Hodowla, chów i użytkowanie kóz

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Nauki o zdrowiu »
  3. Biochemia, biofizyka, genetyka
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Nauki o zdrowiu »
  3. Biologia, botanika, zoologia
• Redakcja: Jacek Antoni Wójtowski, Jacek Antoni Wójtowski
• ISBN: 978-83-67112-52-9
• ISBN druku: 978-83-7160-985-5
• Liczba stron: 478
• Sposób dostarczenia produktu elektronicznego
  Produkty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po uprzednim opłaceniu (PayU, BLIK) na stronie Twoje konto > Biblioteka.

  Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.

  Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
• Ważne informacje techniczne
• Minimalne wymagania sprzętowe:
  • procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturach
  • Pamięć operacyjna: 512MB
  • Monitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bit
  • Dysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejsca
  • Mysz lub inny manipulator + klawiatura
  • Karta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/s
• Minimalne wymagania oprogramowania:
  • System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows Mobile
  • Przeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5
  • Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScript
  • Zalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.
• Informacja o formatach plików:
  • PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
  • EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
  • MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
  • Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
• Rodzaje zabezpieczeń plików:
  • Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem.
  • Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.

  Więcej informacji o publikacjach elektronicznych

PRZEDMOWA DO TRZECIEGO WYDANIA (Jacek Wójtowski)  15

WSTĘP (Jacek Antoni Wójtowski)   17

I POCHODZENIE I UDOMOWIENIE KÓZ (Jacek Wójtowski)   19
Literatura    24

II GOSPODARCZE ZNACZENIE HODOWLI KÓZ NA ŚWIECIE
(Jacek Antoni Wójtowski)   25
Literatura    34

III TYPY UŻYTKOWE KÓZ (Roman Niżnikowski) 37
3.1. Wstęp  37
3.2. Mleczny kierunek użytkowy 38
3.3. Mięsny kierunek użytkowy    39
3.4. Wełnisty kierunek użytkowy   41
3.5. Puchowy kierunek użytkowy 42
3.6. Kierunek wszechstronnie użytkowy (ogólnoużytkowy) 43
Literatura    44

IV RASY KÓZ UTRZYMYWANYCH W EUROPIE (Jacek Antoni Wójtowski) 45
4.1. Polska   45
4.2. Szwajcaria   49
4.3. Niemcy   51
4.4. Francja   52
4.5. Hiszpania    53
4.6. Włochy   55
4.7. Grecja   56
4.8. Kraje Europy Środkowo-Wschodniej  58
Literatura    59

V POZAEUROPEJSKIE RASY KÓZ (Przemysław Hińca, Jacek Antoni Wójtowski) 61
5.1. Azja    61
5.1.1. Wprowadzenie  61
5.1.2. Charakterystyka chowu i hodowli kóz w wybranych państwach azjatyckich   62
5.2. Afryka   63
5.3. Ameryka Południowa    67
5.4. Ameryka Północna  68
5.5. Australia i Nowa Zelandia    69
Literatura    71

VI ROZRÓD (Piotr Ślósarz, Jacek Antoni Wójtowski) 73
6.1. Biologiczne podstawy rozrodu kóz   73
6.1.1. Wprowadzenie  73
6.1.2. Układ rozrodczy kozy    75
6.1.3. Układ rozrodczy kozła    76
6.1.4. Dojrzałość płciowa  79
6.1.5. Dojrzałość rozpłodowa    80
6.1.6. Cykl rujowy – sezonowość rozrodu, oznaki rui  80
6.1.7. Objawy rui   84
6.2. Dobór par do rozpłodu i systemy pokrywania kóz 85
6.2.1. Kryteria doboru par do rozpłodu    85
6.2.2. Systemy krycia i stanowienia   85
6.2.3. Biotechniczne metody intensyfikacji rozrodu   90
6.3. Ciąża    94
6.4. Poród    96
6.5. Odchów koźląt przy matkach   98
6.5.1. Odpajanie koźląt  98
6.6. Odłączanie koźląt – metody odchowu   98
6.7. Upadki koźląt  99
Literatura    100

