W książce przedstawiono aktualne kwestie pojawiające się na gruncie stosowania ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Omówione zagadnienia dotyczą m.in.:
dostępu do informacji publicznej,
przesłanek winy i adekwatności kary, a także roli obrońcy w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
naruszeń związanych z dokonywaniem wydatków i zaciąganiem zobowiązań,
odpowiedzialności za nierozliczenie w terminie otrzymanej dotacji,
wydatkowania subwencji przez publiczne uczelnie akademickie.
W publikacji omówiono nowelizację z ustawy - Prawo zamówień publicznych z 11.09.2019 r., która wejdzie w życie od 1 stycznia 2021 r., wprowadzającą istotne zmiany w przepisach ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Odniesiono się także do ostatniej nowelizacji z 2019 r. (Dz.U. poz. 1495), która wprowadza modyfikacje zwolnień z odpowiedzialności w związku z ugodą zawartą przez jednostki sektora finansów publicznych.
Uwzględniono ponadto rozwiązania prawne dotyczące zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania COVID-19 odnoszące się do odpowiedzialności za naruszenia dyscypliny finansów publicznych
Autorzy książki są naukowcami i praktykami związanymi zarówno z podmiotami finansów publicznych, jak i organami właściwymi w sprawach odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W związku z tym w opracowaniu przedstawiono najistotniejsze kwestie z punktu widzenia konstrukcji reżimu odpowiedzialności oraz praktyki jej dochodzenia.
Adresaci: Publikacja przeznaczona dla adwokatów i radców prawnych biorących udział w postępowaniach sądowych o naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Zainteresuje też naukowców na kierunkach prawo, administracja, ekonomia, zajmujących się problematyką finansów publicznych.
Wykaz skrótów | str. 13 Przedmowa | str. 19 Rozdział 1 Definicje legalne w regulacjach finansów publicznych – zagadnienia wprowadzające (Paweł Borszowski) | str. 21 1.1. Uwagi ogólne | str. 21 1.2. Wybór obszaru podlegającego definiowaniu w regulacji finansów publicznych | str. 23 1.3. Determinanty wprowadzania definicji legalnych dla ograniczenia obszaru nieostrości w regulacji finansów publicznych | str. 28 1.4. Podsumowanie | str. 30 Rozdział 2 Zwroty niedookreślone (nieostre) w tekście aktu prawnego na przykładzie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – analiza wybranych zagadnień (Wojciech Bożek) | str. 32 2.1. Uwagi ogólne | str. 32 2.2. Zwroty niedookreślone i nieostre w tekście aktu prawnego | str. 34 2.3. Zwroty niedookreślone w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych na przykładzie „szkodliwości czynu dla finansów publicznych” | str. 36 2.4. Aspekty praktyczne badanej problematyki | str. 47 2.4.1. Wykładnia przepisów o charakterze sankcyjnym | str. 47 2.4.2. Odtworzenie toku rozumowania komisji orzekającej | str. 47 2.4.3. Szkoda dla finansów publicznych. Stopień szkodliwości czynu dla finansów publicznych (znikomy, nieznaczny, znaczny, rażący) | str. 48 Rozdział 3 Dostęp do informacji publicznej w zakresie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Anna Kościńska-Paszkowska) | str. 50 3.1. Uwagi ogólne | str. 50 3.2. Jawność na gruncie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych | str. 52 3.3. Dostęp do niektórych informacji | str. 55 3.4. Podsumowanie | str. 59 Rozdział 4 Wina jako przesłanka odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Jerzy Lachowski) | str. 61 4.1. Uwagi ogólne | str. 61 4.2. Pojęcie winy jako przesłanki odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych | str. 62 4.3. Przesłanki przypisania winy | str. 67 4.4. Funkcje winy | str. 72 4.4.1. Funkcja legitymizująca winy | str. 72 4.4.2. Funkcja winy w procesie wymiaru kary | str. 74 4.5. Dodatek praktyczny – wybór tez z orzecznictwa | str. 75 Rozdział 5 Adekwatność kar za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – wybrane zagadnienia (Wojciech Gonet) | str. 78 5.1. Uwagi ogólne | str. 78 5.2. Czyny powodujące stratę finansową dla sektora finansów publicznych | str. 79 5.3. Czyny niepowodujące straty finansowej dla sektora finansów publicznych | str. 81 5.4. Katalog kar