Kodeks karny. Komentarz do zmian 2015
Jest to jedna z pierwszych na rynku publikacji zawierająca systematyczny, pełny i szczegółowy komentarz do zmian w przepisach części ogólnej kodeksu karnego, wprowadzonych przez nowele z 20 lutego 2015 r. i z 20 marca 2015 r., które weszły w życie 1 lipca 2015 r., a także odnoszących się do nich przepisów intertemporalnych. Nowele te gruntownie zreformowały kodeksowy system kar i innych środków reakcji na czyn zabroniony, wprowadziły wiele instytucji nowych, wiele dotychczasowych w istotny sposób zmodyfikowały. Znowelizowane przepisy, zwłaszcza w pierwszym okresie ich obowiązywania, będą zapewne wywoływały rozmaite wątpliwości interpretacyjne. Objaśnienia podane przez autora pomogą w ich rozstrzygnięciu. W książce w przystępny sposób omówiono wprowadzone zmiany i wskazano ich konsekwencje dla praktyki stosowania prawa. Autorem publikacji jest Jarosław Majewski, członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego przy Ministrze Sprawiedliwości, biorący udział w opracowywaniu założeń ostatniej gruntownej reformy przepisów części ogólnej kodeksu karnego. W komentarzu znajdą Państwo odpowiedzi na pytania: Jak rozstrzygać rozmaite wątpliwości interpretacyjne, jakie się pojawią po wejściu w życie tzw. dużej noweli do k.k. po 1 lipca 2015 r.? W jakich przypadkach stosować stare, a kiedy już nowe przepisy do k.k.? Jakie zmiany zostały wprowadzone do k.k. odnośnie środków karnych i jak je należy interpretować? Jakie zmiany zostały wprowadzone do części szczególnej k.k. i jak je należy interpretować? Do kogo komentarz jest adresowany? Komentarz skierowany jest przede wszystkim do prawników praktyków zajmujących się sprawami karnymi: sędziów, prokuratorów, adwokatów i radców prawnych, a także aplikantów. Opracowanie może być wykorzystywane również przez osoby studiujące prawo jako źródło wiedzy o zakresie i kierunkach ostatniej reformy kodeksowego systemu kar i innych środków reakcji na czyn zabroniony.
Wykaz skrótów | str. 25
Słowo wstępne | str. 27
1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) | str. 29
CZĘŚĆ OGÓLNA
ROZDZIAŁ I
ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ | str. 31
Art. 1. [Struktura czynu zabronionego. Warunki odpowiedzialności] | str. 31
Art. 2. [Przestępstwa skutkowe z zaniechania] | str. 32
Art. 3. [Zasada humanitaryzmu] | str. 32
Art. 4. [Obowiązywanie ustawy karnej w czasie] | str. 32
Art. 5. [Zasada terytorialności] | str. 35
Art. 6. [Czas i miejsce popełnienia czynu zabronionego] | str. 35
Art. 7. [Klasyfikacja przestępstw. Zbrodnia i występek] | str. 35
Art. 8. [Zasada ustalania strony procesowej] | str. 37
Art. 9. [Strona podmiotowa czynu. Umyślność i nieumyślność] | str. 37
Art. 10. [Wiek a odpowiedzialność karna] | str. 38
Art. 11. [Jedność czynu. Zbieg przepisów ustawy] | str. 38
Art. 12. [Czyn ciągły] | str. 39
ROZDZIAŁ II
FORMY POPEŁNIENIA PRZESTĘPSTWA | str. 39
Art. 13. [Usiłowanie] | str. 39
Art. 14. [Odpowiedzialność za usiłowanie] | str. 39
Art. 15. [Czynny żal - usiłowanie] | str. 40
Art. 16. [Przygotowanie. Odpowiedzialność za przygotowanie] | str. 40
Art. 17. [Czynny żal - przygotowanie] | str. 40
Art. 18. [Formy zjawiskowe czynu zabronionego] | str. 40
Art. 19. [Wymiar kary za podżeganie i pomocnictwo] | str. 41
Art. 20. [Zasada niezależności] | str. 41
Art. 21. [Zasada indywidualizacji odpowiedzialności karnej] | str. 41
Art. 22. [Złagodzona odpowiedzialność podżegacza i pomocnika] | str. 42
Art. 23. [Czynny żal - współdziałanie przestępne] | str. 42
Art. 24. [Karalność prowokacji] | str. 42
ROZDZIAŁ III
WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ | str. 43
Art. 25. [Kontratyp obrony koniecznej] | str. 43
Art. 26. [Stan wyższej konieczności. Kolizja obowiązków] | str. . 44
Art. 27. [Kontratyp ryzyka nowatorskiego] | str. 44
Art. 28. [Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego] | str. 45
Art. 29. [Błąd co do okoliczności wyłączającej odpowiedzialność] | str. 48
