List żelazny jest tradycyjną instytucją procesu karnego, której założeniem jest udzielenie podejrzanemu lub oskarżonemu przebywającemu poza granicami Polski, który zdecyduje się wrócić do kraju, gwarancji odpowiadania z tzw. wolnej stopy.
Monografia przedstawia list żelazny z perspektywy jego praktycznego stosowania na podstawie wniosków wynikających z analizy spraw toczących się w wybranych sądach okręgowych w Polsce. Wyniki badań empirycznych wskazują między innymi na niedocenianie w praktyce instytucji, która de facto może stać się alternatywą dla kosztownych i czasochłonnych narzędzi w postaci międzynarodowych procedur poszukiwawczych. Autorka odnosi się również do najnowszych propozycji nowelizacji tej instytucji.
Książka przeznaczona jest dla prawników praktyków, w tym sędziów, prokuratorów oraz adwokatów i radców prawnych. Zainteresuje również pracowników naukowych.
Wykaz skrótów | str. 11 Wstęp | str. 15 Rozdział I Istota i charakter prawny listu żelaznego | str. 23 1. Geneza instytucji listu żelaznego w prawie polskim | str. 23 2. List żelazny w systemie polskim po 1945 r. | str. 31 3. List żelazny w systemach prawnych niektórych państw europejskich | str. 39 3.1. Uwagi ogólne | str. 39 3.2. Hiszpański system prawny | str. 40 3.3. Francuski system prawny | str. 41 3.4. Niemiecki system prawny | str. 42 3.5. Austriacki system prawny | str. 44 3.6. Szwajcarski system prawny | str. 45 3.7. System prawny Liechtensteinu | str. 47 3.8. Podsumowanie | str. 48 4. List żelazny w systemie środków przymusu | str. 49 4.1. Uwagi ogólne | str. 49 4.2. Zatrzymanie | str. 55 4.3. Poszukiwanie oskarżonego i list gończy | str. 65 4.4. Środki zapobiegawcze | str. 69 4.4.1. Uwagi ogólne | str. 69 4.4.2. Tymczasowe aresztowanie | str. 73 4.4.3. Dozór policji, środek zapobiegawczy z art. 276 k.p.k., zakaz opuszczania kraju | str. 85 4.4.4. Poręczenia | str. 89 4.4.5. Zabezpieczenie majątkowe | str. 94 4.4.6. Kary porządkowe, przymusowe doprowadzenie do organu procesowego, obciążenie dodatkowymi kosztami – środki wymuszające spełnienie obowiązków procesowych | str. 97 4.5. Podsumowanie | str. 99 5. Charakter prawny listu żelaznego i jego istota | str. 100 5.1. Uwagi ogólne | str. 100 5.2. Analiza podstawowych nurtów oceny charakteru prawnego listu żelaznego | str. 101 5.3. Podsumowanie | str. 110 Rozdział II Warunki wydania listu żelaznego | str. 122 1. Zakres podmiotowy wydania listu żelaznego | str. 122 1.1. Oskarżony, podejrzany, osoba podejrzana, cudzoziemiec | str. 123 1.2. Quasi-list żelazny | str. 132 2. Zakres przedmiotowy wydania listu żelaznego | str. 135 2.1. Wpływ etapu postępowania oraz zarzutu stawianego oskarżonemu na wydanie listu żelaznego | str. 142 2.2. Właściwość rzeczowa i miejscowa sądu. Termin i tryb wydania listu żelaznego | str. 145 3. Przesłanki ustawowe wydania listu żelaznego | str. 150 3.1. Pobyt za granicą jako conditio sine qua non wydania listu żelaznego | str. 150 3.2. Oświadczenie oskarżonego jako przesłanka zastosowania listu żelaznego | str. 153 3.3. Wpływ zakresu postępowania głównego na wydanie listu żelaznego | str. 159 3.4. Stanowisko oskarżyciela publicznego a decyzja sądu | str. 161 3.5. Promesa wydania listu żelaznego | str. 162 4. Forma i treść postanowienia o wydaniu listu żelaznego | str. 163 Rozdział III Stosowanie poręczenia majątkowego w procesie ubiegania się o wydanie listu żelaznego | str. 172 1. Warunki wydania poręczenia majątkowego | str. 172 1.1. Poręczenie majątkowe jako warunek wydania listu żelaznego | str. 179 1.2. Wysokość kwoty poręczenia, kryteria i sposób jej ustalenia | str. 182 1.3. Uprawnieni do złożenia poręczenia | str. 184 1.4. Poręczenie w formie hipoteki i inne | str. 187 2. Przepadek poręczenia majątkowego | str. 191 2.1. Przyczyny i warunki przepadku. Przepadek częściowy | str. 192 2.2. Tryb wydania orzeczenia przepadku i możliwość jego zaskarżenia | str. 197 Rozdział IV Przesłanki odmowy wydania listu żelaznego | str. 200 1. Zagadnienia ogólne | str. 200 2. Podstawy odmowy wydania listu żelaznego | str. 205 2.1. Granice uznaniowości sędziowskiej a efektywność stosowania listu żelaznego | str. 212 2.2. Wydanie kilku listów żelaznych wobec jednego oskarżonego | str. 220 3. List gończy i postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania po zatrzymaniu jako podstawa odmowy wydania listu żelaznego – ewolucja orzecznicza i ustawodawcza | str. 227 4. List żelazny a europejski nakaz aresztowania i ekstradycja – ewolucja orzecznicza | str. 238 4.1. Ekstradycja | str. 239 4.2. Europejski nakaz aresztowania | str. 248 4.3. Wyniki badań aktowych | str. 263 5. Zażalenie na postanowienia w przedmiocie listu żelaznego | str. 272 Rozdział V Zakończenie stosowania listu żelaznego | str. 287 1. Odwołanie listu żelaznego | str. 287 1.1. Uwagi ogólne | str. 287 1.2. Podstawy i konsekwencje odwołania listu żelaznego | str. 292 1.3. Tryb odwołania listu żelaznego – inicjatywa sądu czy prokuratora? | str. 295 1.4. Środki wzruszenia decyzji o odwołaniu listu żelaznego | str. 301 2. Utrata mocy listu żelaznego a prawomocność wyroku | str. 307 2.1. Uwagi ogólne | str. 307 2.2. Uchylenie wyroku w postępowaniu kasacyjnym i na skutek skargi nadzwyczajnej oraz wniosku o wznowienie postępowania – jako „reanimacja” listu żelaznego | str. 309 2.3. Brak postanowienia o „utracie mocy” przez list żelazny | str. 315 Rozdział VI List żelazny – badania aktowe | str. 318 1. Zakres badań | str. 318 2. Opis badań | str. 322 Podsumowanie | str. 335 Bibliografia | str. 351 Akty prawne | str. 371 Orzecznictwo | str. 377