Endokrynologia wieku rozwojowego

Nowy wydanie podręcznika Endokrynologia Wieku Rozwojowego, stanowi kompletne źródło wiedzy dla lekarzy specjalizujących się w dziedzinie Endokrynologii i diabetologii dziecięcej, pediatrów i studentów medycyny. Książkę przygotowali najznamienitsi polscy eksperci, z ogromnym doświadczeniem praktycznym i naukową pasją. Publikacja omawia patofizjologię chorób ze szczególnym zwróceniem uwagi na przyczyny molekularne, genetyczne jak i na terapię oraz standardy postępowania opartego na dotychczasowej wiedzy i wieloletnich doświadczeniach. Poruszono z pewnością prawie wszystkie aspekty zaburzeń hormonalnych, z którymi może się spotkać lekarz i omówiono zasady kwalifikacji do programów terapeutycznych leczenia hormonalnego w Polsce. Wiele miejsca poświecono również zespołom genetycznym, w których mogą występować zaburzenia hormonalne. W obecnym wydaniu - poprawionym i uzupełnionym, dołączono nowe podrozdziały jak np. postępowanie w z dzieckiem z dysforią płciową, omówiono niektóre nowe terapie i nowe sposoby postepowania jak np. w leczeniu chorób tarczycy czy otyłości.

Rozdział 1. Budowa i działanie hormonów – Marek Pawlikowski     1 
Rys historyczny i definicja hormonów     1 
Źródła hormonów     2 
Budowa chemiczna hormonów     3 
Działanie hormonów. Receptory hormonalne     4 
	Receptory błonowe     5 
	Receptory jądrowe     8 
	Czynniki determinujące biologiczne działanie hormonów     10 
	Piśmiennictwo     11 
Rozdział 2. Układ podwzgórzowo przysadkowy     13 
Neuroendokrynologia układu podwzgórzowo przysadkowego     13 
	Rozwój, budowa i funkcjonowanie układu podwzgórzowo przysadkowego – Maciej Hilczer     13 
	Zaburzenia funkcjonowania układu podwzgórzowo przysadkowego – Maciej Hilczer     17 
	Współdziałanie podwzgórza i przysadki – Maciej Hilczer     20 
	Moczówka prosta i zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny – Joanna Smyczyńska     23 
	Hiperprolaktynemia – Renata Stawerska     42 
Zaburzenia rozwojowe, guzy i procesy chorobowe podwzgórza i przysadki u dzieci – Marcin Roszkowski     64 
	Wprowadzenie     64 
	Embriologia i anatomia osi podwzgórzowo przysadkowej     64 
	Zmiany wewnątrzsiodłowe     69 
	Zmiany rozrostowe szypuły i lejka przysadki mózgowej     85 
	Zmiany patologiczne okolicy nadsiodłowej     91 
Diagnostyka obrazowa przysadki mózgowej – Elżbieta Jurkiewicz     97 
	Wprowadzenie     97 
	Przysadka mózgowa     97 
	Diagnostyka szczegółowa przysadki mózgowej – rezonans magnetyczny     104 
	Piśmiennictwo     104 
Rozdział 3. Problemy okresu noworodkowego     109 
Jednostka płodowo łożyskowa – Iwona Beń Skowronek     109 
	Wprowadzenie     109 
	Funkcjonowanie jednostki płodowo łożyskowej     111 
Problemy hormonalne u dzieci urodzonych przedwcześnie i noworodków z małą masą urodzeniową – Iwona Beń Skowronek     113 
	Wprowadzenie     113 
	Wcześniactwo     114 
	Mała urodzeniowa masa ciała     114 
	Czynność hormonalna płodu     115 
Wrodzony hiperinsulinizm – Bogda Skowrońska, Jędrzej Nowaczyk, Sabina Przewoźniak, Piotr Fichna     143 
	Definicja     143 
	Etiologia     144 
	Uwarunkowania genetyczne     144 
