W kręgu psychologii społecznej
Książka dedykowana profesorowi Januszowi Grzelakowi, jednemu z najwybitniejszych polskich psychologów społecznych, została napisana przez Jego uczniów i współpracowników. Podejmuje zagadnienia trwale obecne w dorobku Profesora:
orientacje społeczne i
orientacje kontroli, uprzedzenia i relacje grupowe,
zachowania grupowe i
zachowania społeczne oraz
zjawiska makrospołeczne.
"Całą książkę uważam za przedsięwzięcie nadzwyczaj udane. Jest bardzo wartościowa merytorycznie, większość rozdziałów może być też wykorzystywana w dydaktyce".
(z recenzji prof. Dariusza Dolińskiego)
"Wszystkie [rozdziały] nawiązują do aktualnego stanu piśmiennictwa światowego, a większość prac prezentuje oryginalne i ciekawe badania empiryczne. Część tych badań można potraktować jako swoistą diagnozę zachowań społecznych Polaków i jako takie mogą być one interesującą lekturą nie tylko dla psychologów".
(z recenzji prof. Tytusa Sosnowskiego)
Wprowadzenie Joanna Czarnota-Bojarska, Irena Zinserling 7
Życiorys Profesora Janusza Grzelaka Zuzanna Toeplitz 13
CZĘŚĆ 1. ORIENTACJE SPOŁECZNE I ORIENTACJE KONTROLI 19
A zaczęło się to osiemdziesiąt lat temu... Stanisław Mika 21
Uwarunkowania orientacji kontroli. 15 lat badań Inwentarzem Upodobań i Opinii (IUiO) Irena Zinserling, Mikołaj Winiewski 37
Poziom orientacji kooperacyjnej a percepcja mimicznych ekspresji emocji mieszanych oraz postrzeganie osób prezentujących różne wyrazy twarzy Joanna Lewczuk 59
CZĘŚĆ 2. UPRZEDZENIA I RELACJE GRUPOWE 73
Psychologia kontroli a psychologia władzy: wzajemne relacje i możliwe obszary inspiracji Mirosław Kofta, Marcin Bukowski 75
Kto pomoże obcym? Wysoki status i silna identyfikacja z własną grupą jako ograniczenia zdolności do przyjmowania perspektywy grupy obcej Michał Bilewicz 100
O związkach różnych form myślenia spiskowego z uprzedzeniami wobec obcych Monika Grzesiak-Feldman 115
Stereotypy a strategie w dylematach społecznych Janina Pietrzak, Mikołaj Winiewski 127
CZĘŚĆ 3. ZACHOWANIA GRUPOWE 143
Zachowania obywatelskie w organizacji – próba konstrukcji narzędzia pomiaru Joanna Czarnota-Bojarska 145
Wypalenie zawodowe w zawodach zaufania społecznego Małgorzata Toeplitz-Winiewska 158
W kierunku stabilnej kooperacji. Proces tworzenia wspólnej rzeczywi- stości i kontekst środowiskowy w dylemacie ograniczonych zasobów Łukasz Jochemczyk, Anna Wieczorek 172
CZĘŚĆ 4. ZACHOWANIA SPOŁECZNE 185
O prawdziwej roli zaufania w motywowaniu ludzi do aktywności społecznej Maria Lewicka 187
O ograniczaniu powszechności zjawiska projekcji Ja: rola dostępności standardów poza-Ja Anna Szuster, Dorota Rutkowska 207
Cyberprzemoc – o starym zjawisku agresji w nowoczesnej przestrzeni internetu Julia Barlińska, Anna Szuster 222
CZĘŚĆ 5. ZJAWISKA MAKROSPOŁECZNE 237
Zawiedzione zaufanie i deficyt pozytywnych doświadczeń a negatywna wizja świata społecznego Krystyna Skarżyńska 239
Miękkie kapitały a dobrobyt materialny – wyzwania dla Polski Janusz Czapiński 253
Sposoby naukowego i potocznego definiowania biedy a rozumienie zjawisk z nią związanych Agnieszka Kalbarczyk 286