Publikacja zawiera omówienie rzeczywistych problemów jakie wyniknęły na tle stosowania ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami oraz problemów jakie w przyszłości mogą wyniknąć. Autorki nie uchylają się od zajęcia stanowiska w sprawach kontrowersyjnych.
W komentarzu do przedmiotowej ustawy znajdziesz m.in. omówienie:
definicji kredytu hipotecznego,
nieruchomości jakich nabycie może być takim kredytem finansowane,
obowiązków kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego i agenta wobec konsumenta przed zawarciem umowy o kredyt hipoteczny,
zasad świadczenia konsumentowi usług doradczych przez kredytodawcę, pośrednika kredytu hipotecznego oraz agenta,
treść umowy o kredyt hipoteczny,
zasad świadczenia usług pośrednictwa kredytu hipotecznego przez pośrednika kredytu hipotecznego oraz agenta na terytorium państwa członkowskiego,
przepisów określających zasady nadzoru nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.
Z książki dowiesz się również:
Kto może zaciągnąć kredyt hipoteczny?
Jakie wymagania ekonomiczne i prawne musi spełnić kredytobiorca, żeby kredytodawca mógł mu takiego kredytu udzielić?
W książce omówiono zarówno problemy prawne, jak i te o charakterze ekonomicznym.
Wnikliwej analizie poddane zostały przepisy ustawy dotyczące praw i obowiązków konsumenta i kredytodawcy związanych z:
możliwością wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego,
opóźnieniem się konsumenta ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu hipotecznego,
odstąpieniem przez konsumenta od umowy o kredyt hipoteczny.
Autorki dokonują również analizy wymogów dla pośredników kredytu hipotecznego, agentów oraz personelu kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta, które umożliwią mu prowadzenie działalności gospodarczej w tym zakresie.
Komentarz zawiera wiele przykładów oraz odwołań do praktyki. Uwzględniono w nim orzecznictwo sądowe, w tym: Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Adresaci:Książka jest przeznaczona dla radców prawnych, pracowników banków udzielających kredytów hipotecznych oraz podlegających obowiązkowemu szkoleniu w tym zakresie, deweloperów, pośredników i agentów kredytu hipotecznego, a także konsumentów ubiegających się o udzielenie takiego kredytu oraz korzystających z niego. Będzie również cennym źródłem wiedzy dla pracowników Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Ministerstwa Finansów zajmujących się tematyką konsumencką.
Wykaz skrótów ................................ 23 Wstęp .................................... 27 Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami ...................... 31 Rozdział 1. Przepisy ogólne .......................... 33 Art. 1 ............................................ 33 1. Kredyt hipoteczny .................................... 33 2. Zakres działania ustawy ...................................... 34 Art. 2 ...................................................... 34 1. Kredyty hipoteczne, do których nie stosuje się przepisów ustawy o kredycie hipotecznym ..................... 35 2. Kredyt hipoteczny udzielany przez pracodawcę .......................... 35 3. Kredyt hipoteczny nieoprocentowany .......................... 35 4. Kredyt hipoteczny w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym .......................... 36 5. Ugody .......................... 37 6. Odroczenie terminu spłaty .......................... 37 7. Odwrócony kredyt hipoteczny .......................... 37 8. Kredyt na remont nieruchomości mieszkalnej .......................... 38 Art. 3 ......................................... 38 1. Definicja kredytu hipotecznego w rozumieniu ustawy o kredycie hipotecznym .......................... 39 2. Udzielenie kredytu hipotecznego lub przyrzeczenie jego udzielenia .......................... 40 3. Kredytodawca .......................... 40 4. Kredytobiorca .......................... 40 4.1. Konsument .......................... 40 4.2. Działalność gospodarcza .......................... 40 5. Umowa o kredyt hipoteczny .......................... 42 5.1. Kredyt hipoteczny ze względu na zabezpieczenie .......................... 42 5.1.1. Ogólna zasada .......................... 42 5.1.2. Hipoteka lub inne prawo .......................... 43 5.2. Kredyt hipoteczny ze względu na cel określony w art. 3 u.k.h. .......................... 44 5.2.1. Ogólna zasada .......................... 44 5.2.2. Nabycie .......................... 45 5.2.3. Utrzymanie .......................... 45 5.2.4. Budowa lub przebudowa .......................... 