Art. 30. [Błąd co do bezprawności] | str. 48
Art. 31. [Niepoczytalność, poczytalność ograniczona. Warunki odpowiedzialności karnej] | str. 48
ROZDZIAŁ IV
KARY | str. 49
Art. 32. [Kary - katalog] | str. 52
Art. 33. [Grzywna. Granice kary] | str. 52
Art. 34. [Ograniczenie wolności. Granice i postacie kary] | str. 53
Art. 35. [Charakterystyka postaci kary ograniczenia wolności. Dodatkowe obowiązki skazanego] | str. 78
Art. 36. (uchylony) | str. 82
Art. 37. [Pozbawienie wolności. Granice kary] | str. 82
Art. 37a. [Kary nieizolacyjne jako alternatywa dla kary pozbawienia wolności] | str. 85
Art. 37b. [Jednoczesne orzekanie kar: pozbawienia wolności i ograniczenia wolności] | str. 94
Art. 38. [Obniżenie lub nadzwyczajne obostrzenie górnej granicy ustawowego zagrożenia] | str. 102
ROZDZIAŁ V
ŚRODKI KARNE | str. 106
Art. 39. [Środki karne - katalog] | str. 107
Art. 40. [Pozbawienie praw publicznych] | str. 111
Art. 41. [Zakazy związane z wykonywaniem pracy zarobkowej] | str. 112
Art. 41a. [Zakazy wymienione w art. 39 pkt 2b i 2e] | str. 116
Art. 41b. [Zakaz wstępu na imprezę masową] | str. 122
Art. 41c. [Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych] | str. 124
Art. 42. [Zakaz prowadzenia pojazdów. Zakres orzekania zakazu] | str. 124
Art. 43. [Okres obowiązywania środków karnych] | str. 125
Art. 43a. [Świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej] | str. 128
Art. 43b. [Podanie wyroku do publicznej wiadomości] | str. 130
Art. 43c. [Obowiązek zawiadomienia właściwego sądu rodzinnego] | str. 131
ROZDZIAŁ Va
PRZEPADEK I ŚRODKI KOMPENSACYJNE | str. 131
Art. 44. [Przepadek przedmiotów. Przesłanki orzekania] | str. 133
Art. 45. [Przepadek korzyści majątkowej lub jej równowartości] | str. 134
Art. 45a. [Dopuszczalność orzeczenia przepadku] | str. 138
Art. 46. [Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody] | str. 138
Art. 47. [Orzeczenie nawiązki] | str. 151
Art. 47a. (uchylony) | str. 157
Art. 48. [Granice nawiązki] | str. 157
Art. 49. (uchylony) | str. 157
Art. 49a. (uchylony) | str. 158
Art. 50. (uchylony) | str. 158
Art. 51. (uchylony) | str. 158
Art. 52. (uchylony) | str. 158
ROZDZIAŁ VI
ZASADY WYMIARU KARY I ŚRODKÓW KARNYCH | str. 159
Art. 53. [Wymiar kary] | str. 160
Art. 54. [Zasady wymiaru kary dla nieletniego lub młodocianego] | str. 161
Art. 55. [Wymiar kary. Indywidualizacja] | str. 161
Art. 56. [Orzekanie środków karnych] | str. 161
Art. 57. [Nadzwyczajne złagodzenie lub obostrzenie kary. Zbieg] | str. 164
Art. 57a. [Kara za występek chuligański] | str. 164
Art. 58. [Wybór rodzaju kary. Prymat kar wolnościowych] | str. 164
Art. 59. [Odstąpienie od wymierzenia kary i zastosowanie środka karnego, przepadku lub środka kompensacyjnego] | str. 172
Art. 59a. [Umorzenie postępowania na wniosek pokrzywdzonego. Przesłanki stosowania] | str. 174
Art. 60. [Przesłanki nadzwyczajnego złagodzenia kary] | str. 190
Art. 60a. [Ulgi w odpowiedzialności związane z trybem konsensualnym] | str. 202
Art. 61. [Odstąpienie od wymierzenia kary] | str. 210
Art. 62. [Wybór zakładu karnego i systemu terapeutycznego] | str. 212
Art. 63. [Zaliczenie rzeczywistego pozbawienia wolności lub środków zapobiegawczych] | str. 212
ROZDZIAŁ VII
POWRÓT DO PRZESTĘPSTWA | str. 220
Art. 64. [Recydywa szczególna podstawowa i wielokrotna] | str. 221
Art. 65. [Stałe źródło dochodu lub działania w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym bądź przestępstwo o charakterze terrorystycznym] | str. 222
ROZDZIAŁ VIII
ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE | str. 223
Art. 66. [Warunkowe umorzenie postępowania. Przesłanki stosowania] | str. 226
Art. 67. [Okres próby i obowiązki probacyjne] | str. 228
Art. 68. [Podjęcie postępowania warunkowo umorzonego] | str. 235
Art. 69. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary. Podstawy stosowania] | str. 236
Art. 70. [Zawieszenie wykonania - długość okresu próby] | str. 242
