Publikacja wyróżnia się nowatorskim podejściem, ponieważ kładzie nacisk na kompleksowe przedstawienie praktycznych aspektów wykładni i stosowania komentowanych przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece.
Autorzy – znakomici prawnicy z dużym doświadczeniem zawodowym i bogatym dorobkiem naukowym:• w konstruktywny i zrozumiały sposób wyjaśniają problemy najczęściej budzące wątpliwości w praktyce;• wskazują na pożądane sposoby rozwiązywania kwestii spornych w piśmiennictwie i judykaturze, w oparciu o najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych;• precyzyjnie omawiają kluczowe zmiany legislacyjne, co ułatwia odnalezienie właściwej interpretacji obowiązujących przepisów;• ukazują ewolucję regulacji ustawowej i towarzyszące jej zmiany poglądów doktryny i orzecznictwa;• nawiązują do ustaw szczególnych oraz regulacji proceduralnych, które doprecyzowują lub zmieniają sposób stosowania przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece
Zaletami opracowania są ponadto:• szczegółowa struktura wewnętrzna z jednolitym i przejrzystym podziałem zagadnień, dzięki czemu można łatwo wyszukać interesujące fragmenty;• system przypisów dolnych, które umożliwiają Czytelnikom zapoznanie się z niejako drugim nurtem rozważań, ściśle powiązanym z główną treścią komentarza, w tym bogatymi rozważaniami doktryny i judykatury.
Książka jest przeznaczona zarówno dla praktyków prawa: sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy i komorników, jak i pracowników naukowych, kadry dydaktycznej oraz aplikantów zawodów prawniczych i studentów.
Wykaz skrótów 23 Przedmowa 33 Ustawa o księgach wieczystych i hipotece 35 Dział I. Księgi wieczyste 37 Rozdział 1. Przepisy o prawach jawnych z księgi wieczystej 39 Art. 1. [Zakres stosowania ksiąg wieczystych] 39 I. Pojęcie, rodzaje i przedmiot ksiąg wieczystych 39 II. Nieruchomość jako przedmiot księgi wieczystej 42 III. Nieruchomość gruntowa w rozumieniu wieczystoksięgowym 43 IV. Nieruchomości budynkowe 45 V. Lokale i piętra jako nieruchomości 47 VI. Stan prawny nieruchomości ujawniany w księdze wieczystej 47 VII. Instrumenty prawne zapewniające prawdziwość treści księgi wieczystej 49 VIII. Księgi wieczyste dawne 51 IX. Zbiory dokumentów 54 X. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jako przedmiot księgi wieczystej 56 XI. Znaczenie tytułu prawnego spółdzielni do nieruchomości 59 XII. Wpis użytkowania i służebności mieszkania do księgi wieczystej założonej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu 62 XIII. Wpis do księgi wieczystej spółdzielczego własnościowego prawa do garażu lub miejsca postojowego 65 XIV. Zakładanie ksiąg wieczystych 68 XV. Zamknięcie księgi wieczystej 75 Art. 2. [Jawność ksiąg wieczystych] 77 I. Uwagi ogólne 77 II. Jawność formalna i materialna 78 III. Przedmiot jawności 79 IV. Przejawy i ograniczenia jawności formalnej 83 V. Jawność materialna 84 Art. 3. [Domniemania wieczystoksięgowe] 87 I. Uwagi ogólne 87 II. Domniemanie 89 III. Prawa objęte domniemaniem 89 IV. Wniosek domniemania 93 V. Spór o domniemanie zupełności ksiąg wieczystych 95 VI. Zakres czasowy domniemania 96 VII. Domniemanie nieistnienia prawa wykreślonego (art. 3 ust. 2 u.k.w.h.) 97 VIII. Wzruszenie domniemania 98 IX. Kolizja z innymi domniemaniami 103 Art. 4. [Kolizja domniemań] 103 Art. 5. [Rękojmia wiary publicznej] 105 I. Uwagi ogólne 105 II. Niezgodność księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym 106 III. Nabycie przez czynność prawną 117 IV. Skutki działania rękojmi 124 V. Ochrona zaufania nabywcy nieruchomości do treści księgi wieczystej w regulacjach szczególnych 129 Art. 6. [Negatywne przesłanki rękojmi] 130 I. Uwagi wstępne 131 II. Nieodpłatność czynności prawnej 131 III. Umowa częściowo odpłatna 133 IV. Zła wiara jako negatywna przesłanka rękojmi 134 V. Brak staranności nabywcy 137 VI. Akty staranności nabywcy 142 VII. Zła wiara w przypadku konfiguracji wieloosobowych po