VII ŻYWIENIE KÓZ (Zygmunt Maciej Kowalski)   103
7.1. Zwyczaje i upodobania żywieniowe kóz   103
7.1.1. Strawność składników pokarmowych  103
7.2. Zapotrzebowanie kóz na składniki pokarmowe i zdolność pobrania paszy    107
7.2.1. Wprowadzenie  107
7.2.2. Zapotrzebowanie na energię   107
7.2.3. Zapotrzebowanie na białko    113
7.2.4. Zdolność pobrania paszy (ZPP)    114
7.2.5. Zapotrzebowanie na składniki mineralne  116
7.2.6. Zapotrzebowanie kozłów na składniki pokarmowe. Żywienie kozłów   118
7.2.7. Zapotrzebowanie kóz na wodę    119
7.3. Pasze stosowane w żywieniu kóz   120
7.3.1. Pasze „nietypowe”  120
7.3.2. Zielonki    120
7.3.3. Siano    122
7.3.4. Słomy   123
7.3.5. Kiszonki    123
7.3.6. Okopowe    124
7.3.7. Pasze treściwe  125
7.3.8. Pasze mineralne   126
7.4. Żywienie dorosłych kóz  127
7.4.1. Żywienie w okresie zasuszenia    127
7.4.2. Żywienie kóz w okresie wczesnej laktacji  131
7.4.3. Żywienie po okresie szczytu laktacji  136
7.4.4. Żywienie kóz karmiących koźlęta tuczone (opasane)   137
7.5. Żywienie koźląt   137
7.5.1. Zapotrzebowanie koźląt na składniki pokarmowe 137
7.5.2. Wykoty i pojenie siarą    138
7.5.3. Systemy odchowu koźląt  140
7.5.4. Sposoby pojenia koźląt  144
7.5.5. Pozostałe pasze w odchowie koźląt   145
7.5.6. Odsadzanie   146
7.6. Żywienie młodzieży hodowlanej   147
7.7. Żywienie koźląt tuczonych    149
7.7.1. Wpływ żywienia na jakość tuszy koźlęcej  149
7.7.2. Systemy tuczu koźląt    151
Literatura    152

VIII PASTWISKOWE ŻYWIENIE KÓZ (Roman Niżnikowski,
Jacek Antoni Wójtowski)    157
Literatura    162

IX PIELĘGNACJA KRAJOBRAZU (Thomas Stumpf, Christian Brüne,
Jacek Antoni Wójtowski)    163
Literatura    170

X UŻYTKOWANIE MLECZNE KÓZ (Jacek Antoni Wójtowski)   171
10.1. Fizjologia wytwarzania i wydzielania mleka 171
10.2. Wydajność mleka   172
10.3. Długość laktacji   172
10.4. Sezonowość produkcji mleka   174
10.5. Czynniki wpływające na mleczność kóz   174
10.5.1. Masa ciała    174
10.5.2. Wiek    176
10.5.3. Wielkość, typ i budowa wymienia   177
10.5.4. Pora roku, temperatura otoczenia   180
10.5.5. Wielkość miotu  180
10.5.6. Poziom żywienia   181
10.6. Skład chemiczny mleka  182
10.6.1. Skład podstawowy  182
10.6.2. Tłuszcz   182
10.6.3. Białko   184
10.6.4. Składniki mineralne  185
10.6.5. Witaminy    186
10.7. Pozyskiwanie mleka  186
10.7.1. Dój ręczny    186
10.7.2. Dój mechaniczny   189
10.7.3. Instalacje przenośne  189
10.7.4. Instalacje statyczne  190
10.8. Higiena doju   193
10.8.1. Higiena doju ręcznego    193
10.8.2. Higiena doju mechanicznego   193
10.9. Postępowanie z mlekiem po doju   195
10.10. Kontrola użytkowości mlecznej    195
10.11. Warunki Unii Europejskiej dotyczące produkcji mleka koziego  196
10.12. Wymagania dotyczące zdrowotności zwierząt w przypadku mleka surowego   196
10.13. Zachowanie higieny w gospodarstwie   197
Literatura    199