Art. 71. [Grzywna związana z zawieszeniem wykonania kary] | str. 245
Art. 72. [Obowiązki okresu próby] | str. 248
Art. 73. [Dozór fakultatywny lub obligatoryjny] | str. 252
Art. 74. [Ustalenie wykonania i zmiana obowiązków okresu próby] | str. 253
Art. 75. [Zarządzenie wykonania kary] | str. 255
Art. 75a. [Zamiana kary pozbawienia wolności na karę nieizolacyjną] | str. 265
Art. 76. [Zatarcie skazania] | str. 278
Art. 77. [Podstawy stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia] | str. 282
Art. 78. [Przesłanki formalne warunkowego zwolnienia] | str. 283
Art. 79. [Przesłanki formalne przy sumie kar] | str. 283
Art. 80. [Długość okresu próby] | str. 284
Art. 81. [Ponowne warunkowe zwolnienie] | str. 284
Art. 82. [Warunkowe zwolnienie a odbycie kary] | str. 285
Art. 83. [Skrócenie kary ograniczenia wolności] | str. 285
Art. 84. [Skrócenie czasu trwania środków karnych] | str. 286
Art. 84a. (uchylony) | str. 289
ROZDZIAŁ IX
ZBIEG PRZESTĘPSTW ORAZ ŁĄCZENIE KAR I ŚRODKÓW KARNYCH | str. 290
Art. 85. [Warunki orzekania kary łącznej] | str. 292
Art. 85a. [Dyrektywy wymiaru kary łącznej] | str. 306
Art. 86. [Kara łączna. Wymiar] | str. 309
Art. 87. [Łączenie kary pozbawienia wolności z karą ograniczenia wolności] | str. 322
Art. 88. [Kara łączna 25 lat lub dożywotniego pozbawienia wolności] | str. 327
Art. 89. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej] | str. 327
Art. 89a. [Warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej. Dopuszczalność orzeczenia grzywny. Okres próby] | str. 335
Art. 90. [Środki karne i środki zabezpieczające oraz ich łączenie] | str. 338
Art. 91. [Ciąg przestępstw] | str. 339
Art. 92. (uchylony) | str. 345
Art. 92a. (uchylony) | str. 345
ROZDZIAŁ X
ŚRODKI ZABEZPIECZAJĄCE | str. 346
Art. 93. (uchylony) | str. 349
Art. 93a. [Środki zabezpieczające - katalog] | str. 349
Art. 93b. [Zasady orzekania środków zabezpieczających] | str. 354
Art. 93c. [Środki zabezpieczające - zakres podmiotowy orzekania] | str. 365
Art. 93d. [Czas stosowania środka zabezpieczającego] | str. 372
Art. 93e. [Elektroniczna kontrola miejsca pobytu - obowiązek sprawcy] | str. 378
Art. 93f. [Terapia i terapia uzależnień - obowiązki sprawcy] | str. 379
Art. 93g. [Przesłanki orzeczenia pobytu w zakładzie psychiatrycznym] . 380
Art. 94. (uchylony) | str. 384
Art. 95. (uchylony) | str. 384
Art. 95a. (uchylony) | str. 385
Art. 96. (uchylony) | str. 386
Art. 97. (uchylony) | str. 387
Art. 98. (uchylony) | str. 388
Art. 99. [Orzekanie środków zabezpieczających w postaci nakazu lub zakazów] | str. 388
Art. 100. (uchylony) | str. 392
ROZDZIAŁ XI
PRZEDAWNIENIE | str. 392
Art. 101. [Ustanie karalności] | str. 392
Art. 102. [Przedłużenie okresu przedawnienia karalności] | str. 395
Art. 103. [Wykonanie kary. Przedawnienie] | str. 396
Art. 104. [Spoczywanie biegu przedawnienia] | str. 398
Art. 105. [Wyłączenie biegu przedawnienia] | str. 398
ROZDZIAŁ XII
ZATARCIE SKAZANIA | str. 399
Art. 106. [Uznanie skazania za niebyłe] | str. 400
Art. 106a. [Wyłączenie zatarcia skazania] | str. 400
Art. 107. [Przesłanki zatarcia skazania] | str. 400
Art. 107a. (uchylony) | str. 404
Art. 108. [Zatarcie przy zbiegu skazań] | str. 404
ROZDZIAŁ XIII
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA PRZESTĘPSTWA POPEŁNIONE ZA GRANICĄ | str. 404
Art. 109. [Odpowiedzialność obywatela polskiego] | str. 405
Art. 110. [Odpowiedzialność cudzoziemca] | str. 405
Art. 111. [Warunek odpowiedzialności] | str. 405
Art. 112. [Odpowiedzialność według zasady ochronnej] | str. 405
Art. 113. [Ściganie przestępstwa na mocy umów międzynarodowych] | str. 406
Art. 114. [Moc prawna obcego wyroku] | str. 406
Art. 114a. [Wymóg uwzględniania zagranicznych orzeczeń skazujących] | str. 407
ROZDZIAŁ XIV
OBJAŚNIENIE WYRAŻEŃ USTAWOWYCH | str. 414
Art. 115. [Słowniczek wyrażeń ustawowych] | str. 414
ROZDZIAŁ XV
STOSUNEK DO USTAW SZCZEGÓLNYCH | str. 418
Art. 116. [Stosowanie przepisów] | str. 418