stronie nabywcy 144 VIII. Moment istotny dla oceny złej wiary 147 Art. 7. [Prawa chronione przed działaniem rękojmi] 149 I. Uwagi wstępne 149 II. Prawa obciążające nieruchomość z mocy ustawy 150 III. Prawo dożywocia 154 IV. Służebności ustanowione na podstawie decyzji administracyjnej 155 V. Służebność drogi koniecznej 156 VI. Służebność ustanowiona w związku z przekroczeniem granicy 157 VII. Służebność przesyłu 158 Art. 8. [Wyłączenia rękojmi – wzmianka i ostrzeżenie] 158 I. Uwagi ogólne 158 II. Pojęcie wzmianki 160 III. Jurydyczne konsekwencje zamieszczenia wzmianki 165 IV. Ostrzeżenie o niezgodności stanu prawnego nieruchomości 169 V. Ostrzeżenie o toczącym się postępowaniu 171 Art. 9. [Rozszerzenie rękojmi] 175 I. Uwagi wstępne 175 II. Rozporządzenia prawem rzeczowym niepowodujące jego nabycia 178 III. Obciążenie nieruchomości prawem obligacyjnym 179 IV. Rozporządzenie wpisanym prawem obligacyjnym 182 V. Spełnienie świadczenia 183 Art. 10. [Roszczenie o usunięcie niezgodności] 185 I. Uwagi ogólne 185 II. Charakter prawny roszczenia o uzgodnienie i sposób jego zaspokojenia 187 III. Pozasądowe uzgodnienie księgi wieczystej 191 IV. Proces o uzgodnienie 191 V. Klasyfikacja powództwa o uzgodnienie według trójpodziału powództw 194 VI. Czynna legitymacja procesowa 197 VII. Bierna legitymacja procesowa 206 VIII. Treść żądania pozwu 209 IX. Przesłanki roszczenia 215 X. Obrona pozwanego 218 XI. Zakres związania sądu innymi orzeczeniami 220 XII. Problem związania decyzją administracyjną 222 XIII. Zasady wyrokowania 226 XIV. Skutki wyroku 228 XV. Ostrzeżenie 229 Art. 11. [Pierwszeństwo praw księgowych] 233 I. Uwagi wstępne 233 II. Kolizja praw podmiotowych 234 III. Metody rozstrzygania kolizji praw podmiotowych 236 IV. Zasada preferencji praw jawnych z księgi wieczystej 238 V. Zasada preferencji tzw. praw przymusowych 240 VI. Relacja między art. 11 a art. 12 u.k.w.h. 241 VII. Relacja między art. 11 u.k.w.h. a art. 249 k.c. 241 VIII. Kolizja ograniczonych praw rzeczowych z prawami względnymi 243 IX. Kolizja praw jawnych z księgi wieczystej z ograniczonymi prawami rzeczowymi obciążającymi ruchomości i prawa względne 244 X. Sposób ujawnienia pierwszeństwa w księdze wieczystej 245 XI. Instrumenty prawne służące do ochrony pierwszeństwa 246 Art. 12. [Chwila rozstrzygająca o pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych] 246 I. Cel i ogólne reguły rozstrzygnięcia kolizji ograniczonych praw rzeczowych wpisanych do księgi wieczystej 246 II. Oznaczenie chwili, od której liczy się skutki wpisu dokonanego w księdze wieczystej 250 III. Pierwszeństwo w wypadku zbiegu praw osobistych i roszczeń wpisanych w księdze wieczystej z wpisanymi w księdze wieczystej ograniczonymi prawami rzeczowymi 251 IV. Zasada pierwszeństwa wobec hipoteki 251 V. Pierwszeństwo hipotek w razie przekształcenia w prawo własności prawa użytkowania wieczystego 252 VI. Wyłączenie stosowania art. 12 u.k.w.h. 252 Art. 13. [Zmiany w porządku pierwszeństwa wskutek zastrzeżenia pierwszeństwa] 253 I. Uprawnienie do wprowadzenia zmian do porządku pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych 253 II. Zastrzeżenie pierwszeństwa jako samoistna czynność prawna 254 III. Wyłączenie stosowania art. 13 u.k.w.h. (przykład) 255 Art. 14. [Zastrzeżenie pierwszeństwa prawa przed jego wpisaniem do księgi wieczystej] 256 Art. 15. [Odmienne określenie pierwszeństwa w przepisach szczególnych] 257 Art. 16. [Ujawnianie w księdze wieczystej praw osobistych i roszczeń] 258 I. Dopuszczalność wpisu do księgi wieczystej praw osobistych i roszczeń jako wyjątek od zasady ujawniania w księdze wieczystej praw rzeczowych 258 II. Kwestie sporne odnoszące się do wykładni gramatycznej i systemowej 260 III. Kwestia dopuszczalności ujawniania w księdze wieczystej warunkowego prawa dzierżawy (bądź najmu) 261 IV. Materialnoprawny charakter wpisu w księdze wieczystej na podstawie art. 16 u.k.w.h. 262 V. Wymagania dotyczące