46 5.2.5. Nabycie lub utrzymanie prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego .......................... 47 5.2.6. Nabycie lub utrzymanie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu .......................... 49 5.2.7. Budowa lub przebudowa budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego .......................... 50 5.2.8. Budowa lub przebudowa budynku użytkowego .......................... 51 5.2.9. Nabycie prawa własności nieruchomości gruntowej, jej części lub udziału w niej .......................... 51 6. Forma udzielenia kredytu hipotecznego .......................... 52 6.1. Rodzaje umowy o kredyt hipoteczny .......................... 52 6.2. Pożyczka .......................... 52 6.3. Kredyt bankowy .......................... 53 6.4. Odroczenie terminu spełnienia świadczenia pieniężnego .......................... 54 6.5. Umowa o kredyt, w której kredytodawca zaciąga zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia .......................... 54 6.6. Umowa o kredyt odnawialny .......................... 56 Art. 4 ......................................... 57 1. Wprowadzenie .......................... 61 2. Agent .......................... 62 3. Bazy danych .......................... 62 4. Całkowita kwota do zapłaty .......................... 62 5. Całkowita kwota kredytu hipotecznego .......................... 63 6. Całkowity koszt kredytu hipotecznego .......................... 63 7. Macierzyste państwo członkowskie oraz goszczące państwo członkowskie .......................... 64 8. Konsument .......................... 64 9. Kredytodawca .......................... 65 10. Nieruchomość .......................... 67 10.1. Definicja nieruchomości .......................... 67 10.2. Nieruchomość mieszkalna .......................... 69 10.3. Nieruchomość użytkowa .......................... 71 10.4. Nieruchomość związana z prowadzeniem działalności gospodarczej .......................... 71 10.5. Nieruchomość rolna .......................... 72 11. Ocena zdolności kredytowej .......................... 73 12. Personel kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta .......................... 73 12.1. Pojęcie personelu .......................... 73 12.2. Definicja pracownika .......................... 74 12.3. Bezpośrednie zaangażowanie w czynności objęte ustawą o kredycie hipotecznym lub uczestniczenie w obsłudze konsumenta .......................... 74 12.4. Osoba, która bezpośrednio zarządza lub sprawuje bezpośredni nadzór .......................... 77 12.5. Osoba, która świadczy usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej .......................... 77 13. Pośrednictwo kredytu hipotecznego .......................... 78 14. Pośrednik kredytu hipotecznego .......................... 78 14.1. Definicja .......................... 78 14.2. Umowa o pośrednictwo .......................... 79 15. Powiązany pośrednik kredytu hipotecznego .......................... 80 16. Rzeczywista roczna stopa procentowa (RRSO) .......................... 81 17. Sprzedaż łączona .......................... 81 18. Sprzedaż wiązana .......................... 81 19. Stała stopa oprocentowania kredytu hipotecznego .......................... 82 20. Stopa oprocentowania kredytu hipotecznego .......................... 82 21. Trwały nośnik .......................... 82 22. Kredyt hipoteczny w walucie obcej .......................... 84 23. Umowa o kredyt hipoteczny zawierana na odległość .......................... 87 24. Usługa dodatkowa .......................... 88 25. Usługa doradcza .......................... 89 26. Wartość rynkowa nieruchomości .......................... 89 27. Wskaźnik referencyjny .......................... 90 Art. 5 ....................................... 90 Art. 6 ......................................... 91 1. Waluta kredytu hipotecznego .......................... 91 2. Zmiana waluty kredytu hipotecznego .......................... 93 3. Kredyt hipoteczny indeksowany .......................... 95 4. Kredyt hipoteczny denominowany .......................... 95 Rozdział 2. Obowiązki kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego i agenta przed zawarciem umowy o kredyt hipoteczny .......................... 96 Art. 7 ........................................... 96 1. Definicja reklamy .......................... 98 2. Wymóg transparentności reklamy .......................... 99 3. Reklamy dotyczące kosztów kredytu hipotecznego .......................... 101 4. Zakres informacji reklamowej .......................... 