	Objawy kliniczne i kryteria diagnostyczne     148 
	Leczenie     152 
Badania przesiewowe noworodków w kierunku endokrynopatii – Mariusz Ołtarzewski, Maria Ginalska Malinowska     157 
	Organizacja badań przesiewowych     157 
	Badanie przesiewowe w kierunku wrodzonej niedoczynności tarczycy (WNT)     160 
	Badanie przesiewowe w kierunku wrodzonego przerostu nadnerczy (CAH)     162 
Piśmiennictwo     170 
Rozdział 4. Fizjopatologia wzrastania     175 
Mechanizmy regulujące procesy wzrastania – Andrzej Kędzia     175 
	Hormon wzrostu – budowa     175 
	Regulacja wydzielania hormonu wzrostu     176 
	Hormon wzrostu – działanie     177 
	Wewnątrzkomórkowy przekaz sygnału wzrostowego     179 
Etiopatogeneza niedoboru wzrostu     187 
	Przyczyny niskorosłości – Elżbieta Petriczko     187 
	Hormonalne przyczyny niedoboru wzrostu – Maciej Hilczer     190 
	Niehormonalne przyczyny niedoboru wzrostu – Elżbieta Petriczko, Aneta Gawlik, Krystyna H. Chrzanowska, Maria A. Kalina     194 
Obraz kliniczny i zasady diagnozowania niedoboru wzrostu – Maciej Hilczer, Elżbieta Petriczko     209 
Leczenie hormonem wzrostu oraz insulinopodobnym czynnikiem wzrostu u dzieci – Mieczysław Walczak     217 
	Wprowadzenie     217 
	Programy terapeutyczne realizowane w Polsce     218 
	Monitorowanie bezpieczeństwa i skuteczności terapii hormonem wzrostu oraz IGF-I     232 
Pierwotny niedobór IGF-I (zespół niewrażliwości na hormon wzrostu) – Elżbieta Petriczko, Anita Horodnicka Józwa     238 
	Wprowadzenie     238 
	Zespół Larona     238 
	Zespół niewrażliwości na hormon wzrostu (z wyłączeniem zespołu Larona)     239 
Wzrost wysoki – Maciej Hilczer     239 
	Definicja i epidemiologia     239
	Obraz kliniczny     239 
	Hormonalne przyczyny nadmiernego wzrostu     241 
	Niehormonalne przyczyny nadmiernego wzrostu     244 
	Zespoły uwarunkowane genetycznie     245 
	Piśmiennictwo     249 
Rozdział 5. Choroby tarczycy     253 
Fizjologia gruczołu tarczowego – Anna M. Kucharska     253 
	Wprowadzenie     253 
	Fizjologia rozwoju gruczołu tarczowego u dzieci     254 
	Metabolizm hormonów tarczycy u płodu     257 
	Fizjologia tarczycy po urodzeniu     258 
Niedoczynność tarczycy: obraz kliniczny, diagnostyka i leczenie – Anna M. Kucharska     259 
	Wprowadzenie     259 
	Wrodzona niedoczynność tarczycy     260 
	Objawy kliniczne wrodzonej niedoczynności tarczycy     267 
	Diagnostyka wrodzonej niedoczynności tarczycy     269 
	Leczenie i monitorowanie terapii     270 
	Nabyta niedoczynność tarczycy     274 
Nadczynność tarczycy u dzieci – Artur Bossowski, Beata Sawicka     282 
	Definicja     282 
	Epidemiologia     283 
	Etiopatogeneza     283 
	Autoprzeciwciała     286 
	Objawy kliniczne     288 
	Rozpoznanie     294 
	Nadczynność tarczycy u noworodków     296 
	Leczenie nadczynności tarczycy     297 
	Wtórna nadczynność tarczycy     302 
Choroba guzkowa tarczycy u dzieci – Andrzej Lewiński, Magdalena Stasiak     304 
	Wprowadzenie     304 
	Definicja     304 
	Epidemiologia     305 
	Etiopatogeneza     306 
	Obraz kliniczny     307 
	Badania dodatkowe     309 
	Leczenie     322 