dokumentu stanowiącego podstawę wpisu prawa osobistego lub roszczenia 264 VI. Przykłady praw osobistych i roszczeń, które mogą być ujawnione w księdze wieczystej 265 VII. Kognicja sądu wieczystoksięgowego a spór dotyczący istnienia roszczenia 270 VIII. Ujawnienie w księdze wieczystej roszczenia dłużnika (zbywcy) o powrotne przeniesienie własności (bądź użytkowania wieczystego) 271 IX. Znaczenie materialnoprawnych przesłanek wniosku o wpis w dziale III księgi wieczystej 271 X. Wpis ostrzeżenia w księdze wieczystej 272 XI. Możliwość ujawnienia sporu prawnego dotyczącego prawidłowości wpisu w księdze wieczystej przez wpis ostrzeżenia z art. 10 ust. 2 u.k.w.h. 273 XII. Treść wpisów 274 XIII. Przysądzenie własności a prawa i roszczenia osobiste ciążące na nieruchomości 275 XIV. Wykreślenie w wypadku złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się ograniczonego prawa rzeczowego 276 XV. Koszty sądowe 277 Art. 17. [Skuteczność prawa osobistego lub roszczenia] 278 I. Ochronna funkcja ujawnienia prawa osobistego lub roszczenia w księdze wieczystej 278 II. Rozszerzona skuteczność wpisu w księdze wieczystej 280 III. Prawa nieobjęte ochroną rozszerzonej skuteczności 281 IV. Dochodzenia roszczenia zabezpieczonego przez wpis w odniesieniu do wierzyciela hipotecznego 281 V. Zasada pierwszeństwa praw i roszczeń wpisanych w księdze wieczystej przed hipoteką jako ograniczonym prawem rzeczowym 282 VI. Wzmocnienie umownego prawa pierwokupu przez wpis do księgi wieczystej 283 VII. Wzmocnienie ochrony najemcy lokalu mieszkalnego 283 Art. 18. [Wykreślenie wpisów w wypadku kolizji roszczenia z prawami nabytymi później] 284 I. Funkcja ochronna wykreślenia z urzędu wpisu w księdze wieczystej 285 II. Zakres ochrony praw nabytych 286 III. Ustanowienie odrębnej własności lokalu i jego przeniesienie a wykreślenie uprzednio istniejącego w księdze wieczystej obciążenia hipotecznego 288 Art. 19. [Wykreślenie wpisu roszczenia z księgi wieczystej] 290 I. Zróżnicowanie przesłanek wykreślenia roszczenia wpisanego do księgi wieczystej 291 II. Konieczność dokonania wykładni umowy 292 III. Wymagania dotyczące określania terminów 293 IV. Przykład regulacji wyłączającej stosowanie art. 19 u.k.w.h. 295 Art. 20. [Pierwszeństwo praw osobistych oraz roszczeń ujawnionych w księdze wieczystej] 295 I. Odesłanie do przepisów o pierwszeństwie ograniczonych praw rzeczowych 295 II. Wpis o zakazie zbywania nieruchomości a pierwszeństwo roszczenia ujawnionego w księdze wieczystej 296 III. Pierwszeństwo umownych praw pierwokupu nieruchomości 297 IV. Najem ujawniony w księdze wieczystej a prawa niewpisane w księdze wieczystej 297 Art. 21. [Połączenie kilku nieruchomości w jedną nieruchomość] 298 I. Nieruchomość według norm wieczystoksięgowych 298 II. Wniosek o połączenie kilku nieruchomości w jednej księdze wieczystej bądź o odłączenie części nieruchomości z księgi wieczystej jako czynność niebędąca rozporządzeniem nieruchomościami 299 III. Materialnoprawne skutki połączenia kilku nieruchomości w księdze wieczystej 299 IV. Prowadzenie ksiąg wieczystych w wypadku połączenia dwu lub więcej nieruchomości lokalowych albo w wypadku podziału nieruchomości lokalowej 300 V. Odłączenie części składowej nieruchomości lokalowej 302 VI. Podział prawny nieruchomości gruntowej przez jej właścicieli będących członkami wspólnoty mieszkaniowej 303 VII. Wieczystoksięgowy podział nieruchomości gruntowej a ewidencyjne oznaczenie wchodzących w jej skład działek gruntu 304 VIII. Odłączenie na podstawie przepisów regulujących przekształcenie ex lege prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności 305 IX. Zakres kognicji sądu 305 X. Wieczystoksięgowy prawny podział nieruchomości 306 XI. Podmioty uprawnione do skutecznego żądania wieczystoksięgowego łączenia bądź wieczystoksięgowego podziału nieruchomości 306 XII. Koszty sądowe 307 Art. 22. [Skutki połączenia nieruchomości dla obciążeń] 308 I. Nowa nieruchomość jako