103 5. Obowiązki informacyjne a nośnik reklamowy .......................... 104 6. Usługi dodatkowe .......................... 105 7. Wymogi informacyjne dotyczące pośredników kredytu hipotecznego .......................... 106 8. Obowiązek informowania o RRSO .......................... 106 Art. 8 .............................................. 107 1. Oparcie reklamy na przykładzie reprezentatywnym .......................... 107 2. Metodologia opracowywania przykładu reprezentatywnego .......................... 108 3. Aktualizacja przykładu reprezentatywnego .......................... 109 4. Możliwość publikacji przykładu reprezentatywnego .......................... 109 Art. 9 ........................................ 109 1. Zakaz sprzedaży wiązanej .......................... 110 2. Wyjątek od zakazu sprzedaży wiązanej: rachunek płatniczy lub ROR .......................... 111 3. Wyjątek od zakazu sprzedaży wiązanej: ubezpieczenie .......................... 112 4. Sprzedaż łączona .......................... 114 5. Obowiązki informacyjne w związku ze sprzedażą łączoną .......................... 115 Art. 10 .............................................. 116 1. Obowiązek przekazania informacji .......................... 117 1.1. Charakter udostępnianych informacji .......................... 117 1.2. Termin udostępniania informacji .......................... 118 1.3. Forma udostępniania informacji .......................... 119 1.4. Precyzyjność i zrozumiałość informacji .......................... 119 1.5. Nieodpłatność udzielanych informacji .......................... 120 2. Zakres informacji ogólnych .......................... 120 2.1. Firma, siedziba i adres podmiotu publikującego informację .......................... 120 2.2. Cele, na które kredyt hipoteczny może zostać wykorzystany .......................... 123 2.3. Formy zabezpieczenia .......................... 123 2.4. Okres, na jaki może być zawarta umowa o kredyt hipoteczny .......................... 124 2.5. Nazwy wskaźników referencyjnych i ich administratorów .......................... 124 2.6. Rodzaje dostępnej stopy oprocentowania kredytu hipotecznego .......................... 125 2.7. Wskazanie waluty obcej .......................... 126 2.8. Reprezentatywny przykład .......................... 127 2.9. Inne koszty .......................... 127 2.10. Warianty spłaty kredytu .......................... 127 2.11. Opis warunków bezpośrednio związanych z przedterminową spłatą kredytu hipotecznego .......................... 128 2.12. Wskazanie, czy jest konieczna wycena nieruchomości .......................... 128 2.13. Wskazanie usług dodatkowych .......................... 129 2.14. Ostrzeżenie dotyczące możliwych konsekwencji niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań związanych z umową o kredyt hipoteczny .......................... 129 2.15. Wskazanie warunków, kryteriów i ograniczeń oraz wymaganych dokumentów związanych z otrzymaniem wsparcia ze środków publicznych .......................... 129 Art. 11 ...................................................... 130 1. Formularz informacyjny dotyczący kredytu hipotecznego .......................... 130 2. Moment wydania i termin ważności formularza informacyjnego .......................... 131 3. Archiwizacja formularza informacyjnego .......................... 132 Art. 12 ................................................. 134 1. Forma przekazywania dodatkowej informacji przedkontraktowej .......................... 134 2. Wymóg trwałego nośnika .......................... 134 Art. 13 ............................................ 134 1. Definicja umowy zawieranej na odległość .......................... 135 2. Obowiązki informacyjne w związku z umową kredytu hipotecznego zawieraną na odległość .......................... 135 Art. 14 ................................................. 136 1. Wniosek o udzielenie kredytu .......................... 137 2. Decyzja kredytowa .......................... 137 2.1. Forma i termin przekazania decyzji kredytowej .......................... 137 2.2. Charakter prawny decyzji kredytowej .......................... 140 2.3. Okres związania decyzją kredytową .......................... 141 2.4. Dokumenty przekazywane łącznie z decyzją kredytową .......................... 142 2.5. Opłaty i prowizje .......................... 142 Art. 15 ................................................ 143 Art. 16 ................................................... 144 1. Zasady dobrych praktyk .......................... 145 2. Znaczenie kodeksów dobrych praktyk .......................... 