XI PRZYDATNOŚĆ MLEKA KOZIEGO DO PRZETWÓRSTWA
(Jacek Antoni Wójtowski, Sylwia Bielińska-Nowak) 203
11.1. Zagospodarowanie mleka koziego   203
11.2. Jakość mikrobiologiczna i higieniczna mleka koziego 206
11.3. Właściwości mleka koziego istotne dla przetwórstwa 208
11.4. Przydatność mleka koziego do produkcji serów  210
11.5. Przydatność mleka koziego do produkcji napojów fermentowanych   211
11.6. Przydatność mleka koziego do produkcji lodów  213
11.7. Przydatność mleka koziego do produkcji mleka UHT 215
11.8. Przyfermowy przerób mleka koziego  215
11.8.1. Wyposażenie   215
11.8.2. Przyfermowa produkcja mlecznych napojów fermentowanych  216
11.8.3. Przyfermowa produkcja serów    217
Literatura    219

XII UŻYTKOWANIE MIĘSNE (Roman Niżnikowski) 223
12.1. Poziom produkcji   223
12.2. Czynniki wpływające na jakość mięsną   224
12.3. Metody oceny wartości mięsnej    227
Literatura    232

XIII UŻYTKOWANIE WEŁNISTE I PUCHOWE (Jacek Antoni Wójtowski)  235
13.1. Budowa okrywy włosowej    235
13.2. Mohair   236
13.2.1. Typy anatomiczne włókien    236
13.2.2. Historia hodowli kozy angorskiej   240
13.2.3. Chów kóz angorskich    241
13.3. Kaszmir   243
13.3.1. Charakterystyka wełny kaszmirskiej  243
13.3.2. Hodowla kozy kaszmirskiej    245
13.4. Kaszgora    248
Literatura    249

XIV SKÓRY KOZIE (Roman Niżnikowski)   251
Literatura    255

XV WYBRANE ZAGADNIENIA CYTOGENETYKI I GENETYKI MOLEKULARNEJ (Marek Świtoński)  257
15.1. Wstęp   257
15.2. Organizacja genomu    258
15.2.1. Trzy poziomy badań  258
15.2.2. Kariotyp    258
15.2.3. Markerowa mapa genomu    260
15.2.4. Sekwencja genomu jądrowego i mitochondrialnego   262
15.2.5. Wykorzystanie polimorfizmu DNA w badaniach porównawczych 263
15.3. Nieprawidłowości chromosomowe  266
15.4. Podłoże genetyczne obojnactwa    267
15.5. Polimorfizm genów i ich związek z cechami użytkowymi  269
15.5.1. Wprowadzenie  269
15.5.2. Polimorfizm genów białek mleka   270
15.5.3. Polimorfizm genu białka prionowego i oporność na trzęsawkę   274
15.6. Modyfikowanie genomu (transgeneza)   275
Literatura    277

XVI ZAGADNIENIA GENETYKI POPULACJI I GENETYKI ILOŚCIOWEJ W HODOWLI KÓZ (Tomasz Szwaczkowski)  283
16.1. Modele dziedziczenia cech    283
16.1.1. Wprowadzenie  283
16.1.2. Modele dziedziczenia oparte na informacjach o znanych loci markerowych  285
16.1.3. Poligeniczny model dziedziczenia   289
16.1.4. Mieszany model dziedziczenia    290
16.2. Zmienność cech determinowanych przez wiele genów 292
16.2.1. Inbred i jego skutki  292
16.2.2. Parametry genetyczne    298
16.2.2.1. Komponenty zmienności fenotypowej   298
16.2.2.2. Definicje parametrów genetycznych i metody oceny   301
16.2.2.3. Parametry genetyczne cech użytkowości mlecznej   305
16.2.2.4. Parametry genetyczne masy ciała   307
16.2.2.5. Parametry genetyczne cech reprodukcyjnych  309
16.2.2.6. Parametry genetyczne użytkowości wełnistej 310
16.2.2.7. Parametry genetyczne cech pokroju  311
16.3. Ocena potencjału genetycznego    312
16.3.1. Podejście konwencjonalne    312
16.3.2. Wartość genomowa  314
16.4. Wybrane elementy pracy hodowlanej i ocena ich efektywności  318
Literatura    321