przedmiot obciążenia 308 II. Rozszerzenie przedmiotu obciążenia 308 Rozdział 2. Ustrój ksiąg wieczystych i postępowanie 310 Art. 23. [Prowadzenie ksiąg wieczystych przez sądy rejonowe] 310 I. Właściwość sądów rejonowych 310 II. Prowadzenie ksiąg wieczystych 311 III. Prowadzenie ksiąg wieczystych przez referendarzy sądowych 313 IV. Prowadzenie ksiąg wieczystych przez asesorów sądowych 315 Art. 23a. [Obowiązek współpracy z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych] 315 Art. 24. [Księgi wieczyste dla nieruchomości] 317 I. Realny system prowadzenia ksiąg wieczystych 317 II. Ujawnienie sposobu zarządu nieruchomością wspólną 320 Art. 24 1 . [Księgi wieczyste dla spółdzielczych własnościowych praw do lokalu] 322 I. Zasady prowadzenia ksiąg wieczystych dla spółdzielczych własnościowych praw do lokalu 322 II. Przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo własności nieruchomości 328 Art. 25. [Struktura księgi wieczystej] 331 I. Cztery działy księgi wieczystej 331 A. Dział I księgi wieczystej 332 B. Dział II księgi wieczystej 340 C. Dział III księgi wieczystej 348 D. Dział IV księgi wieczystej 352 Art. 25 1 . [Zakładanie i prowadzenie ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym] 360 Art. 26. [Oznaczenie nieruchomości] 364 Art. 27. [Sprostowanie oznaczenia nieruchomości] 369 Art. 28. [Akta ksiąg wieczystych] 375 Art. 29. [Moc wsteczna wpisu] 377 Art. 30. (uchylony). 380 Art. 31. [Podstawa wpisu] 381 I. Uwagi wprowadzające 381 II. Jurydyczna konstrukcja podstawy wpisu do księgi wieczystej 383 III. Moment istnienia podstawy wpisu 386 IV. Moment przedłożenia podstawy wpisu 387 V. Sposób ujawnienia podstawy wpisu 388 VI. Dokument jako podstawa wpisu 391 VII. Dokumenty pierwotne i wtórne jako podstawa wpisu 393 VIII. Forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym 399 IX. Umowa ustalająca 407 X. Oświadczenie wiedzy jako podstawa wpisu 408 XI. Jednostronne czynności prawne 409 XII. Podstawa wpisu ujawniającego stosunki małżeńskie majątkowe podmiotów prawa księgowego 412 XIII. Zmiany podmiotowe w spółce cywilnej 415 XIV. Dokument urzędowy – zagadnienia ogólne 420 XV. Orzeczenie sądu jako podstawa wpisu 424 XVI. Wyrok ustalający jako podstawa wpisu 428 XVII. Dokumenty wykazujące prawo do spadku 431 XVIII. Wyrok rozwodowy 434 XIX. Decyzja administracyjna 435 XX. Zaświadczenie administracji publicznej 441 XXI. Inne dokumenty organu administracji publicznej 443 Art. 32. [Uproszczone podstawy wpisu] 444 I. Uwagi ogólne 445 II. Zasada oświadczenia jednej strony – zagadnienia podstawowe 446 III. Zastosowanie zasady oświadczenia jednej strony 449 IV. Podmiot i treść oświadczenia wyrażanego stosowanie do zasady oświadczenia jednej strony 451 V. Zgoda na wpis – zagadnienia konstrukcyjne 452 VI. Zakres zastosowania zgody na wpis 454 VII. Aspekt podmiotowy zgody na wpis 459 VIII. Treść zgody 460 IX. Zakaz zastrzeżenia warunku lub terminu 461 X. Forma i postać dokumentu zgody na wpis 463 XI. Związanie zgodą na wpis 464 XII. Problem skuteczności zgody wobec osób trzecich 465 Art. 33. [Fikcja doręczenia] 466 I. Złożenie oświadczenia jako okoliczność istotna dla rozstrzygnięcia sprawy wieczystoksięgowej 466 II. Znaczenie prawne przepisu art. 33 u.k.w.h. 467 III. Egzegeza przepisu 470 IV. Zakres zastosowania przepisu 472 V. Dowód doręczenia oświadczenia w postępowaniu wieczystoksięgowym w sytuacjach nieobjętych art. 33 u.k.w.h. 474 Art. 34. [Zasada wpisu uprzedniego] 477 I. Uwagi ogólne 477 II. Zasada wpisu uprzedniego 479 III. Wyjątki od zasady wpisu uprzedniego 485 IV. Nabycie pierwotne 492 Art. 35. [Odpowiedzialność właściciela za nieujawnienie prawa własności nieruchomości w księdze wieczystej] 495 Art. 36. [Obowiązek zawiadomienia sądu wieczystoksięgowego o zmianie właściciela nieruchomości] 500 Art. 36(1). [Przechowywanie i udostępnienia akt księgi wieczystej] 503 Art. 36(2). (uchylony). 