Nowotwory tarczycy u dzieci – Barbara Jarząb, Daria Handkiewicz Junak     325 
	Wprowadzenie     325 
	Zróżnicowany rak tarczycy     325 
	Leczenie zróżnicowanych raków tarczycy     330 
	Rak rdzeniasty tarczycy     342 
Leczenie operacyjne w wybranych chorobach tarczycy wieku rozwojowego – Marek Dedecjus     344 
	Wprowadzenie     344
	Anatomia i embriologia gruczołu tarczowego     345 
	Definicje i rodzaje operacji tarczycy     346 
Diagnostyka USG chorób tarczycy wieku rozwojowego – Agnieszka Brodzisz, Wiesław Jakubowski     354 
	Technika badania USG tarczycy u dzieci. Anatomia tarczycy     354 
	Przyczyny powiększenia tarczycy u dzieci     358 
	Zapalenie tarczycy     363 
	Choroba Gravesa–Basedowa     365 
	USG tarczycy w chorobach nowotworowych. Tarczyca po chemio-/radioterapii i HSCT     366 
	Różnicowanie sonograficzne zmian wyczuwalnych palpacyjnie na szyi u dzieci     367 
Piśmiennictwo     368 
Rozdział 6. Choroby kory i rdzenia nadnerczy     373 
Patofizjologia kliniczna kory nadnerczy – Marta Fichna, Piotr Fichna     373 
	Oś podwzgórze–przysadka nadnercza (HPA)     375 
	Układ renina–angiotensyna–aldosteron (RAAS)     379 
	Biosynteza kortykosteroidów     380 
	Mechanizm działania glikokortykosteroidów na komórki docelowe     382 
	Wpływ glikokortykosteroidów na organizm     383 
	Mechanizm działania mineralokortykosteroidów na komórki docelowe     384 
	Wpływ mineralokortykosteroidów na organizm     385 
	Znaczenie androgenów nadnerczowych     386 
	Adrenarche     388 
	Neurosteroidy     389 
	Transport, metabolizm i wydalanie glikokortykosteroidów     389 
	Podsumowanie     391 
	Uwagi dotyczące diagnostyki czynności kory nadnerczy     392 
	Leki i substancje zaburzające czynność nadnerczy     394 
Wrodzony przerost kory nadnerczy – Mieczysław Szalecki     397 
	Wprowadzenie     397 
	Niedobór 21α-hydroksylazy     398 
	Nosiciele (heterozygoty)     399 
	Objawy     399 
	Badania przesiewowe     402 
	Leczenie prenatalne     403 
	Inne niż niedobór 21-hydroksylazy postaci CAH     404 
	Leczenie     407 
	Monitorowanie     415 
	Powikłania     416 
Niedoczynność nadnerczy – Beata Wikiera     417 
	Wprowadzenie     417 
	Pierwotna niedoczynność nadnerczy     420 
	Wtórna niedoczynność nadnerczy     435 
	Objawy niedoczynności nadnerczy     440
	Diagnostyka niedoczynności nadnerczy     441 
	Leczenie niedoczynności nadnerczy     444 
	Hipoaldosteronizm     446 
Choroba i zespół Cushinga – Mieczysław Szalecki     449 
	Wprowadzenie     449 
	ACTH-zależny zespół Cushinga     451 
	ACTH-niezależne postaci CS     452 
	Rak i gruczolak kory nadnercza     452 
Guz chromochłonny i przyzwojaki u dzieci i młodzieży – Mieczysław Litwin     470 
	Wprowadzenie     470 
	Epidemiologia     471 
	Objawy kliniczne     471 
	Biologia molekularna PCC/PGL     473 
	Rozpoznanie     477 
	Leczenie i dalsze postępowanie     481 
Nadciśnienie tętnicze monogenowe – Mieczysław Litwin     485 
	Wprowadzenie     485 
	Mechanizmy regulujące wydalanie i wchłaniane sodu – znaczenie cewki dystalnej     492 
	Choroby cewki dalszej będące przyczyną monogenowego nadciśnienia tętniczego     493 