XVII PROGRAMY HODOWLANE DLA KÓZ MLECZNYCH (Emilia Bagnicka, Marek Łukaszewicz)    325
17.1. Cele hodowlane   325
17.2. Program hodowlany dla kóz mlecznych we Francji   328
17.3. Program hodowlany dla kóz mlecznych w Hiszpanii   335
17.4. Program hodowlany dla kóz mlecznych w Norwegii   338
17.5. Program hodowlany dla kóz mlecznych w USA 345
17.6. Program hodowlany dla kóz mlecznych w Kanadzie   352
17.7. Hodowla kóz w Polsce    355
Literatura    360

XVIII ZACHOWANIE KÓZ (Sylwia Bielińska-Nowak, Jacek Antoni Wójtowski)  365
18.1. Typy zachowań  365
18.2. Hierarchia stadna i czynniki na nią wpływające 367
18.3. Zachowanie płciowe    368
18.4. Zachowanie kóz i koźląt w okresie okołoporodowym 368
18.5. Zachowanie pastwiskowe    370
18.6. Inne zachowania   370
Literatura    371

XIX PIELĘGNACJA KÓZ (Maria Kęszycka-Markiewicz, Jacek Antoni Wójtowski) 373
19.1. Znakowanie   373
19.2. Dekornizacja   377
19.3. Usuwanie gruczołów piżmowych   379
19.4. Kastracja    379
19.5. Korekcja racic  380
19.6. Pielęgnacja okrywy włosowej i skóry  381
19.7. Inne zabiegi pielęgnacyjne    382
Literatura    382

XX BUDYNKI INWENTARSKIE I POMIESZCZENIA DLA KÓZ
(Sylwia Bielińska-Nowak, Maria Kêszycka-Markiewicz, Jacek Antoni Wójtowski) 383
20.1. Koziarnia    383
20.2. Wyposażenie budynku inwentarskiego   389
20.3. Mikroklimat koziarni    390
20.4. Wymagania dla poszczególnych grup technologicznych   391
20.5. Pomieszczenia pomocnicze    392
Literatura    393

XXI CHOROBY KÓZ (Jarosław Kaba, Marcin Mickiewicz*) 395
21.1. Profilaktyka w stadzie kóz    395
21.1.1. Wprowadzenie  395
21.1.2. Ocena stanu zdrowia kóz w stadzie  396
21.1.3. Charakterystyka stanu zdrowia populacji kóz w Polsce 398
21.1.4. Zasady zwalczania chorób u kóz   405
21.2. Wybrane choroby zakaźne kóz    419
21.2.1. Bruceloza    419
21.2.2. Choroba Johnego   420
21.2.3. Choroba niebieskiego języka   421
21.2.4. Enterotoksemia beztlenowcowa    423
21.2.5. Enzootyczne ronienie    425
21.2.6. Enzootyczne zapalenie płuc   426
21.2.7. Gorączka Q   427
21.2.8. Gruźlica    429
21.2.9. Listerioza    429
21.2.10. Niesztowica   430
21.2.11. Serowaciejące zapalenie węzłów chłonnych 432
21.2.12. Tężec   434
21.2.13. Wirusowe zapalenie stawów i mózgu kóz  435
21.2.14. Zakażenie wirusem Schmallenberg  439
21.2.15. Zakaźne zapalenie spojówek i rogówki   440
21.2.16. Zapalenie wymienia    441
21.3. Wybrane choroby pasożytnicze kóz  443
21.3.1. Choroba motylicza i choroba motyliczkowa 443
21.3.2. Inwazja kleszczy   444
21.3.3. Kokcydioza   445
21.3.4. Nużyca   446
21.3.5. Robaczyca płuc    447
21.3.6. Robaczyca żołądkowo-jelitowa    449
21.3.7. Wągrzyca    450
21.3.8. Wszołowica i wszawica  451
21.4. Wybrane choroby wewnętrzne kóz   452
21.4.1. Kamica moczowa   452
21.4.2. Poliencefalomalacja  453
21.4.3. Włókniste zwyrodnienie kości    454
21.4.4. Wole    455
Literatura    456

INDEKS RZECZOWY    467