509 Art. 36(3). [Centralna baza danych ksiąg wieczystych] 509 Art. 36(4). [Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych] 512 Art. 36(5). [Opłaty pobierane przez Centralną Informację Ksiąg Wieczystych] 517 Art. 37–57. (uchylone). 521 Art. 58. [Akty wykonawcze] 522 Art. 58(1)–58(2). (uchylone). 528 Rozdział 3. (uchylony) 529 Art. 59–64. (uchylone). 529 Dział II. Hipoteka 531 Rozdział 1. Hipoteka w ogólności 533 Oddział 1. Przepisy ogólne 533 Art. 65. [Pojęcie i przedmiot hipoteki] 533 I. Pojęcie hipoteki 533 II. Akcesoryjność hipoteki 537 III. Zasada szczegółowości hipoteki 538 IV. Hipoteka jako ograniczone prawo rzeczowe 539 V. Przedmiot hipoteki 540 VI. Powstanie hipoteki 548 VII. Wygaśnięcie hipoteki 551 VIII. Zaspokojenie się wierzyciela z przedmiotu hipoteki – wzmianka 554 Art. 66. (uchylony). 554 Art. 67. [Wpis hipoteki do księgi wieczystej] 554 Art. 68. [Zabezpieczona wierzytelność, suma hipoteki, nadmierność zabezpieczenia] 558 I. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką 558 II. Suma hipoteki 560 III. Nadmierne zabezpieczenie 561 Art. 68(1). [Zabezpieczenie wierzytelności oraz podział hipoteki] 564 I. Zabezpieczenie kilku wierzytelności jedną hipoteką 564 II. Podział hipoteki 565 Art. 68(2). [Administrator hipoteki] 565 I. Charakterystyka instytucji 566 II. Powołanie administratora hipoteki 567 III. Prawa i obowiązki administratora hipoteki 569 IV. Umowa o ustanowienie hipoteki 570 V. Podział hipoteki 570 VI. Administrator hipoteki zabezpieczającej wierzytelności obligatariuszy 571 Art. 68(3). [Podmiana zabezpieczonej wierzytelności] 572 Art. 68(4). [Zmiany odnoszące się do zabezpieczonej wierzytelności] 575 Art. 69. [Zakres zabezpieczenia hipoteką] 576 Art. 70–71. (uchylone). 580 Art. 72. [Wyłączenie dopuszczalności rozporządzania przedmiotem hipoteki] 580 Art. 73. [Zarzuty wierzyciela hipotecznego] 582 Art. 74. [Wyjątek od zasady ograniczonej odpowiedzialności za długi spadkowe] 586 I. Uwagi ogólne 586 II. Zakres zastosowania art. 74 u.k.w.h. 588 III. Znaczenie zaspokojenia wierzytelności hipotecznej dla reguł ograniczonej odpowiedzialności za długi spadkowe 593 Art. 75. [Tryby zaspokojenia wierzytelności hipotecznej] 594 I. Uwagi ogólne 594 II. Sądowy tryb zaspokojenia wierzytelności hipotecznej 599 III. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym 608 Art. 76. [Hipoteka łączna] 610 I. Uwagi ogólne 611 II. Hipoteka łączna ustawowa 616 A. Charakter prawny 616 B. Pojęcie podziału nieruchomości 618 C. Podział nieruchomości przez ustanowienie odrębnej własności lokalu lub wyodrębnienie nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym 620 D. Zniesienie współwłasności nieruchomości w razie obciążenia udziału we współwłasności hipoteką 623 III. Hipoteka łączna umowna 625 Art. 77. [Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką] 628 I. Uwagi ogólne 628 II. Wyłączenie skutku przedawnienia i jego zasięg 629 III. Przedawnienie roszczeń o świadczenia uboczne 632 IV. Pozostałe zagadnienia 635 Art. 78. [Wypowiedzenie wierzytelności hipotecznej] 636 Oddział 2. Przeniesienie wierzytelności hipotecznej 641 Art. 79. [Przelew wierzytelności hipotecznej] 641 I. Uwagi ogólne 641 II. Charakter prawny art. 79 ust. 1 u.k.w.h. 642 III. Przejście hipoteki jako ustawowy skutek przelewu 643 IV. Zakaz rozdzielenia wierzytelności i hipoteki 645 V. Umowa prowadząca do przelewu wierzytelności hipotecznej 647 VI. Wpis do księgi wieczystej 655 VII. Przelew wierzytelności hipotecznej a wpis hipoteki w księdze wieczystej 662 VIII. Wierzytelność hipoteczna jako wkład do spółki cywilnej 665 IX. Wierzytelność hipoteczna jako wkład do spółki prawa handlowego 665 X. Obrót pulami wierzytelności 666 XI. Zbycie przedsiębiorstwa, w skład którego wchodzi wierzytelność hipoteczna 667 XII. Zbycie spadku, w skład którego wchodzi wierzytelność hipoteczna 667 XIII. Łączenie i podział spółek prawa handlowego a wierzytelność hipoteczna 668 XIV. Przelew wierzytelności hipotecznej a uprawnienia z tytułu hipoteki 668 XV. Nabycie wierzytelności hipotecznej od nieuprawnionego 669 XVI. Skutki przelewu wierzytelności hipotecznej 670 XVII. Ochrona właściciela nieruchomości będącego dłużnikiem osobistym 670 XVIII. Ochrona właściciela nieruchomości niebędącego dłużnikiem osobistym 676 XIX. Ochrona dłużnika osobistego niebędącego właścicielem nieruchomości obciążonej hipoteką 678 XX. Przelew wierzytelności hipotecznej w razie ustanowienia administratora hipoteki 678 XXI. Wykreślenie osoby prawnej z rejestru a przelew wierzytelności hipotecznej 680 XXII. Postępowanie upadłościowe cedenta a przelew wierzytelności hipotecznej 681 XXIII. Odstąpienie od umowy zobowiązującej do przelewu wierzytelności hipotecznej 682 XXIV. Przelew wierzytelności hipotecznej podlegającej prawu obcemu 684 XXV. Wierzytelność hipoteczna a wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela 686 Art. 79(1). [Przelew jednej z kilku wierzytelności zabezpieczonych hipoteką] 688 I. Uwagi ogólne 688 II. Przelew jednej z kilku wierzytelności hipotecznych w sytuacji, gdy co najmniej jedna wierzytelność ma nieustaloną wysokość 690 III. Przelew jednej z kilku wierzytelności hipotecznych w sytuacji, gdy co najmniej jedna wierzytelność wyrażona jest w walucie obcej 691 IV. Obowiązek zawiadomienia właściciela nieruchomości niebędącego dłużnikiem osobistym 692 V. Wpis przelewu jednej z kilku wierzytelności zabezpieczonych hipoteką 694 VI. Wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela w odniesieniu do jednej z kilku wierzytelności zabezpieczonych hipoteką 695 Art. 79(2). [Wyłączenie przejścia hipoteki] 696 I. Uwagi ogólne 696 II. Obowiązek zawiadomienia właściciela nieruchomości 698 III. Wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela 698 Art. 80–82. (uchylone). 698 Art. 83. [Przelew roszczeń o świadczenia uboczne] 699 Art. 83(1). [Przeniesienie wierzytelności wynikającej z dokumentu zbywalnego przez indos lub na okaziciela] 700 I. Uwagi ogólne 701 II. Dokumenty zbywalne przez indos 702 III. Dokumenty na okaziciela 702 IV. Przeniesienie jednej z kilku wierzytelności zabezpieczonych hipoteką 703 V. Nabycie od nieuprawnionego wierzytelności hipotecznej wynikającej z dokumentu zbywalnego przez indos 704 VI. Nabycie od nieuprawnionego wierzytelności hipotecznej wynikającej z dokumentu na okaziciela 706 VII. Nabycie wierzytelności hipotecznej przez zobowiązanego do zapłaty 707 VIII. Obrót zdematerializowanymi papierami wartościowymi 707 IX. Wpis do księgi wieczystej 708 Oddział 3. Zakres obciążenia hipoteką i ochrona hipoteki 709 Art. 84. [Obciążenie hipoteką przynależności] 709 I. Uwagi ogólne 709 II. Pojęcie przynależności 710 III. Obciążenie hipoteką przynależności 714 IV. Chwila relewantna dla oceny objęcia hipoteką przynależności 716 V. Pierwszeństwo praw zastawniczych na przynależnościach 719 Art. 85. [Hipoteka obciążająca części składowe] 721 I. Uwagi ogólne 721 II. Pojęcie części składowej 721 III. Objęcie części składowych hipoteką przed ich odłączeniem 722 IV. Objęcie części składowych hipoteką po ich odłączeniu 722 V. Odłączenie i usunięcie lub zbycie odłączonych części składowych 722 VI. Przypadanie odłączonych części składowych dzierżawcy 729 VII. Przypadanie odłączonych części składowych użytkownikowi lub mającemu służebność 731 VIII. Połączenie, przetworzenie lub pomieszanie odłączonej części składowej z inną rzeczą 732 Art. 86. [Wpływ zbycia przynależności na hipotekę] 732 Art. 87. [Sprzeciw wierzyciela hipotecznego wobec usunięcia części składowych i przynależności] 733 I. Uwagi ogólne 733 II. Zakres zastosowania 734 III. Charakter prawny sprzeciwu 736 IV. Skutki sprzeciwu 738 Art. 88. [Objęcie hipoteką roszczeń o czynsz najmu lub dzierżawy] 739 I. Uwagi ogólne 739 II. Roszczenie o czynsz jako przedmiot hipoteki 740 III. Pobieranie czynszu przed zajęciem nieruchomości 743 IV. Pobieranie czynszu po zajęciu nieruchomości 743 V. Rozporządzanie roszczeniem o czynsz przez