Wykładnia prawa. Zasady - reguły - wskazówki
Siódme wydanie pierwszego w polskiej literaturze podręcznikowego opracowania wykładni prawa łączy podbudowę teoretyczną z dyrektywami praktycznej interpretacji tekstów prawnych. Dyrektywy te są tak powiązane, że wskazując zarówno kolejność czynności interpretacyjnych, jak i sposób ich realizacji, pozwalają skutecznie urzeczywistniać proces pozyskiwania (odtwarzania) jednoznacznych norm postępowania z różnorakich przepisów prawnych.
Publikacja skierowana jest zarówno do tych czytelników, których interesuje warstwa teoretyczna zagadnienia, jak i do tych, którzy szukają w wykładni prawa warstwy praktycznej, a zatem do: studentów, aplikantów i prawoznawców (zwłaszcza przedstawicieli dyscyplin szczegółowych), legislatorów, sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy; również do nieprawników (w tym także urzędników), którym znacznie przybliża złożoną istotę wykładni prawa i wspomaga sam proces rozumienia tekstów prawnych.
W roku 2002 książka została wyróżniona najwyższą nagrodą przyznawaną przez Wydział I Polskiej Akademii Nauk - nagrodą im. Leona Petrażyckiego.
Spotyka się również z coraz szerszym uznaniem w praktyce wymiaru sprawiedliwości.
Wykaz skrótów | str. 11
Część pierwsza
WPROWADZENIE
Wprowadzenie | str. 15
Część druga
TEORETYCZNE UJĘCIA WYKŁADNI PRAWA
Rozdział I
Podstawowe pojęcia związane z wykładnią | str. 43
1. Pragmatyczne i apragmatyczne posługiwanie się terminem "wykładnia prawa" | str. 43
2. Zakres pojęcia "wykładnia prawa" w ujęciu pragmatycznym | str. 44
3. Wykładnia prawa - wykładnia przepisów prawnych | str. 46
4. Wykładnia - interpretacja | str. 47
5. Rozumienie i zrozumienie a wykładnia (interpretacja) | str. 48
6. Redagowanie tekstów prawnych a ich wykładnia | str. 58
7. Rodzaje wykładni prawa | str. 59
Rozdział II
Koncepcje wykładni prawa w Polsce | str. 62
1. Pojęcie koncepcji wykładni prawa | str. 62
2. Ogólne typy koncepcji wykładni prawa | str. 64
3. Międzywojenne koncepcje wykładni prawa | str. 66
3.1. Tradycyjna koncepcja wykładni prawa | str. 67
3.2. Konstrukcyjna koncepcja wykładni prawa | str. 70
4. Powojenne koncepcje wykładni prawa | str. 72
4.1. Koncepcja semantyczna intensjonalna (klaryfikacyjna) | str. 72
4.2. Koncepcja semantyczna ekstensjonalna (logiczna) wykładni prawa | str. 75
4.3. Derywacyjna koncepcja wykładni prawa | str. 76
4.4. Prawnicza koncepcja interpretacji humanistycznej | str. 78
4.5. Komputacyjna koncepcja wykładni prawa | str. 81
4.6. Poziomowa koncepcja wykładni prawa | str. 81
4.7. Koncepcja walidacyjno-derywacyjna | str. 84
4.8. Hermeneutyczne i inne ujęcia wykładni prawa w Polsce | str. 84
5. Zbiorcza charakterystyka koncepcji wykładni prawa | str. 87
Część trzecia
CHARAKTERYSTYKA WŁAŚCIWOŚCI POLSKICH TEKSTÓW PRAWNYCH
Rozdział III
Warunki wstępne charakterystyki tekstu prawnego | str. 91
Rozdział IV
Quasi-idiomatyczność wyrażeń tekstu prawnego. Poziom deskryptywny i poziom normatywny tekstu prawnego | str. 93
Rozdział V
Rozczłonkowanie norm w przepisach prawnych | str. 101
1. Rozczłonkowanie syntaktyczne norm w przepisach prawnych | str. 101
2. Rozczłonkowanie treściowe norm w przepisach prawnych | str. 110
Rozdział VI
Kondensacja norm w przepisach prawnych | str. 123
Rozdział VII
Leksyka (słownictwo) języka tekstów prawnych | str. 128
1. Baza leksykalna języka tekstów prawnych a język potoczny | str. 128
2. Wieloznaczność w bazie leksykalnej języka tekstów prawnych | str. 135
Rozdział VIII
Zwroty niedookreślone i nieostre w tekście prawnym | str. 155
Rozdział IX
Zwroty szacunkowe w języku tekstów prawnych | str. 163
Rozdział X
Tekst prawny a eufemizmy, wulgaryzmy i archaizmy | str. 166
Rozdział XI
Wyrazy obcojęzyczne i neologizmy w tekście prawnym | str. 169
Rozdział XII
Skróty i skrótowce w języku tekstów prawnych | str. 172
Rozdział XIII
Słownictwo języka tekstów prawnych a słownictwo odmian i socjolektów języka ogólnego | str. 174
Rozdział XIV
Definicje w tekstach prawnych | str. 176
1. Powody wprowadzenia definicji legalnych | str. 176
2. Definicje w strukturze tekstu prawnego | str. 178
3. Logiczne typy definicji legalnych | str. 182
4. Zasięg definicji legalnych | str. 188
5. Prawny charakter i waga definicji legalnych | str. 189
Rozdział XV
Zmiany tekstu prawnego | str. 192
Część czwarta
PRAKTYCZNA WERSJA KONCEPCJI DERYWACYJNEJ
Rozdział XVI
Główne wyznaczniki cech koncepcji | str. 199
1. Elementy intelektualne koncepcji | str. 200
2. Role spełniane przez wykładnię | str. 204
3. Elementy realistyczne koncepcji | str. 210
4. Elementy intelektualne i realistyczne wyznaczające decyzje interpretatora | str. 220
Rozdział XVII
Inne właściwości praktycznej wersji koncepcji derywacyjnej | str. 223
1. Cel wykładni | str. 223
2. Sensualność i klaryfikacyjność koncepcji derywacyjnej | str. 224
3. Uniwersalność a operatywność wykładni w koncepcji derywacyjnej | str. 226
4. Koncepcja derywacyjna a jednolitość wykładni | str. 229
5. Uzasadnianie decyzji interpretacyjnych | str. 231
Rozdział XVIII
Pragmatyczność i normatywność koncepcji wykładni | str. 236
1. Pragmatyczność koncepcji wykładni | str. 236
2. Normatywność koncepcji wykładni | str. 250
Rozdział XIX
Założenia o racjonalności prawodawcy | str. 258
Rozdział XX
Zintegrowanie koncepcji derywacyjnej z innymi koncepcjami i stanowiskami | str. 271
Część piąta
DYREKTYWY POSTĘPOWANIA INTERPRETACYJNEGO
Rozdział XXI
Dyrektywy ogólne | str. 277
Rozdział XXII
Dyrektywy porządkującej fazy wykładni | str. 281
Rozdział XXIII
Dyrektywy rekonstrukcyjnej fazy wykładni | str. 286
Rozdział XXIV
Dyrektywy percepcyjnej fazy wykładni | str. 290
Skorowidz rzeczowy | str. 303