CZĘŚĆ SZCZEGÓLNA
ROZDZIAŁ XVI
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO POKOJOWI, LUDZKOŚCI ORAZ PRZESTĘPSTWA WOJENNE | str. 419
Art. 117. [Wojna napastnicza] | str. 419
Art. 118. [Eksterminacja] | str. 419
Art. 118a. [Zbrodnie przeciwko ludzkości] | str. 420
Art. 119. [Dyskryminacja] | str. 421
Art. 120. [Stosowanie środków masowej zagłady] | str. 422
Art. 121. [Wytwarzanie, gromadzenie lub obrót zakazanymi środkami] | str. 422
Art. 122. [Niedopuszczalne sposoby lub środki walki] | str. 422
Art. 123. [Zamach na życie lub zdrowie jeńców wojennych lub ludności cywilnej] | str. 423
Art. 124. [Przestępne naruszenie prawa międzynarodowego] | str. 423
Art. 125. [Uszkadzanie i zabieranie dóbr kultury] | str. 424
Art. 126. [Bezprawne używanie znaków] | str. 424
Art. 126a. [Publiczne nawoływanie lub pochwalanie przestępstw przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych] | str. 425
Art. 126b. [Odpowiedzialność osób niedopełniających obowiązku należytej kontroli] | str. 425
ROZDZIAŁ XVII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ | str. 425
Art. 127. [Zamach stanu] | str. 425
Art. 128. [Zamach na konstytucyjny organ RP] | str. 426
Art. 129. [Nadużycie zaufania w stosunkach z zagranicą] | str. 426
Art. 130. [Szpiegostwo] | str. 426
Art. 131. [Klauzula niekaralności] | str. 427
Art. 132. [Dezinformacja wywiadowcza] | str. 427
Art. 132a (uchylony | str. 427
Art. 133. [Znieważenie Narodu lub Państwa Polskiego] | str. 428
Art. 134. [Zamach na życie Prezydenta RP] | str. 428
Art. 135. [Czynna napaść lub znieważenie Prezydenta RP] | str. 428
Art. 136. [Czynna napaść lub znieważenie przedstawiciela obcego państwa] | str. 428
Art. 137. [Publiczne znieważenie znaku lub symbolu państwowego] | str. 429
Art. 138. [Zasada wzajemności] | str. 429
Art. 139. [Przepadek przedmiotów] | str. 429
ROZDZIAŁ XVIII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO OBRONNOŚCI | str. 430
Art. 140. [Zamach na jednostkę Sił Zbrojnych RP] | str. 430
Art. 141. [Podjęcie służby w obcym wojsku] | str. 431
Art. 142. [Zaciąg do wojska obcego] | str. 431
Art. 143. [Samouszkodzenie i inne podstępne zabiegi w celu zwolnienia od służby wojskowej] | str. 431
Art. 144. [Uchylanie się od odbywania służby wojskowej] | str. 432
Art. 145. [Uchylanie się od pełnienia służby zastępczej] | str. 432
Art. 146. [Dobrowolny powrót] | str. 433
Art. 147. [Niezdolność do pełnienia służby] | str. 433
ROZDZIAŁ XIX
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ŻYCIU I ZDROWIU | str. 433
Art. 148. [Zabójstwo] | str. 433
Art. 149. [Dzieciobójstwo] | str. 434
Art. 150. [Zabójstwo eutanatyczne] | str. 434
Art. 151. [Namowa i pomoc do samobójstwa] | str. 434
Art. 152. [Aborcja za zgodą kobiety] | str. 435
Art. 153. [Wymuszona aborcja] | str. 435
Art. 154. [Śmierć kobiety jako następstwo aborcji] | str. 435
Art. 155. [Nieumyślne spowodowanie śmierci] | str. 435
Art. 156. [Ciężki uszczerbek na zdrowiu] | str. 436
Art. 157. [Średni i lekki uszczerbek na zdrowiu] | str. 436
Art. 157a. [Uszkodzenie ciała dziecka poczętego] | str. 437
Art. 158. [Bójka i pobicie] | str. 437
Art. 159. [Użycie w bójce i pobiciu niebezpiecznego przedmiotu] | str. 437
Art. 160. [Narażenie człowieka na niebezpieczeństwo] | str. 437
Art. 161. [Narażenie człowieka na zarażenie] | str. 438
Art. 162. [Nieudzielenie pomocy] | str. 438
ROZDZIAŁ XX
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO BEZPIECZEŃSTWU POWSZECHNEMU | str. 439
Art. 163. [Sprowadzenie zdarzenia powszechnie niebezpiecznego] | str. 439
Art. 164. [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa zdarzenia] | str. 439
Art. 165. [Sprowadzenie stanów powszechnie niebezpiecznych dla życia lub zdrowia] | str. 440
Art. 165a. [Finansowanie przestępstwa o charakterze terrorystycznym] | str. 440
Art. 166. [Zawładnięcie statkiem wodnym lub powietrznym] | str. 441
Art. 167. [Umieszczenie na statku niebezpiecznego urządzenia lub substancji] | str. 441
