W książce omówiono zagadnienia dotyczące pracy radnego w radach gmin, powiatów i sejmików województw, ze szczególnym uwzględnieniem jego statusu prawnego jako funkcjonariusza publicznego. Celem poradnika jest pomoc radnym jednostek samorządu terytorialnego w prawidłowym i efektywnym wykonywaniu mandatu, a wyborcom wskazanie konkretnych środków mających na celu skuteczne egzekwowanie oczekiwań i obietnic przedwyborczych.
W publikacji zaprezentowano:
organizację wewnętrzną rady i sejmiku oraz ich organów pomocniczych, z uwzględnieniem kwesii budzących wątpliwości w nauce i doktrynie prawa samorządu terytorialnego (inicjatywa uchwałodawcza, rodzaje głosowań, zagadnienie interesu prawnego radnego),
zasady prawidłowego konstruowania przepisów prawnych dotyczących zasad i trybu działania organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego,
zadania i kompetencje rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa, w tym zagadnienia kontroli nad ich działalnością,
zasady i tryb działania komisji stałych i doraźnych,
rolę i zadania przewodniczącego rady/sejmiku,
problematykę statusu prawnego radnego jego uprawnienia i obowiązki,
zagadnienia dotyczące diety i zwrotu kosztów podróży,
zasadę jawności w działaniu organów stanowiących, ich komisji oraz zagadnienie dostępu do informacji publicznej,
problematykę przepisów antykorupcyjnych,
mechanizmy uczestnictwa mieszkańców w sprawowaniu władzy we wspólnocie lokalnej.
Opracowanie zostało wzbogacone o liczne wzory i przykłady uchwał oraz postanowień proceduralnych, ułatwiających efektywne wykonywanie mandatu radnego.
Adresaci:
Książka przeznaczona jest przede wszystkim dla radnych gmin, powiatów, sejmików województw oraz organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego. Zainteresuje również pracowników samorządowych zajmujących się przedmiotową problematyką. Będzie ponadto stanowić cenne źródło wiedzy dla studentów oraz teoretyków prawa i administracji.
Wykaz skrótów | str. 9 Słowo wstępne | str. 13 Rozdział 1 Jednostki samorządu terytorialnego - w kręgu podstawowych pojęć i zasad | str. 15 1.1. Podstawy prawne działania jednostek samorządu terytorialnego | str. 15 1.2. Prawne determinanty wspólnoty samorządowej i podstawowe zasady kształtujące jej ustrój | str. 18 1.3. Formy realizacji zasady jawności w jednostkach samorządu terytorialnego i dostęp do informacji publicznej - wybrane zagadnienia | str. 26 1.4. Organy jednostek samorządu terytorialnego i zakres ich zadań - zagadnienia ustrojowe | str. 34 1.4.1. Uwagi wstępne | str. 34 1.4.2. Kolegialny organ stanowiący i kontrolny | str. 35 1.4.3. Monokratyczny i kolegialny organ wykonawczy | str. 45 Rozdział 2 Mechanizmy uczestnictwa mieszkańców w sprawowaniu władzy we wspólnocie lokalnej | str. 54 2.1. Uwagi wstępne | str. 54 2.2. Młodzieżowa rada gminy | str. 55 2.3. Gminna rada seniorów oraz rada seniorów jednostki pomocniczej | str. 56 2.4. Obligatoryjne i fakultatywne konsultacje społeczne | str. 60 2.5. Budżet partycypacyjny - finansowy mechanizm partycypacji społecznej | str. 64 2.6. Fundusz sołecki w świetle nowych regulacji prawnych | str. 66 2.7. Zarządzanie wspólnotą lokalną w jednostkach pomocniczych gminy | str. 70 2.8. Inicjatywa lokalna i uchwałodawcza | str. 73 2.9. Referendum lokalne - ogólne założenia | str. 78 Rozdział 3 Organizacja wewnętrzna organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego | str. 83 3.1. Przewodniczący organu stanowiącego i jego zastępcy | str. 83 3.1.1. Uwagi wstępne | str. 83 3.1.2. Wybór, odwołanie i rezygnacja z funkcji | str. 87 3.1.3. Zakres zadań i kompetencji przewodniczącego i wiceprzewodniczących rady/sejmiku | str. 93 3.2. Komisje rady/sejmiku | str. 100 3.2.1. Uwagi wstępne | str. 100 3.2.2. Rodzaje komisji - stałe i doraźne | str. 101 3.2.3. Skład osobowy komisji | str. 112 3.2.4. Formy i tryb działania komisji | str. 114 3.2.5. Struktura wewnętrzna komisji | str. 115 3.2.6. Kluby radnych | str. 117 Rozdział 4 Prawa i obowiązki radnego o charakterze ustrojowym | str. 119 4.1. Nabycie i utrata mandatu radnego | str. 119 4.1.1. Uwagi wstępne | str. 119 4.1.2. Wybór radnego | str. 120 4.1.3. Przesłanki, forma i skutki prawne wygaśnięcia mandatu radnego | str. 126 4.1.4. Wybory uzupełniające | str. 133 4.1.5. Ponowne obsadzenie mandatu | str. 133 4.1.6. Wybory przedterminowe | str. 134 4.2. Utrzymywanie stałej więzi z mieszkańcami oraz składanie interpelacji i wniosków | str. 135 4.2.1. Uwagi wstępne | str. 135 4.2.2. Wnioski i interpelacje o charakterze interwencyjnym | str. 136 4.2.3. Dyżury radnych | str. 138 4.2.4. Działania inicjujące | str. 139 4.2.5. Działania opiniodawczo-konsultacyjne | str. 139 4.2.6. Działania o charakterze organizacyjnoprawnym | str. 140 4.2.7. Działania o charakterze informacyjnym | str. 140 4.2.8. Złożenie skargi przez radnego w imieniu mieszkańca | str. 140 4.3. Uczestniczenie radnego w pracach organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów wewnętrznych | str. 143 4.3.1. Uwagi wstępne | str. 143 4.3.2. Udział w pracach rady/sejmiku | str. 143 4.3.3. Udział radnego w pracach komisji organów stanowiących | str. 153 Rozdział 5 Prawa i obowiązki radnego o charakterze materialno-finansowym oraz przepisy antykorupcyjne | str. 156 5.1. Uwagi wstępne | str. 156 5.2. Diety oraz zwrot kosztów podróży | str. 157 5.3. Ochrona stosunku pracy radnego jednostki samorządu terytorialnego | str. 162 5.4. Status funkcjonariusza publicznego | str. 167 5.5. Oświadczenia majątkowe i lustracyjne radnych | str. 171 5.6. Zakaz zatrudniania radnego i wykonywania określonych funkcji przez radnego | str. 176 5.7. Zakaz podejmowania dodatkowych zajęć, otrzymywania darowizn oraz powoływania się na swój mandat | str. 180 5.8. Zakaz głosowania - interes prawny radnego | str. 181 5.9. Zasada incompatibilitas | str. 185 5.10. Zakazy dotyczące działalności gospodarczej | str. 186 Wzory uchwał | str. 189 Przykładowe schematy działań | str. 261 Bibliografia | str. 273