za naruszenie dyscypliny finansów publicznych | str. 83 5.5. Koszty postępowania | str. 85 5.6. Podsumowanie | str. 87 Rozdział 6 Rola obrońcy w postępowaniu o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Ewa Kosior) | str. 88 6.1. Uwagi ogólne | str. 88 6.2. Umocowanie obrońcy | str. 90 6.3. Tajemnica | str. 94 6.4. Relacja pomiędzy obwinionym a obrońcą. Kolizja interesów | str. 96 6.5. Podsumowanie | str. 103 Rozdział 7 Prawidłowość ugody w przedmiocie należności cywilnoprawnej jako warunek wyłączający bezprawność gospodarowania środkami publicznymi (Joanna M. Salachna) | str. 105 7.1. Uwagi ogólne | str. 105 7.2. Obowiązujące unormowania. Podstawowe warunki zawarcia ugody i ich systemowa analiza | str. 106 7.3. Ocena skutków zawarcia ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej – zasady | str. 111 7.4. Schemat oceny skutków zawarcia ugody w sprawie spornej należności cywilnoprawnej | str. 112 7.5. Zawieranie ugód a wymogi kontroli zarządczej. Zmodyfikowany schemat oceny skutków ugody | str. 114 7.6. Formuła zawarcia ugody | str. 120 7.7. Względna dobrowolność zawarcia ugody przez jednostkę sektora finansów publicznych (okoliczności wskazujące na obligatoryjność ugodzenia się) | str. 121 7.8. Podsumowanie | str. 124 Rozdział 8 Naruszenie dyscypliny finansów publicznych a udzielanie ulg w spłacie należności jednostek sektora finansów publicznych (Paweł Majka) | str. 125 8.1. Uwagi ogólne | str. 125 8.2. Zakres regulacji prawnych | str. 126 8.3. Pojęcie należności jednostek sektora finansów publicznych | str. 129 8.4. Pojęcie niezgodnego z przepisami udzielania ulg | str. 133 8.5. Podsumowanie | str. 136 Rozdział 9 Upoważnienie jako podstawa do nabycia zdolności dyscyplinarnej za czyny naruszające dyscyplinę finansów publicznych (Anna Rotter) | str. 138 9.1. Uwagi ogólne | str. 138 9.2. Kierownik jednostki sektora finansów publicznych jako podmiot potencjalnie odpowiedzialny za naruszenie dyscypliny finansów publicznych | str. 141 9.3. Powierzenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych określonych obowiązków w zakresie gospodarki finansowej | str. 144 9.4. Powierzenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych określonych obowiązków głównemu księgowemu | str. 150 9.5. Upoważnienie a pełnomocnictwo | str. 153 9.6. Prawidłowy rozdział zadań pomiędzy pracowników a nienależyte wykonywanie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych obowiązków w zakresie kontroli zarządczej | str. 154 9.7. Podsumowanie | str. 156 Rozdział 10 Naruszenia dyscypliny finansów publicznych związane z dokonywaniem wydatków i zaciąganiem zobowiązań – próba systematyzacji i oceny (Anna Ostrowska) | str. 157 10.1. Uwagi ogólne | str. 157 10.2. Dokonanie wydatku bez upoważnienia lub z przekroczeniem zakresu upoważnienia | str. 160 10.3. Dokonanie wydatku z naruszeniem przepisów dotyczących dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków | str. 165 10.4. Zaciągnięcie zobowiązania bez upoważnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących zaciągania zobowiązań | str. 169 10.5. Podsumowanie | str. 174 Rozdział 11 Konstrukcja prawna odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych związana z dokonywaniem wydatków publicznych w formie dotacji na realizację zadań publicznych (Klaudia Stelmaszczyk) | str. 176 11.1. Uwagi ogólne | str. 176 11.2. Wadliwe udzielenie lub przekazanie dotacji – art. 8 pkt 1 u.o.n.d.f.p. | str. 179 11.3. Niezatwierdzenie w terminie przedstawionego rozliczenia dotacji – art. 8 pkt 2 u.o.n.d.f.p. | str. 189 11.4. Nieustalenie kwoty do zwrotu – art. 8 pkt 3 u.o.n.d.f.p. | str. 193 11.5. Podsumowanie | str. 198 Rozdział 12 Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w związku z nierozliczeniem w terminie otrzymanej dotacji (Krzysztof Czarnecki) | str. 199 12.1. Uwagi ogólne | str. 199 12.2. Obowiązek rozliczenia jako signum specificum dotacji | str. 200 12.3. Konstrukcja prawna wybranych rodzajów dotacji a odpowiedzialność na podstawie art. 9 pkt 2 u.o.n.d.f.p. | str. 203 12.4. Podsumowanie | str. 213 Rozdział 13 Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie wydatkowania subwencji