Art. 168. [Karalność przygotowania] | str. 441
Art. 169. [Czynny żal] | str. 442
Art. 170. [Rozbójnictwo morskie] | str. 442
Art. 171. [Wytwarzanie lub obrót substancjami niebezpiecznymi] | str. 442
Art. 172. [Przeszkadzanie akcji ratowniczej] | str. 443
ROZDZIAŁ XXI
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO BEZPIECZEŃSTWU W KOMUNIKACJI | str. 443
Art. 173. [Katastrofa w komunikacji] | str. 443
Art. 174. [Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy] | str. 443
Art. 175. [Przygotowanie do spowodowania katastrofy] | str. 444
Art. 176. [Czynny żal przy sprowadzeniu katastrofy] | str. 444
Art. 177. [Spowodowanie wypadku w komunikacji] | str. 444
Art. 178. [Zaostrzenie karalności wobec sprawcy katastrofy lub wypadku] | str. 444
Art. 178a. [Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego] | str. 445
Art. 179. [Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego pojazdu] | str. 445
Art. 180. [Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych] | str. 446
Art. 180a. [Konsekwencje prowadzenia pojazdu mechanicznego mimo decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami] | str. 446
ROZDZIAŁ XXII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ŚRODOWISKU | str. 447
Art. 181. [Powodowanie zniszczeń w przyrodzie] | str. 447
Art. 182. [Zanieczyszczenie środowiska w znacznych rozmiarach] | str. 447
Art. 183. [Nieodpowiednie postępowanie z odpadami] | str. 448
Art. 184. [Nieodpowiednie postępowanie z materiałem promieniotwórczym] | str. 448
Art. 185. [Kwalifikowane typy przestępstw] | str. 449
Art. 186. [Brak dbałości o urządzenia ochronne] | str. 449
Art. 187. [Niszczenie lub uszkadzanie chronionych terenów lub obiektów] | str. 450
Art. 188. [Działalność zagrażająca środowisku] | str. 450
ROZDZIAŁ XXIII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI | str. 451
Art. 189. [Bezprawne pozbawienie wolności] | str. 451
Art. 189a. [Handel ludźmi] | str. 451
Art. 190. [Groźba karalna] | str. 451
Art. 190a. [Stalking - uporczywe nękanie] | str. 452
Art. 191. [Zmuszanie do określonego zachowania] | str. 452
Art. 191a. [Wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej] | str. 452
Art. 192. [Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta] | str. 453
Art. 193. [Zakłócenie miru domowego] | str. 453
ROZDZIAŁ XXIV
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI SUMIENIA I WYZNANIA | str. 453
Art. 194. [Dyskryminacja wyznaniowa] | str. 453
Art. 195. [Złośliwe przeszkadzanie w wykonywaniu aktów religijnych] | str. 453
Art. 196. [Obraza uczuć religijnych] | str. 454
ROZDZIAŁ XXV
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJNOŚCI | str. 454
Art. 197. [Zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej] | str. 454
Art. 198. [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności] | str. 455
Art. 199. [Seksualne wykorzystanie zależności] | str. 455
Art. 200. [Seksualne wykorzystanie małoletniego] | str. 455
Art. 200a. [Wykorzystanie systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej w celu popełnienia przestępstwa] | str. 456
Art. 200b. [Propagowanie zachowań o charakterze pedofilskim] | str. 456
Art. 201. [Kazirodztwo] | str. 457
Art. 202. [Publiczne prezentowanie treści pornograficznych] | str. 457
Art. 203. [Zmuszenie do uprawiania prostytucji] | str. 458
Art. 204. [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo] | str. 458
Art. 205. (uchylony) | str. 458
ROZDZIAŁ XXVI
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO RODZINIE I OPIECE | str. 459
Art. 206. [Przestępstwo bigamii] | str. 459
Art. 207. [Znęcanie się] | str. 459
Art. 208. [Rozpijanie małoletniego] | str. 459
Art. 209. [Uporczywe uchylanie się od alimentacji] | str. 460
Art. 210. [Porzucenie małoletniego lub osoby nieporadnej] | str. 460
Art. 211. [Uprowadzenie małoletniego lub osoby nieporadnej] | str. 460
Art. 211a. [Organizowanie adopcji dzieci] | str. 460