	Choroby nadnerczy będące przyczyną monogenowego nadciśnienia tętniczego     502 
	Diagnostyka obrazowa nadnerczy – Elżbieta Jurkiewicz     509 
	Wprowadzenie     509 
	Ultrasonografia     509 
	Tomografia komputerowa     510 
	Rezonans magnetyczny     510 
	Badania izotopowe     511 
	Zasada badania obrazowego     511 
	Diagnostyka nadnerczy w okresie noworodkowym     511 
	Diagnostyka nadnerczy w okresie niemowlęcym i u dzieci starszych     512 
	Nienowotworowe zmiany w nadnerczach     515 
	Piśmiennictwo     518 
Rozdział 7. Zaburzenia wielogruczołowe     523 
Autoimmunologiczne zespoły wielogruczołowe – Artur Bossowski, Iwona Beń Skowronek, Beata Sawicka     523 
	Definicja     523 
	Klasyfikacja     524 
	Wielogruczołowy zespół autoimmunizacyjny typu 1 (APS-1)     525 
	Wielogruczołowy zespół autoimmunizacyjny typu 2 (APS-2)     529 
	Wielogruczołowy zespół autoimmunizacyjny typu 3 (APS-3)     532 
	Wielogruczołowy zespół autoimmunizacyjny typu 4 (APS-4)     542 
	Zespół IPEX     543
Zespoły mnogich nowotworów dokrewnych – Agata Skórka, Mieczysław Szalecki     546 
	Wprowadzenie     546 
	Zespół mnogich nowotworów gruczołów dokrewnych typu 1 (MEN1, zespół Wermera)     547 
	Zespół mnogich nowotworów gruczołów dokrewnych typu 2 (MEN2)     550 
	Piśmiennictwo     559 
Rozdział 8. Zaburzenia dojrzewania płciowego – Anna Wędrychowicz     561 
Prawidłowe dojrzewanie płciowe     561 
	Fizjologia dojrzewania płciowego     561 
	Przebieg dojrzewania płciowego     562 
	Ocena dojrzewania płciowego     570 
Nieprawidłowe dojrzewanie płciowe     571 
	Przedwczesne dojrzewanie     571 
	Opóźnione dojrzewanie (hipogonadyzm)     594 
	Inne zaburzenia dojrzewania płciowego w okresie młodzieńczym     614 
	Piśmiennictwo     618 
Rozdział 9. Wybrane zagadnienia ginekologii dziecięcej i dziewczęcej – Agnieszka Drosdzol Cop, Aneta Gawlik     621 
Badanie ginekologiczne dziewczynki     621 
Diagnostyka ultrasonograficzna w ginekologii dziecięcej i dziewczęcej     629 
	Wprowadzenie     629 
	Prawidłowe obrazy ultrasonograficzne narządów płciowych u dziewczynek i nastolatek     630 
	Zaburzenia dojrzewania płciowego     633 
	Wady narządów płciowych     634 
	Torbiele/guzy przydatków     636 
	Zespół policystycznych jajników (PCOS)     638 
Prawidłowy cykl miesiączkowy u dziewcząt     639 
Zaburzenia miesiączkowania u dziewcząt – terminologia     640 
Pierwotny brak miesiączki     641 
Wtórny brak miesiączki     642 
Przyczyny braku miesiączki u dziewcząt     644 
Krwawienia młodocianych     646 
	Wprowadzenie     646 
	Diagnostyka     647 
	Leczenie     650 
	AUB o łagodnym nasileniu     650 
	AUB o umiarkowanym nasileniu     651 
	AUB o ciężkim nasileniu     652 
Postępowanie terapeutyczne u dziewcząt z hipogonadyzmem     653 
	Piśmiennictwo     655
Rozdział 10. Zaburzenia odżywiania     657 
Mechanizmy regulujące równowagę energetyczną organizmu – Jacek Tabarkiewicz, Artur Mazur     657 
	Wprowadzenie     657 
	Rola podwzgórza i ośrodkowego układu nerwowego w regulacji homeostazy energetycznej ustroju     658 
	Rola autonomicznego układu nerwowego w regulacji gospodarki energetycznej     661 
