Praca o fenomenie funkcjonowania w kulturze polskiej dwóch pieśni Franciszka Karpińskiego, Porannej i Wieczornej. Kluczem do zrozumienia recepcji tych pieśni jest ich codzienność, tzn. występowanie (w formie śpiewanej) w różnych sytuacjach i okolicznościach życiowych.
Książka przedstawia dzieje powszechnej i długotrwałej popularności dwóch krótkich utworów napisanych u schyłku osiemnastego stulecia. Po analizie licznych źródeł: literatury pięknej, piśmiennictwa dokumentu osobistego, druków i pism urzędowych, śpiewników i modlitewników oraz relacji prasowych autor rekonstruuje sposoby funkcjonowania Pieśni porannej i Pieśni wieczornej w polskim społeczeństwie ostatnich dwu wieków. Opowieść o pieśniach Franciszka Karpińskiego jest opowieścią o ich śpiewaniu, o ich trwaniu w codzienności i odświętności, o ich adaptacji w zmieniających się okolicznościach.
Pieśń i moc 7 Pieśni codzienne 7 Nienapisana historia 12 Typy źródeł 14 Pojęcie „obiegu” 16 Kręgi inspiracji 19 „Duch Świata” 22 Rozdział I. Pieśni anonimowe autorstwa Franciszka Karpińskiego 25 Kancjonał autorski a pieśni dla ludu – wokół tradycji gatunku w kulturze staropolskiej 25 Oświeceniowe i sentymentalne impulsy 33 Tradycje psalmiczne 39 Pieśni codzienne a wzorzec brewiarzowy 51 „Antologia motywów hejnałowych” 56 Summa tradycji – ku analizie „pieśni w działaniu” 65 Pieśni jako modlitwy 72 Pieśni jako pieśni 77 Anonimowość pieśni codziennych 81 Rozdział II. Pieśni jako wehikuł. Śpiewanie liturgiczne, paraliturgiczne i pozaliturgiczne pieśni codziennych Franciszka Karpińskiego 83 Obieg kościelny pieśni codziennych 83 Formy uczestnictwa w liturgii. Śpiew jako sposób participatio? 88 Pieśni codzienne a liturgia 98 Obok liturgii i poza nią – przygodność pieśni 106 Śpiewniki, modlitewniki, druki ulotne 110 Pielgrzymka, czyli Kościół w drodze 126 Polskość pieśni a ich ekumenizm 139 Kopuła wzniosłości. Wokół pobożności prywatnej 144 Pieśni jako wehikuł 148 Rozdział III. Zbłądzić pod strzechy. Obieg folklorystyczny pieśni codziennych 150 Projektowany odbiorca i pierwsze ambiwalencje 150 Próba przeglądu 154 Pieśni codzienne a folklory 167 „Idealne teksty folkloru” 172 Jak działać pieśniami? 175 Zbłądzić pod strzechy. Wokół pewnej metafory 184 Nieodzyskany świat 192 Rozdział IV. „Biblia narodowej pamięci”. Pieśni codzienne w obiegu publicznym, śpiewnik narodowy i dziewiętnastowieczna codzienność 194 Dziewiętnastowieczny obieg publiczny i instytucjonalny – dwa przybliżenia 194 My chcemy Boga 201 Odświętność i codzienność. O pojęciu „śpiewnika narodowego” 206 Obieg szkolny 215 Świat wartości ewokowanych przez pieśni codzienne 236 Moc języka. Wspólnota fatyczna? 247 Rozdział V. Komu ranne wstają zorze. O wykonywaniu pieśni codziennych w XX wieku 251 Karpiński na ławie oskarżonych 251 Śpiew pieśni jako część harcerskiego rytuału obozowego 267 Dom, Kościół, państwo. Pieśni Karpińskiego i międzywojenna codzienność 282 Selva selvaggia XX wieku 303 Między marginalizacją a kanonizacją liturgiczną 327 Restauracje, residua, ślady 330 Pieśń i działanie – o wykonywaniu pieśni polskich w XIX i XX wieku 335 Podziękowania 344 Bibliografia 346 Indeks osób 369