ROZDZIAŁ XXVII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO CZCI I NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ | str. 461
Art. 212. [Zniesławienie] | str. 461
Art. 213. [Wyłączenie bezprawności zniesławienia] | str. 461
Art. 214. [Zniewaga ze względu na formę zarzutu] | str. 462
Art. 215. [Ogłoszenie wyroku w sprawach o zniesławienie] | str. 462
Art. 216. [Zniewaga] | str. 462
Art. 217. [Nietykalność cielesna] | str. 463
Art. 217a. [Naruszenie nietykalności cielesnej w związku z interwencją] | str. 463
ROZDZIAŁ XXVIII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO PRAWOM OSÓB WYKONUJĄCYCH PRACĘ ZAROBKOWĄ | str. 463
Art. 218. [Naruszenie praw pracownika] | str. 463
Art. 219. [Niezgłoszenie danych dotyczących ubezpieczenia społecznego] | str. 464
Art. 220. [Niedopełnienie obowiązków z zakresu bhp] | str. 464
Art. 221. [Niezawiadomienie o wypadku przy pracy] | str. 465
ROZDZIAŁ XXIX
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO DZIAŁALNOŚCI INSTYTUCJI PAŃSTWOWYCH ORAZ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO | str. 465
Art. 222. [Naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza] | str. 465
Art. 223. [Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego] | str. 465
Art. 224. [Wywieranie wpływu na czynności urzędowe] | str. 466
Art. 224a. [Fałszywy alarm] | str. 466
Art. 225. [Udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska i inspekcji pracy] | str. 466
Art. 226. [Znieważenie funkcjonariusza lub konstytucyjnego organu] | str. 467
Art. 227. [Przywłaszczenie funkcji publicznej] | str. 467
Art. 228. [Sprzedajność pełniącego funkcję publiczną] | str. 467
Art. 229. [Przekupstwo] | str. 468
Art. 230. [Płatna protekcja bierna] | str. 469
Art. 230a. [Płatna protekcja - pośrednictwo] | str. 469
Art. 231. [Nadużycie uprawnień przez funkcjonariusza] | str. 470
Art. 231a. [Ochrona prawna funkcjonariusza publicznego] | str. 470
Art. 231b. [Rozszerzenie ochrony na inne osoby] | str. 471
ROZDZIAŁ XXX
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WYMIAROWI SPRAWIEDLIWOŚCI | str. 471
Art. 232. [Wymuszanie czynności sądu] | str. 471
Art. 233. [Fałszywe zeznania] | str. 472
Art. 234. [Fałszywe oskarżenia] | str. 472
Art. 235. [Tworzenie fałszywych dowodów dla podjęcia ścigania o przestępstwo] | str. 473
Art. 236. [Zatajenie dowodów niewinności osoby podejrzanej] | str. 473
Art. 237. [Złagodzona odpowiedzialność lub odstąpienie od karalności] | str. 473
Art. 238. [Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie] | str. 473
Art. 239. [Poplecznictwo. Utrudnianie lub udaremnianie postępowania] | str. 474
Art. 240. [Karalne niezawiadomienie o przestępstwie] | str. 474
Art. 241. [Naruszenie tajemnicy postępowania przygotowawczego lub rozprawy] | str. 475
Art. 242. [Bezprawne samouwolnienie] | str. 475
Art. 243. [Uwolnienie osoby pozbawionej wolności] | str. 476
Art. 244. [Niestosowanie się do orzeczonych środków karnych] | str. 476
Art. 244a. [Niestosowanie się do obowiązku przebywania w miejscu stałego pobytu lub nakazu osobistego stawiennictwa] | str. 477
Art. 244b. [Niestosowanie się do obowiązków związanych z orzeczonym środkiem zabezpieczającym] | str. 477
Art. 245. [Przemoc wobec stron postępowania] | str. 478
Art. 246. [Wymuszanie zeznań przez funkcjonariusza publicznego] | str. 479
Art. 247. [Znęcanie się nad osobą pozbawioną wolności] | str. 479
Art. 247a. [Czyny popełnione w związku z postępowaniem przed międzynarodowym trybunałem karnym] | str. 479
ROZDZIAŁ XXXI
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WYBOROM I REFERENDUM | str. 480
Art. 248. [Naruszenia przy przebiegu wyborów] | str. 480
Art. 249. [Zakłócenie przebiegu wyborów] | str. 480
Art. 250. [Bezprawne naruszenie swobody głosowania] | str. 481
Art. 250a. [Łapownictwo wyborcze] | str. 481
Art. 251. [Naruszenie tajności głosowania] | str. 482
ROZDZIAŁ XXXII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO PORZĄDKOWI PUBLICZNEMU | str. 482