	Neuroprzekaźniki jako czynniki regulujące gospodarkę energetyczną     662 
	Wpływ enterohormonów na regulację apetytu     663 
	Rola układu endokanabinoidowego w regulacji gospodarki energetycznej     664 
Rola czynników genetycznych w rozwoju otyłości u dzieci – Katarzyna Jakubek Kipa, Jacek Tabarkiewicz, Artur Mazur     665 
	Wprowadzenie     665 
	Otyłość uwarunkowana jednogenowo     668 
	Otyłość wchodząca w skład zespołu genetycznego     671 
	Otyłość uwarunkowana wielogenowo     672 
	Mechanizmy epigenetyczne w rozwoju otyłości     674 
	Leczenie otyłości uwarunkowanej genetycznie – Małgorzta Wójcik     675 
	Podsumowanie     677 
Epidemiologia otyłości – Beata Pyrżak, Małgorzta Wójcik     677 
Rola czynników środowiskowych w rozwoju otyłości u dzieci – Beata Pyrżak, Agnieszka Rudzka-Kocjan     679 
	Czynniki ryzyka otyłości związane z rozwojem płodu i niemowlęcia     680 
	Czynniki środowiskowe, socjoekonomiczne, psychospołeczne i psychologiczno-behawioralne     680 
Rozwój tkanki tłuszczowej u dzieci i rola adipocytokin w rozwoju otyłości – Agnieszka Rudzka-Kocjan, Beata Pyrżak     682 
	Tkanka tłuszczowa     682 
	Rola tkanki mięśniowej     685 
	Adipocytokiny i ich rola w rozwoju otyłości i zaburzeń metabolicznych     688 
Wtórne zaburzenia hormonalne w otyłości – Bogda Skowrońska, Anna Gertig-Kolasa, Izabela Krzyśko-Pieczka, Elżbieta Niechciał, Piotr Fichna     698 
	Wprowadzenie     698 
	Hormonalna oś wzrostowa     698 
	Oś tarczycowa w otyłości     701 
	Podsumowanie     704 
	Hormonalna oś nadnerczowa     705 
	Hormonalna oś gonadalna     708 
	Podsumowanie     710
Metaboliczne następstwa otyłości u dzieci – Barbara Głowińska-Olszewska, Bogda Skowrońska, Elżbieta Niechciał, Małgorzata Wójcik     711 
	Wprowadzenie     711 
	Zaburzenia przemiany lipidowej     712 
	Zaburzenia przemiany węglowodanowej     713 
	Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (non-alcoholic fatty liver disease, NAFLD)     713 
	Kamica pęcherzykowa     713 
	Szkliwienie kłębuszków nerkowych     714 
	Astma oskrzelowa     714 
	Zespół bezdechu sennego i zaburzenia snu     714 
	Choroby układu kostno-stawowego     714 
	Insulinooporność     715 
	Kliniczna manifestacja oporności na insulinę w otyłości     719 
	Leczenie powikłań otyłości u dzieci     725 
	Powikłania otyłości dziecięcej w wieku dorosłym     729 
Diagnostyka i leczenie otyłości – Agnieszka Domin, Jacek Tabarkiewicz, Artur Mazur, Agnieszka Zachurzok, Agnieszka Pasztak-Opiłka, Małgorzta Wójcik     730 
	Wprowadzenie     730 
	Wywiad     730 
	Badanie fizykalne     732 
	Diagnostyka     734 
	Profilaktyka otyłości i leczenie niefarmakologiczne     737 
	Interwencja dietetyczna     740 
	Aktywność fizyczna     745 
	Interwencje w szkole i w rodzinie – aspekty praktyczne     748 
	Aspekty psychologiczno-behawioralne – Agnieszka Pasztak-Opiłka, Agnieszka Zachurzok     750 
	Propozycje opieki wysokospecjalistycznej – Małgorzata Wójcik     753 
	Chirurgia metaboliczna (bariatryczna) – Agnieszka Domin     755 
	Piśmiennictwo     762 
Rozdział 11. Zaburzenia rozwoju płci     773 