właściciela nieruchomości 746 VI. Kolizja zabezpieczeń 748 VII. Zastosowanie do hipoteki każdego rodzaju 748 Art. 89. [Ubezpieczenie nieruchomości lub części składowej] 748 I. Uwagi ogólne 749 II. Wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela 750 III. Konieczność uzyskania zgody wierzyciela hipotecznego na wypłatę odszkodowania 752 Art. 90. [Zwolnienie sprzedanej części nieruchomości spod hipoteki] 753 I. Uwagi ogólne 754 II. Charakter prawny uprawnienia sprzedawcy lub kupującego 754 III. Oświadczenie wierzyciela hipotecznego 756 IV. Wypłacanie kwot według pierwszeństwa 757 Art. 91. [Zagrożenie bezpieczeństwa hipoteki] 758 I. Uwagi ogólne 758 II. Legitymacja czynna w odniesieniu do roszczeń z tytułu ochrony hipoteki 758 III. Bezpieczeństwo hipoteki 760 IV. Relacja art. 91–93 u.k.w.h. do art. 458 k.c. 762 V. Roszczenie prewencyjne (art. 91 u.k.w.h.) 763 Art. 92. [Naruszenie bezpieczeństwa hipoteki z przyczyn, za które właściciel ponosi odpowiedzialność] 766 I. Naruszenie bezpieczeństwa hipoteki 766 II. Charakter prawny uprawnień z art. 92 u.k.w.h. 767 III. Roszczenie o przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego 770 IV. Roszczenie o ustanowienie dostatecznego zabezpieczenia dodatkowego 771 V. Niezwłoczne zaspokojenie się z nieruchomości 773 VI. Przedawnienie 774 Art. 93. [Naruszenie bezpieczeństwa hipoteki z przyczyn, za które właściciel nie ponosi odpowiedzialności] 774 Oddział 4. Wygaśnięcie hipoteki 777 Art. 94. [Wygaśnięcie wierzytelności] 777 I. Uwagi ogólne 777 II. Przesłanki warunkujące wygaśnięcie hipoteki 780 A. Wygaśnięcie wierzytelności hipotecznej 781 B. Zagadnienia problemowe 785 a. Wpływ przedawnienia na moc prawną hipoteki 785 b. Utrata bytu prawnego podmiotu będącego wierzycielem hipotecznym 788 c. Utrata bytu prawnego podmiotu będącego dłużnikiem hipotecznym 790 d. Przekształcenia i zmiany podmiotowe 792 C. Brak możliwości powstania kolejnych wierzytelności hipotecznych 792 III. Wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej 794 Art. 94(1). [Wygaśnięcie hipoteki zabezpieczającej kilka wierzytelności] 797 I. Uwagi ogólne 797 II. Inne przyczyny wygaśnięcia hipoteki 798 A. Wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej bez ważnej podstawy prawnej (art. 95 u.k.w.h.). 799 B. Zrzeczenie się hipoteki przez wierzyciela (art. 246 k.c.). 799 C. Sądowe lub umowne zniesienie hipoteki (art. 99(1) u.k.w.h., art. 246 per analogiam k.c.). 799 D. Nadejście terminu końcowego lub ziszczenie się warunku rozwiązującego 800 E. Wywłaszczenie obciążonej nieruchomości (art. 112 ust. 2 u.g.n.; regulacje dotyczące wywłaszczania na cele publiczne) 800 F. Utrata przedmiotu hipoteki 801 G. Konsolidacja/konfuzja (art. 247 k.c.) 804 H. Zakończenie bankowego postępowania ugodowego obejmującego wierzytelność zabezpieczoną hipoteką 805 I. Sprzedaż obciążonej nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym 806 J. Sprzedaż obciążonej nieruchomości w postępowaniu upadłościowym 807 K. Odpadnięcie podstawy prawnej 808 L. Bezskuteczność względna czynności prawnej, na podstawie której ustanowiono hipotekę 809 Art. 95. [Wykreślenie hipoteki bez podstawy prawnej] 809 I. Uwagi ogólne 809 II. Przesłanka warunkująca istnienie hipoteki pomimo jej wykreślenia z księgi wieczystej 810 III. Okres ochrony wierzyciela hipotecznego 812 IV. Skutek wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej bez ważnej podstawy prawnej 813 Art. 96. (uchylony). 