 2. Ochrona prywatności informacyjnej .................................... 78 2.1. Stan przed wejściem w życie Konstytucji ...................... 78 2.2. Stan po wejściu w życie Konstytucji z 1997 r. ............... 81 2.2.1. Aspekt podmiotowy prawa do prywatności ....... 84 2.2.2. Prawo do prywatności informacyjnej jako konstytucyjna zasada prawa ......................... 87 2.2.3. Prywatność jako wartość konstytucyjnie chroniona ................................................................. 90 2.2.4. Prawo do prywatności informacyjnej jako publiczne prawo podmiotowe ...................... 95 2.2.5. Dopuszczalne konstytucyjnie ograniczenia prywatności informacyjnej ................................... 104 2.2.6. Kontekst przetwarzania a badanie proporcjonalności ograniczeń .............................. 119 2.2.7. Elementy kontekstu przetwarzania informacji o jednostce ............................................................... 123 Rozdział trzeci Konteksty przetwarzania danych dotyczących zdrowia jednostki w polskim systemie prawnym ...................................... 139 1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 139 2. Informacje dotyczące zdrowia jako kategoria danych osobowych. Rodzaje danych dotyczących zdrowia ............. 141 2.1. Informacja genetyczna ...................................................... 148 2.2. Charakter informacji genetycznej ................................... 153 3. Rejestry informacji w ochronie zdrowia ............................... 155 4. Podmioty przetwarzające dane dotyczące zdrowia ............. 161 5. Podstawa prawna przetwarzania danych .............................. 167 6. Gwarancje proceduralne i techniczne przetwarzania danych ........................................................................................ 173 6.1. Gwarancje proceduralne .................................................. 174 6.1.1. Niezależny organ do spraw ochrony danych ...... 174 6.1.2. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych .............................................................. 174 6.1.3. Obowiązki informacyjne ....................................... 178 6.1.4. Obowiązki administratora związane z przetwarzaniem danych ...................................... 182 6.1.5. Prawo jednostki do kontroli przetwarzania danych ...................................................................... 182 6.2. Gwarancje techniczne ....................................................... 185 Rozdział czwarty Konteksty przetwarzania danych osobowych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego ............................ 191 1. Teorie dostępu i kontroli w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego ....................................................................... 191 2. Współczesne teorie prywatności a orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego ................................................... 193 3. Podmioty przetwarzające dane .............................................. 195 4. Charakter przetwarzanych danych ........................................ 198 5. Podstawa przetwarzania danych ............................................ 201 6. Struktura przetwarzania danych ........................................... 203 7. Gwarancje proceduralne i techniczne przetwarzania danych ........................................................................................ 206 Rozdział piąty Reforma systemu ochrony danych osobowych w Unii Europejskiej a konstytucyjne gwarancje ochrony prywatności informacyjnej ............................................................. 211 1. Uwagi wprowadzające ............................................................. 211 2. Konstytucyjny system źródeł prawa ...................................... 215 3. Unijny system źródeł prawa .................................................... 218 4. Prawo międzynarodowe i europejskie w konstytucyjnym systemie źródeł prawa .............................................................. 219 5. System ochrony danych osobowych w Unii Europejskiej .... 223 5.1. Początki ............................................................................... 223 5.2. System ochrony danych w UE przed reformą ............... 227 5.3. Geneza unijnej reformy ochrony danych osobowych z 2016 r. ................................................................................ 228 5.4. RODO – charakterystyka przyjętych rozwiązań prawnych ............................................................................. 229 6. Zagadnienia konstytucyjne związane z obowiązywaniem RODO ......................................................................................... 232 6.1. Deficyt demokracji ............................................................ 232 6.2. Marginalizacja ustawy w systemie ochrony danych osobowych .......................................................................... 238 6.3. Zasada poprawnej legislacji a RODO ............................. 240 6.4. Badanie zgodności RODO z Konstytucją ...................... 244 6.5. Standard ochrony prywatności w Konstytucji oraz w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej i RODO ............................................................................... 246 7. Ochrona danych dotyczących zdrowia w RODO ................ 249 Podsumowanie .................................................................................. 255 Bibliografia......................................................................................... 263 Wykaz orzecznictwa ......................................................................... 273