145 3. Zasady wynagradzania personelu świadczącego usługi doradcze .......................... 146 4. Zasady wynagradzania personelu dokonującego oceny zdolności kredytowej .......................... 146 5. Kwestia zakazu poboru prowizji przez pośredników kredytu hipotecznego od konsumentów .......................... 147 6. Wytyczne EUNB dotyczące polityki wynagrodzeń personelu .......................... 147 7. Zalecenia Ministra Rozwoju i Finansów dotyczące polityki wynagrodzeń .......................... 150 Art. 17 ......................................................... 151 1. Moment przekazania informacji dotyczących pośrednika kredytu hipotecznego .......................... 152 2. Zakres obowiązku informacyjnego .......................... 152 3. Kwestia zakazu poboru prowizji od kredytodawców .......................... 153 4. Kwestia zakazu poboru opłat od konsumentów .......................... 154 5. Obowiązek informacyjny agentów .......................... 154 6. Pokrywanie się obowiązków informacyjnych .......................... 154 Art. 18 ................................................... 154 1. Obowiązki informacyjne na etapie przedumownym .......................... 155 2. Powielenie obowiązków informacyjnych .......................... 155 3. Forma przekazywania informacji .......................... 157 Art. 19 .................................................. 157 1. Informacje ogólne .......................... 158 2. Podstawa ustalania RRSO .......................... 158 3. Obowiązek współpracy pośrednika z kredytodawcą podczas ustalania RRSO .......................... 158 Art. 20 ................................................... 159 1. Informacje ogólne .......................... 160 2. Podstawa kalkulacji RRSO: całkowity koszt kredytu .......................... 160 3. Kalkulacja RRSO a sprzedaż łączona .......................... 161 4. Uwzględnienie w RRSO zmiany oprocentowania kredytu .......................... 162 5. Kwestia ubezpieczenia pomostowego .......................... 163 6. Konieczność jednolitego podejścia do liczenia RRSO .......................... 164 7. Obliczanie RRSO dla kredytów o stałej stopie o okresie związania przynajmniej pięć lat .......................... 164 Art. 21 .............................................. 166 1. Obowiązek oceny zdolności kredytowej konsumenta .......................... 167 2. Obowiązek dostarczenia informacji przez konsumenta .......................... 168 3. Obowiązek ustanowienia procedur dotyczących dokonywania oceny zdolności kredytowej .......................... 169 4. Wycena nieruchomości w procesie badania zdolności kredytowej .......................... 171 Art. 22 ................................................ 173 1. Błędne przeprowadzenie oceny zdolności kredytowej konsumenta .......................... 173 2. Zatajenie informacji przez konsumenta .......................... 173 Art. 23 ................................................. 174 1. Wymóg pozytywnego wyniku oceny zdolności kredytowej .......................... 174 2. Obowiązki informacyjne względem konsumenta w procesie oceny zdolności kredytowej .......................... 175 Art. 24 .................................................. 175 1. Negatywny wynik badania zdolności kredytowej .......................... 176 2. Negatywny wynik sprawdzenia w bazie danych .......................... 177 3. Znaczne zwiększenie kwoty kredytu .......................... 178 Rozdział 3. Świadczenie usług doradczych .......................... 179 Art. 25 .......................................................... 179 1. Świadczenie usług doradczych .......................... 179 2. Podmioty uprawnione do świadczenia usług doradczych .......................... 180 3. Możliwość posługiwania się terminem „doradca” .......................... 180 4. Obowiązki informacyjne .......................... 182 Art. 26 ........................................................ 183 1. Obowiązki informacyjne przed świadczeniem usługi doradztwa .......................... 183 Art. 27 .......................................................... 183 1. Konieczność uzyskania informacji od konsumenta .......................... 184 2. Wymóg przedstawienia minimum trzech ofert .......................... 185 3. Obowiązek działania w najlepszym interesie konsumenta .......................... 187 4. Informacja o ryzyku rekomendowanego kredytu hipotecznego .......................... 187 Art. 28 ........................................................... 