Art. 252. [Wzięcie zakładnika] | str. 482
Art. 253. (uchylony) | str. 483
Art. 254. [Czynny udział w zbiegowisku] | str. 483
Art. 254a. [Zamach na urządzenia infrastruktury] | str. 483
Art. 255. [Publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstwa] | str. 483
Art. 255a. [Rozpowszechnianie treści mogących ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym] | str. 484
Art. 256. [Propagowanie faszyzmu lub innego ustroju totali tarnego] ...484
Art. 257. [Rasizm] | str. 484
Art. 258. [Przestępczość zorganizowana. Udział w zorganizowanej grupie przestępczej] | str. 485
Art. 259. [Dobrowolne odstąpienie od udziału w zorganizowanej grupie przestępczej] | str. 485
Art. 260. [Zakłócenie przebiegu zgromadzenia] | str. 485
Art. 261. [Znieważenie pomnika] | str. 486
Art. 262. [Zbezczeszczenie zwłok] | str. 486
Art. 263. [Wyrób i handel bronią bez zezwolenia] | str. 486
Art. 264. [Nielegalne przekroczenie granicy] | str. 486
Art. 264a. [Umożliwienie nielegalnego pobytu na terytorium RP] | str. 487
ROZDZIAŁ XXXIII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO OCHRONIE INFORMACJI | str. 487
Art. 265. [Ujawnianie lub wykorzystanie informacji niejawnych] | str. 487
Art. 266. [Ujawnianie informacji w związku z wykonywaną funkcją] | str. 488
Art. 267. [Bezprawne uzyskanie informacji] | str. 488
Art. 268. [Utrudnianie zapoznania się z informacją] | str. 489
Art. 268a. [Niszczenie danych informatycznych] | str. 489
Art. 269. [Uszkodzenie danych informatycznych] | str. 489
Art. 269a. [Zakłócenie systemu komputerowego] | str. 490
Art. 269b. [Wytwarzanie programów komputerowych] | str. 490
ROZDZIAŁ XXXIV
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WIARYGODNOŚCI DOKUMENTÓW | str. 491
Art. 270. [Fałszerstwo materialne] | str. 491
Art. 271. [Fałszerstwo intelektualne] | str. 491
Art. 272. [Wyłudzenie podstępem poświadczenia nieprawdy] | str. 492
Art. 273. [Używanie dokumentów poświadczających nieprawdę - zawierających fałszerstwo intelektualne] | str. 492
Art. 274. [Zbycie dokumentu tożsamości] | str. 492
Art. 275. [Posługiwanie się cudzym dokumentem. Wywóz za granicę] | str. 492
Art. 276. [Niwelowanie dokumentu] | str. 493
Art. 277. [Usuwanie znaków granicznych] | str. 493
ROZDZIAŁ XXXV
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO MIENIU | str. 493
Art. 278. [Kradzież] | str. 493
Art. 279. [Kradzież z włamaniem] | str. 494
Art. 280. [Rozbój] | str. 494
Art. 281. [Kradzież rozbójnicza] | str. 494
Art. 282. [Wymuszenie rozbójnicze] | str. 494
Art. 283. [Wypadek mniejszej wagi] | str. 495
Art. 284. [Przywłaszczenie] | str. 495
Art. 285. [Uruchomienie impulsów telefonicznych] | str. 495
Art. 286. [Oszustwo] | str. 495
Art. 287. [Oszustwo komputerowe] | str. 496
Art. 288. [Zniszczenie mienia ruchomego] | str. 496
Art. 289. [Zabór pojazdu w celu krótkotrwałego użycia] | str. 497
Art. 290. [Kradzież drzewa z lasu] | str. 497
Art. 291. [Paserstwo umyślne] | str. 497
Art. 292. [Paserstwo nieumyślne] | str. 498
Art. 293. [Paserstwo programu komputerowego] | str. 498
Art. 294. [Obostrzenie odpowiedzialności] | str. 498
Art. 295. [Nadzwyczajne złagodzenie kary. Odstąpienie od ukarania] | str. 499
ROZDZIAŁ XXXVI
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO OBROTOWI GOSPODARCZEMU | str. 499
Art. 296. [Wyrządzenie szkody w obrocie gospodarczym] | str. 499
Art. 296a. [Łapownictwo na stanowisku kierowniczym] | str. 500
Art. 296b (uchylony) | str. 501
Art. 297. [Oszustwo kredytowe] | str. 501
Art. 298. [Wyłudzenie odszkodowania] | str. 502
Art. 299. [Pranie brudnych pieniędzy] | str. 502
Art. 300. [Udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela] | str. 503
Art. 301. [Pokrzywdzenie wierzyciela] | str. 504
Art. 302. [Zaspokojenie wybranych wierzycieli. Łapownictwo w postępowaniu egzekucyjnym] | str. 504
Art. 303. [Niwelowanie dokumentacji działalności gospodarczej] | str. 505