przez publiczne uczelnie akademickie (Michał Stawiński) | str. 216 13.1. Uwagi ogólne | str. 216 13.2. Geneza i charakterystyka przepisu art. 9a u.o.n.d.f.p. | str. 216 13.3. Charakter prawny subwencji dla publicznej uczelni akademickiej | str. 219 13.4. Dysponowanie subwencją przez publiczne uczelnie akademickie a znamiona czynu z art. 9a pkt 2 u.o.n.d.f.p. | str. 223 13.5. Pierwsza interpretacja (szeroka) | str. 223 13.6. Druga interpretacja (wąska) | str. 224 13.7. Problemy praktyczne | str. 228 Rozdział 14 O konieczności nowelizacji art. 14 u.o.n.d.f.p. (Jacek Wantoch-Rekowski, Martyna Wilmanowicz) | str. 230 14.1. Uwagi ogólne | str. 230 14.2. Delikt finansowy z art. 14 pkt 1 u.o.n.d.f.p. | str. 230 14.3. Artykuł 14 pkt 1 a art. 16 ust. 1 u.o.n.d.f.p. | str. 233 14.4. Ład finansów ubezpieczeń społecznych a ZUS | str. 236 14.5. Aspekty praktyczne – wybrane orzecznictwo | str. 239 Rozdział 15 Nowe Prawo zamówień publicznych – wyzwania dla orzecznictwa w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Sylwester Kuchnio) | str. 243 15.1. Uwagi ogólne | str. 243 15.2. Znaczenie nowych unormowań zamówień publicznych | str. 243 15.3. Zmiany przepisów ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych dotyczących naruszeń w obszarze zamówień publicznych | str. 247 15.4. Podsumowanie | str. 252 Rozdział 16 Dylematy zamówień podprogowych z perspektywy odpowiedzialności z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych (Małgorzata Filipek) | str. 253 16.1. Uwagi ogólne | str. 253 16.2. Zamówienia podprogowe – definicja i ich rodzaje | str. 254 16.3. Zasady udzielania zamówień do progu 30 000 euro | str. 262 16.4. Konsekwencje naruszenia zasad wydatkowania środków publicznych | str. 266 16.5. Podsumowanie | str. 269 Rozdział 17 Delikt określenia kryteriów oceny ofert w sposób niezgodny z przepisami o zamówieniach publicznych (Ewaryst Kowalczyk) | str. 271 17.1. Uwagi ogólne | str. 271 17.2. Pojęcie kryteriów oceny ofert w zamówieniach publicznych | str. 272 17.3. Pojęcie określenia kryteriów oceny ofert | str. 274 17.4. Pojęcie niezgodności z przepisami o zamówieniach publicznych jako kwalifikacji określenia kryteriów oceny ofert | str. 277 17.5. Naruszenia przepisów dotyczące doboru poszczególnych rodzajów kryteriów oceny ofert | str. 279 17.5.1. Naruszenie zasady określającej konieczność określania kryteriów oceny ofert związanych z przedmiotem zamówienia | str. 279 17.5.2. Naruszenie zasady ograniczonego zastosowania jedynego lub dominującego kryterium cenowego | str. 280 17.6. Naruszenia dotyczące sposobu (metody) formułowania dobranych kryteriów oceny ofert | str. 281 17.7. Podsumowanie | str. 282 Rozdział 18 Naruszanie dyscypliny finansów publicznych w zakresie sprawozdawczości budżetowej. Aspekty prawne i ekonomiczne (Janusz Sarnowski) | str. 284 18.1. Uwagi ogólne | str. 284 18.2. Znaczenie i funkcje sprawozdawczości w systemie finansów publicznych | str. 285 18.3. Zasady zapewniające jakość prezentowanych danych | str. 287 18.4. Zakres i podstawy prawne sprawozdawczości w sektorze publicznym | str. 288 18.5. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych w zakresie sprawozdawczości | str. 289 18.6. Wykazanie danych niezgodnych z danymi z ewidencji księgowej | str. 293 18.7. Sporządzenie sprawozdania na podstawie błędnej ewidencji | str. 294 18.8. Naruszenie dyscypliny finansów publicznych w zakresie sprawozdawczości budżetowej a uszczerbek dla finansów publicznych. Sankcje za nieprawidłowości w sprawozdawczości | str. 296 18.9. Podsumowanie | str. 298 Rozdział 19 Zmiana umowy o zamówienie publiczne a odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych w czasie epidemii (Ewa Piechota-Oloś) | str. 300 19.1. Uwagi ogólne | str. 300 19.2. Zmiana umowy na gruncie Prawa zamówień publicznych a dopuszczalna zmiana umowy na podstawie przepisów specustawy o COVID-19 | str. 302 19.3. Odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych jako następstwo zmiany umowy o zamówienie publiczne w trybie przepisów specustawy o COVID-19 | str. 313 19.4. Podsumowanie | str. 317 Wykaz aktów prawnych | str. 319 Bibliografia | str. 323 Autorzy | str. 329