Różnicowanie płci – fizjologia – Anna M. Kucharska, Maria Szarras Czapnik, Jolanta Słowikowska Hilczer     773 
	Różnicowanie gonad     774 
	Różnicowanie wewnętrznych narządów płciowych     778 
	Różnicowanie zewnętrznych narządów płciowych     779 
	Różnicowanie płciowe ośrodków mózgowych     781 
Charakterystyka zaburzeń rozwoju płci – Anna M. Kucharska, Maria Szarras-Czapnik, Jolanta Słowikowska-Hilczer     781 
	Definicja     781 
	Objawy sugerujące zaburzenie rozwoju płci     783 
	Chromosomalne zaburzenia rozwoju płci     784 
	Nieprawidłowe różnicowanie gonad w życiu płodowym     786 
	Zaburzenia w biosyntezie i działaniu androgenów     796 
	Defekty w biosyntezie i działaniu AMH     801
	Zaburzenie rozwoju płci z kariotypem 46,XX     801 
	Niesklasyfikowane zaburzenia rozwoju narządów płciowych     803 
	Postępowanie diagnostyczne u dziecka z zaburzonym rozwojem narządów płciowych     805 
	Postępowanie terapeutyczne     809 
Niezgodność płci – dysforia płciowa u dzieci i młodzieży – Aleksandra Antosz, Iga Chmiel, Aneta Gawlik     813 
	Wprowadzenie     813 
	Definicja i terminologia     813 
	Epidemiologia     816 
	Interwencje medyczne u dzieci i młodzieży z NP/DP     816 
	Diagnoza     817 
	Interwencja afirmująca feminizująca/maskulinizująca     820 
	Wpływ stosowanej farmakoterapii na płodność     822 
	Przejście do opieki dla osób dorosłych     822 
	Piśmiennictwo     823 
Rozdział 12. Zaburzenia gospodarki wapniowo fosforanowej     825 
Homeostaza wapniowo fosforanowa – Beata Pyrżak     825 
	Wprowadzenie, działanie głównych pierwiastków     825 
	Zaburzenia homeostazy wapniowo fosforanowej     838 
Choroby przytarczyc – Joanna M. Oświęcimska, Maria A. Kalina     844 
	Wprowadzenie     844 
	Niedoczynność przytarczyc     845 
	Nadczynność przytarczyc     858 
Witamina D – Paweł Płudowski     864 
	Wprowadzenie     864 
	Witamina D – chemia     865 
	Epidemiologia niedoboru witaminy D     865 
	Źródła witaminy D     866 
	Metabolizm witaminy D     870 
	Działanie plejotropowe     873 
	Suplementacja witaminy D     881 
	Maksymalne dopuszczalne dobowe dawki witaminy D dla populacji osób zdrowych     887 
	Wskazania do oznaczania witaminy D     887 
Krzywice – Beata Pyrżak     889 
	Wprowadzenie     889 
	Krzywice hipokalcemiczne     890 
	Krzywice hipofosfatemiczne     896 
Wybrane zagadnienia zaburzeń układu chrzęstno kostnego – Beata Pyrżak, Aleksandra Kowalska     899 
	Wprowadzenie     899 
	Objawy kliniczne     902 
	Rozpoznanie     904 
	Wybrane jednostki chorobowe związane z niskim wzrostem     905 
Hipofosfatazja – Aneta Gawlik     922 
	Piśmiennictwo     928
Rozdział 13. Diagnostyka laboratoryjna i genetyczna     933 
Diagnostyka laboratoryjna w endokrynologii – Olga Ciepiela, Urszula Demkow     933 
	Przygotowanie pacjenta i pobieranie materiału do badań     933 
	Metody laboratoryjne stosowane w diagnostyce endokrynologicznej     934 
	Laboratoryjne oznaczanie stężenia poszczególnych hormonów     939 
	Oznaczanie profilu steroidowego w moczu     944 
	Witamina D     947 
	Metody stosowane w diagnostyce i monitorowaniu leczenia chorób tarczycy     948 
	Oznaczanie hormonów płciowych     952 
	Inne parametry     954 
Badania genetyczne w chorobach wydzielania dokrewnego – Krystyna H. Chrzanowska     957 
	Wprowadzenie     957 
	Podstawy genetyki – krótkie repetytorium     958 
	Wybrane techniki badań genetycznych     961 
	Wyniki badań genetycznych – zasady analizy, opisu i interpretacji     968 
	Współpraca endokrynologa z genetykiem klinicznym     973 
	Diagnostyka chorób genetycznych w praktyce klinicznej endokrynologa     973 
	Poradnictwo genetyczne i genomowe     979 
	Piśmiennictwo     981 
Rozdział 14. Pacjent po leczeniu przeciwnowotworowym – odległe następstwa endokrynologiczne – Ewa Barg, Dorota Birkholz Walerzak     983 
Wprowadzenie     983 
Zaburzenia funkcji tarczycy     985 
	Niedoczynność/nadczynność tarczycy     985 
	Choroba guzkowa tarczycy     986 
Zaburzenia osi podwzgórzowo przysadkowej     987 
	Moczówka prosta centralna     987 
	Niewydolność przedniego płata przysadki     987 
Zaburzenia funkcji gonad     991 
Zaburzenia metaboliczne     995 
Zaburzenia gospodarki mineralnej i gęstości kości     997 
Prowadzenie pacjentów po leczeniu hematoonkologicznym według jednostek chorobowych     998 
	Guzy mózgu     998 
	Chłoniaki     1000 
	Guz Wilmsa     1002 
	Piśmiennictwo     1002
Rozdział 15. Antropologiczne metody oceny rozwoju fizycznego – Anna Majcher, Beata Pyrżak     1005
Wprowadzenie     1005
Metodyka badań antropologicznych     1006
	Podstawowe pomiary antropometryczne     1006
	Interpretacja pomiarów antropometrycznych     1009
	Wskaźniki ilorazowe     1022
Obserwacja długofalowa rozwoju fizycznego dziecka     1025
	Ocena antropometryczna dziecka po urodzeniu     1025
	Badania bilansowe     1026
	Piśmiennictwo     1038
Skorowidz     1039

Beata Pyrżak

Prof dr hab. n. med. Beata Pyrżak

Kierownik Kliniki Pediatrii i Endokrynologii Warszawskiego Uniwersytetu. Jest konsultantem endokrynologii dziecięcej w Szpitalu Pediatrycznym WUM. Należy do grupy ekspertów Zespołu Koordynacyjnego ds. Stosowania Hormonu Wzrostu w ramach programu terapeutycznego Narodowego Funduszu Zdrowia. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej. Należy do grupy ekspertów ds. akredytacji ośrodków z zakresu pediatrii województwa mazowieckiego. Była wielokrotnie nagradzana przez rektora Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Zarząd Główny PTEiDD za prace badawcze. Jest członkiem towarzystw międzynarodowych ESPE i ESE.

Mieczysław Walczak

Prof. dr hab. n. med. Mieczysław Walczak

Konsultant Krajowy w dziedzinie Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej. Kierownik Kliniki Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii, Chorób Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego PUM. Był konsultantem wojewódzkim w dziedzinie pediatrii. Z ramienia Prezesa NFZ jest przewodniczącym Zespołu Koordynacyjnego ds. Stosowania Hormonu Wzrostu oraz przewodniczącym Zespołu Koordynacyjnego ds. chorób ultrarzadkich. Prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologii Dziecięcej oraz członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego.

Inne z kategorii

Inne wydawcy

Recenzje