815 Art. 97. [Roszczenie zwrotne dłużnika] 815 I. Uwagi ogólne 815 II. Przesłanki realizacji normy art. 97 u.k.w.h. 816 A. Pojęcie dłużnika osobistego z art. 97 u.k.w.h. 817 B. Roszczenie zwrotne przysługujące dłużnikowi osobistemu 819 III. Przejście ex lege hipoteki na dłużnika osobistego 821 Art. 98. [Roszczenie właściciela względem właściciela nieruchomości współobciążonej] 823 I. Uwagi ogólne 823 II. Przesłanki realizacji normy z art. 98 u.k.w.h. 825 III. Przejście ex lege hipoteki na uprawnionego do zwrotu 826 Art. 99. [Wygaśnięcie hipoteki wskutek bierności wierzyciela] 828 I. Uwagi ogólne 828 II. Przesłanki wygaśnięcia hipoteki na podstawie art. 99 u.k.w.h. 828 III. Skutki prawne złożenia przez właściciela nieruchomości zabezpieczonej kwoty do depozytu sądowego ze zrzeczeniem się jej odbioru 831 Art. 99(1). [Żądanie zniesienia hipoteki] 832 I. Uwagi ogólne 833 II. Uprawnienie właściciela nieruchomości do żądania zniesienia hipoteki 834 III. Wynagrodzenie wierzyciela hipotecznego 837 IV. Wygaśnięcie hipoteki 838 Art. 100. [Dokument – podstawa wykreślenia hipoteki] 839 I. Uwagi ogólne 839 II. Roszczenie właściciela nieruchomości 840 III. Obowiązek wierzyciela hipotecznego 841 A. Zakres pojęcia wszelkich czynności 841 B. Kwit mazalny 842 C. Konsekwencje niewykonania obowiązku przez wierzyciela hipotecznego 846 Art. 101. [Uprawnienia wierzycieli hipotecznych użytkowania wieczystego] 847 I. Uwagi ogólne 847 II. Zakres zastosowania art. 101 u.k.w.h. w przypadkach wygaśnięcia użytkowania wieczystego 848 III. Prawo zastawu 852 Oddział 5. Rozporządzanie opróżnionym miejscem hipotecznym 853 Art. 101(1). [Uprawnienie do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym] 853 I. Geneza i funkcja instytucji 853 II. Powstanie uprawnienia 860 III. Granice uprawnienia 864 IV. Ustanowienie hipoteki na opróżnionym miejscu hipotecznym 872 V. Przeniesienie hipoteki na opróżnione miejsce hipoteczne 877 VI. Częściowo opróżnione miejsce hipoteczne 881 VI. Zmiana pierwszeństwa uprawnienia 883 VII. Podział uprawnienia 884 VIII. Wygaśnięcie uprawnienia 885 Art. 101(2). [Przeniesienie hipoteki na miejsce opróżnione przez inną hipotekę] 887 Art. 101(3). [Zakaz rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym] 888 Art. 101(4). [Wpis uprawnienia do ksiąg wieczystych] 890 Art. 101(5). [Zakres podmiotowy uprawnienia] 894 Art. 101(6). [Zakaz zajęcia uprawnienia] 895 Art. 101(7). [Uprawnienie do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym a hipoteka łączna] 896 Art. 101(8). [Niedopuszczalność zastrzeżenia] 898 Art. 101(9). [Roszczenie o przeniesienie hipoteki na opróżnione miejsce hipoteczne] 901 Art. 101(10). [Pierwszeństwo hipoteki] 912 Art. 101(11). [Wyłączenie stosowania przepisów do subintabulatu] 914 Rozdział 2. (uchylony) 915 Art. 102–108. (uchylone). 915 Rozdział 21. Hipoteka na wierzytelności hipotecznej 916 Art. 108(1). [Ustanowienie subintabulatu. Spłata wierzytelności obciążonej subintabulatem] 916 Art. 108(2). [Uprawnienia wierzyciela subintabulatu] 920 Art. 108(3). [Wygaśnięcie hipoteki na nieruchomości] 920 Art. 108(4). [Dalszy subintabulat] 921 Art. 108(5). [Stosowanie przepisów o zastawie na wierzytelności] 921 Rozdział 3. Hipoteka przymusowa 923 Art. 109. [Tytuł wykonawczy jako podstawa wpisu w księdze wieczystej hipoteki przymusowej] 923 Art. 110. [Inne podstawy wpisu w księdze wieczystej hipoteki przymusowej] 944 Art. 110(1). [Zakres żądania wierzyciela] 949 Art. 111. (uchylony). 953 Art. 111(1). [Hipoteka przymusowa łączna] 953 Art. 111(2). [Żądanie zmiany treści hipoteki przymusowej] 956 Art. 112. (uchylony). 958 Dział III. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe 959 Art. 113. [Zmiany w ustawie – Kodeks cywilny] 961 Art. 114. [Status dawnych ksiąg wieczystych] 961 Art. 115. [Stosowanie ustawy starej] 962 Art. 116. [Stosowanie ustawy nowej – postępowanie] 962 Art. 117. [Stosowanie ustawy nowej – treść hipotek] 962 Art. 118. [Dług gruntowy] 963 Art. 119. [Listy hipoteczne] 963 Art. 120. (uchylony). 964 Art. 121. [Prawo o ustalaniu własności dóbr nieruchomych, przywilejach i hipotekach] 964 Art. 122. [Wykreślenie z urzędu] 964 Art. 123. [Zbiory dokumentów] 965 Art. 124. [Dotychczasowe zbiory dokumentów] 966 Art. 125. [Upoważnienie dla Ministra Sprawiedliwości] 967 Art. 126. [Utrata mocy obowiązującej] 968 Art. 127. [Dotychczasowe przepisy wykonawcze] 968 Art. 128. [Wejście w życie ustawy] 968 Bibliografia 969 Autorzy 995