Art. 304. [Wyzysk kontrahenta] | str. 505
Art. 305. [Zakłócenie przetargu publicznego] | str. 506
Art. 306. [Fałszowanie znaków identyfikacyjnych] | str. 506
Art. 307. [Nadzwyczajne złagodzenie lub odstąpienie od wymierzenia kary] | str. 506
Art. 308. [Odpowiedzialność indywidualna zarządcy] | str. 507
Art. 309. [Obostrzenie kary grzywny] | str. 507
ROZDZIAŁ XXXVII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO OBROTOWI PIENIĘDZMI I PAPIERAMI WARTOŚCIOWYMI | str. 507
Art. 310. [Fałszowanie środków płatniczych i papierów wartościowych] | str. 507
Art. 311. [Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji w obrocie papierów wartościowych] | str. 508
Art. 312. [Puszczanie w obieg fałszywych środków płatniczych] | str. 508
Art. 313. [Fałszowanie znaków wartościowych] | str. 508
Art. 314. [Fałszowanie znaków urzędowych] | str. 509
Art. 315. [Uszkadzanie lub fałszowanie narzędzi pomiarowych lub probierczych] | str. 509
Art. 316. [Przepadek rzeczy] | str. 509
CZĘŚĆ WOJSKOWA
ROZDZIAŁ XXXVIII
PRZEPISY OGÓLNE DOTYCZĄCE ŻOŁNIERZY | str. 510
Art. 317. [Zastosowanie ustawy wobec żołnierzy] | str. 510
Art. 318. [Rozkaz wojskowy] | str. 510
Art. 319. [Kontratyp ostatecznej potrzeby wojskowej] | str. 510
Art. 320. [Odpowiedzialność karna w przypadku niezdolności do służby wojskowej] | str. 511
Art. 321. [Odpowiedzialność sprawcy przed 18. rokiem życia] | str. 511
Art. 322. [Areszt wojskowy] | str. 511
Art. 323. [Ograniczenie wolności] | str. 511
Art. 324. [Środki karne] | str. 514
Art. 325. (uchylony) | str. 515
Art. 326. [Wydalenie ze służby wojskowej] | str. 515
Art. 327. [Degradacja stopnia] | str. 515
Art. 328. [Możliwość orzeczenia degradacji] | str. 515
Art. 329. [Wybór kary. Zamiana na areszt wojskowy] | str. 515
Art. 330. [Wybór kary. Zamiana na ograniczenie wolności] | str. 516
Art. 331. [Stosowanie kar dyscyplinarnych] | str. 516
Art. 332. [Zbieg przestępstw] | str. 516
Art. 333. [Warunkowe umorzenie postępowania] | str. 516
Art. 334. [Obowiązki. Dozór] | str. 516
Art. 335. [Zawieszenie wykonania kary] | str. 517
Art. 336. [Odroczenie wykonania kary. Zwolnienie z odbycia kary] | str. 517
Art. 337. [Warunki zatarcia skazania] | str. 518
ROZDZIAŁ XXXIX
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO OBOWIĄZKOWI PEŁNIENIA SŁUŻBY WOJSKOWEJ | str. 518
Art. 338. [Samowolne opuszczenie jednostki] | str. 518
Art. 339. [Dezercja] | str. 519
Art. 340. [Nadzwyczajne złagodzenie kary] | str. 519
Art. 341. [Odmowa pełnienia służby] | str. 519
Art. 342. [Samookaleczenie. Wprowadzenie w błąd organu wojskowego] | str. 520
ROZDZIAŁ XL
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ZASADOM DYSCYPLINY WOJSKOWEJ | str. 520
Art. 343. [Odmowa wykonania rozkazu] | str. 520
Art. 344. [Niewykonanie rozkazu polecającego popełnienie przestępstwa] | str. 521
Art. 345. [Napaść na przełożonego] | str. 521
Art. 346. [Przemoc lub groźba bezprawna wobec przełożonego] | str. 522
Art. 347. [Znieważenie przełożonego] | str. 522
Art. 348. [Odpowiednie stosowanie wobec innych żołnierzy] | str. 522
Art. 349. [Odpowiednie stosowanie wobec żołnierzy państw sprzymierzonych] | str. 522
ROZDZIAŁ XLI
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ZASADOM POSTĘPOWANIA Z PODWŁADNYMI | str. 523
Art. 350. [Poniżenie podwładnego] | str. 523
Art. 351. [Naruszenie nietykalności cielesnej podwładnego] | str. 523
Art. 352. [Znęcanie się nad podwładnym] | str. 523
Art. 353. [Odpowiednie stosowanie wobec młodszego stopniem] | str. 524
ROZDZIAŁ XLII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ZASADOM OBCHODZENIA SIĘ Z UZBROJENIEM I UZBROJONYM SPRZĘTEM WOJSKOWYM | str. 524
Art. 354. [Nieostrożne używanie środków walki] | str. 524
Art. 355. [Wypadek komunikacyjny] | str. 524
ROZDZIAŁ XLIII
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ZASADOM PEŁNIENIA SŁUŻBY | str. 525
Art. 356. [Naruszenie regulaminu] | str. 525
Art. 357. [Stan nietrzeźwości lub odurzenia w służbie] | str. 525