188 1. Wymóg stosowania trwałego nośnika .......................... 188 2. Treść rekomendacji doradczej .......................... 188 3. Archiwizacja .......................... 189 Rozdział 4. Umowa o kredyt hipoteczny .......................... 190 Art. 29 ............................................................ 190 1. Forma umowy o kredyt hipoteczny .......................... 192 2. Elementy umowy kredytu według art. 69 ust. 2 pr. bank. .......................... 193 3. Elementy umowy o kredyt hipoteczny .......................... 193 4. Strony umowy o kredyt hipoteczny .......................... 195 5. Kwota i waluta kredytu hipotecznego .......................... 196 6. Cel, na który kredyt hipoteczny został udzielony .......................... 197 7. Opłaty i inne koszty .......................... 197 8. Całkowity koszt kredytu hipotecznego .......................... 197 9. Zasady oprocentowania .......................... 198 10. Całkowita kwota do zapłaty .......................... 198 11. Sposób zabezpieczenia spłaty kredytu .......................... 198 11.1. Ogólnie .......................... 198 11.2. Weksel własny in blanco .......................... 199 11.3. Poręczenie wekslowe (awal) .......................... 200 11.4. Poręczenie .......................... 201 11.5. Przelew (cesja) wierzytelności .......................... 201 11.6. Zastaw rejestrowy .......................... 202 11.7. Hipoteka .......................... 202 11.8. Ubezpieczenie .......................... 203 11.9. Koszty ustanowienia zabezpieczenia .......................... 203 12. Terminy i sposób postawienia do dyspozycji konsumenta całkowitej kwoty kredytu hipotecznego .......................... 205 13. Warunki, termin, sposób i skutki odstąpienia od umowy o kredyt hipoteczny przez konsumenta .......................... 208 14. Skutki niedotrzymania warunków umowy o kredyt hipoteczny .......................... 208 15. Minimalny zakres umowy ubezpieczenia .......................... 208 15.1. Rodzaje ubezpieczeń .......................... 208 15.2. Ubezpieczenie jako zabezpieczenie przejściowe .......................... 209 15.3. Ubezpieczenie przedmiotu zabezpieczenia .......................... 209 15.4. Ubezpieczenie na życie .......................... 210 15.5. Ubezpieczenie CPI .......................... 210 16. Zasady i termin spłaty kredytu hipotecznego .......................... 211 17. Prawo konsumenta do spłaty kredytu hipotecznego przed terminem .......................... 212 18. Kredyt hipoteczny objęty wsparciem udzielanym ze środków publicznych .......................... 212 19. Zakres uprawnień kredytodawcy związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu hipotecznego .......................... 212 20. Warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy o kredyt hipoteczny .......................... 215 21. Fakultatywne elementy umowy o kredyt hipoteczny .......................... 215 Art. 30 ...................................................... 216 1. Waluta spłaty kredytu hipotecznego w złotych i indeksowanego .......................... 216 2. Waluta spłaty kredytu hipotecznego w walucie obcej .......................... 216 Art. 31 ................................................................. 217 1. Stosowanie wskaźników referencyjnych .......................... 218 2. Obowiązki informacyjne związane ze stosowaniem wskaźników referencyjnych .......................... 218 3. Zaprzestanie publikacji wskaźnika .......................... 219 4. Oprocentowanie kredytu hipotecznego uzależnione od wyniku aukcji na rynku kapitałowym .......................... 220 Art. 32 ............................................................... 220 1. Wejście w życie przepisu .......................... 221 2. Wymogi dotyczące stosowanych wskaźników referencyjnych .......................... 221 3. Obowiązek archiwizacji danych .......................... 222 4. Wymogi dotyczące wskaźników referencyjnych a kredyty o stałej stopie procentowej .......................... 222 Art. 33 ........................................................... 222 1. Opóźnienie w spłacie kredytu hipotecznego .......................... 223 2. Restrukturyzacja zadłużenia .......................... 225 3. Restrukturyzacja zadłużenia a prawne zabezpieczenia spłaty kredytu hipotecznego .......................... 227 Art. 34 .............................................................. 229 Art. 35 ................................................... 231 1. Skutki odrzucenia wniosku o restrukturyzację .......................... 231 2. