Opracowanie zawiera całościowe omówienie problematyki materialnoprawnej i egzekucyjnej dotyczącej odpowiedzialności małżonków pozostających w ustroju wspólności ustawowej za zobowiązania cywilnoprawne jednego z nich.W kompleksowy sposób przedstawia analizę regulacji materialnoprawnej tego zagadnienia zamieszczoną w art. 41 k.r.o. oraz kwestie proceduralne związane z realizacją w postępowaniu egzekucyjnym odpowiedzialności małżonków majątkiem wspólnym, w tym problem obrony małżonków przed egzekucją.
Autor omawia istotne zagadnienia rzadko poruszane w literaturze przedmiotu, takie jak m.in.:• status małżonka dłużnika jako osoby odpowiadającej za cudzy dług;• odpowiedzialność małżonków za zobowiązania niepieniężne;• stosowanie art. 41 k.r.o. w przypadkach zaspokojenia wierzyciela przez jednego z małżonków będącego dłużnikiem solidarnym;• charakter prawny tzw. zgody fakultatywnej małżonka dłużnika: jej przedmiot i zakres, udzielanie w sposób dorozumiany i pod warunkiem, dopuszczalność udzielania przed powstaniem ustroju wspólności majątkowej między małżonkami, odwołanie zgody oraz dopuszczalność modyfikacji jej treści przez małżonka dłużnika;• umowna modyfikacja treści kompetencji wierzyciela do żądania zaspokojenia z majątków małżonków.
Rozważania zamieszczone w pracy mają nie tylko walor teoretyczny, lecz są także zorientowane na rozwiązywanie problemów praktycznych.
Książka jest przeznaczona przede wszystkim dla sędziów, komorników, adwokatów i radców prawnych. Notariuszy mogą zainteresować fragmenty dotyczące poddania się egzekucji w akcie notarialnym przez małżonka będącego dłużnikiem oraz przez drugiego małżonka odpowiadającego wyłącznie majątkiem wspólnym za długi współmałżonka, a także udzielania przez małżonka dłużnika zgody, o której mowa w art. 41 par. 1 k.r.o., w tym m.in.: formy zgody, dopuszczalności zgody generalnej i rodzajowej oraz udzielania zgody pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu.
Wykaz skrótów | str. 11 Wstęp | str. 15 Rozdział I Ewolucja materialnoprawnej regulacji odpowiedzialności małżonków pozostających w ustroju wspólności majątkowej za cywilnoprawne zobowiązania jednego z nich | str. 25 Wprowadzenie | str. 25 Odpowiedzialność małżonków w Prawie małżeńskim majątkowym | str. 28 Odpowiedzialność małżonków w Kodeksie rodzinnym | str. 30 Odpowiedzialność małżonków w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym | str. 31 Rozdział II Sytuacja małżonka odpowiadającego majątkiem wspólnym za długi drugiego małżonka | str. 41 Wprowadzenie | str. 41 Stanowiska akceptujące traktowanie małżonka odpowiadającego wyłącznie majątkiem wspólnym jako dłużnika | str. 43 2.1. Artykuł 41 k.r.o. jako źródło długu małżonka dłużnika tożsamego z długiem drugiego z małżonków | str. 43 2.2. Artykuł 41 k.r.o. jako źródło długu małżonka dłużnika polegającego na znoszeniu egzekucji z majątku wspólnego małżonków | str. 51 2.3. Artykuł 36 § 2 zdanie pierwsze k.r.o. jako źródło przedstawicielstwa ustawowego małżonków | str. 52 Uwagi krytyczne dotyczące stanowisk utożsamiających małżonka dłużnika z dłużnikiem | str. 53 Pojęcie odpowiedzialności majątkiem wspólnym małżonków przez małżonka dłużnika za długi drugiego małżonka | str. 67 Rozdział III Przedmiotowy oraz podmiotowy zakres odpowiedzialności małżonków za zobowiązania jednego z nich | str. 87 Odpowiedzialność małżonków majątkiem wspólnym za zobowiązania niepieniężne | str. 87 Dopuszczalność stosowania art. 41 k.r.o. do odpowiedzialności małżonków za zobowiązania publicznoprawne | str. 92 Dopuszczalność obejmowania art. 41 k.r.o. sytuacji, w których dłużnikami są oboje małżonkowie | str. 99 Stosowanie art. 41 k.r.o. w przypadkach zaspokojenia wierzyciela przez jednego z małżonków będącego dłużnikiem solidarnym bądź odpowiadającego jak współdłużnik solidarny | str. 108 Rozdział IV Zgoda małżonka dłużnika jako źródło kompetencji wierzyciela do żądania zaspokojenia z całego majątku wspólnego małżonków | str. 117 Zgoda obligatoryjna oraz zgoda fakultatywna | str. 117 Charakter prawny zgody fakultatywnej | str. 120 Powstanie skutku określonego w art. 41 § 1 in fine k.r.o. jako konsekwencja zgody małżonka dłużnika | str. 134 Zastąpienie zgody małżonka orzeczeniem sądu | str. 146 Adresat oświadczenia o udzieleniu zgody fakultatywnej | str. 148 Relacja czasowa dotycząca udzielania zgody fakultatywnej oraz powstania zobowiązania będącego jej przedmiotem | str. 159 Forma zgody | str. 163 Udzielanie zgody fakultatywnej przez pełnomocnika oraz prokurenta | str. 179 Udzielanie zgody fakultatywnej w sposób dorozumiany | str. 184 10.. Przedmiot i zakres zgody | str. 196 11.. Dopuszczalność zgody generalnej oraz rodzajowej | str. 217 12.. Ograniczenie w treści zgody kompetencji wierzyciela do żądania zaspokojenia z całego majątku wspólnego małżonków | str. 229 13.. Dopuszczalność udzielania zgody pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu | str. 237 14.. Pozostawanie przez małżonków w ustroju wspólności majątkowej jako przesłanka skuteczności zgody fakultatywnej | str. 241 15.. Wady oświadczenia woli o udzieleniu zgody fakultatywnej | str. 252 16.. Odwołanie zgody fakultatywnej | str. 263 Rozdział V Kompetencja wierzyciela do żądania zaspokojenia z niektórych składników majątku wspólnego małżonków | str. 269 Sytuacje określone w art. 41 § 2 in principio k.r.o. | str. 269 Sytuacje określone w art. 41 § 2 in fine k.r.o. | str. 276 Sytuacje określone w art. 41 § 3 k.r.o. | str. 279 Rozdział VI Umowna modyfikacja treści kompetencji wierzyciela do żądania zaspokojenia z majątków małżonków | str. 295 Rozszerzenie treści kompetencji wierzyciela | str. 295 Ograniczenie treści kompetencji wierzyciela | str. 303 Rozdział VII Realizacja odpowiedzialności majątkiem wspólnym małżonków w postępowaniu egzekucyjnym. Podstawa egzekucji z majątku wspólnego małżonków | str. 313 Wprowadzenie | str. 313 Dopuszczalność uzyskania przez wierzyciela tytułu egzekucyjnego przeciwko małżonkowi dłużnika w postaci orzeczenia sądu oraz aktu notarialnego | str. 316 Uzyskanie przez wierzyciela tytułu wykonawczego przeciwko małżonkowi dłużnika w postępowaniu klauzulowym uregulowanym w art. 787 k.p.c. | str. 333 Uzyskanie przez wierzyciela tytułu wykonawczego przeciwko małżonkowi dłużnika w postępowaniu klauzulowym uregulowanym w art. 7871k.p.c. | str. 354 Tytuł wykonawczy przeciwko jednemu z małżonków jako podstawa egzekucji świadczeń pieniężnych | str. 359 5.1. Egzekucja z ruchomości | str. 359 5.2. Egzekucja z nieruchomości. Znaczenie art. 9231 k.p.c. w ramach egzekucji ze składników majątku wspólnego małżonków | str. 367 5.3. Egzekucja z rachunku dłużnika i małżonka dłużnika | str. 372 5.4. Egzekucja z wierzytelności | str. 375 Rozdział VIII Obrona małżonków w postępowaniu egzekucyjnym | str. 379 Wprowadzenie | str. 379 Zażalenie na postanowienie dotyczące nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika | str. 380 Obrona małżonka dłużnika za pomocą powództwa opozycyjnego uregulowanego w art. 840 § 1 pkt 3 k.p.c. | str. 392 Obrona małżonka dłużnika za pomocą powództwa o zwolnienie od egzekucji (art. 841 k.p.c.) | str. 419 Rozdział IX Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania jednego z nich na tle prawa obcego oraz Zasad CEFL dotyczących stosunków majątkowych między małżonkami. Propozycje de lege ferenda | str. 427 Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania w prawie obcym | str. 427 Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania w świetle Zasad CEFL dotyczących stosunków majątkowych między małżonkami | str. 436 Zasady CEFL oraz rozwiązania obowiązujące w obcych porządkach prawnych jako wzorzec regulacji odpowiedzialności małżonków w prawie polskim | str. 441 Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania w projekcie Kodeksu rodzinnego Rzecznika Praw Dziecka z 2018 r. | str. 449 Propozycje zmian regulacji odpowiedzialności małżonków za zobowiązania jednego z nich | str. 454 Podsumowanie | str. 465 Bibliografia | str. 483 Orzecznictwo | str. 505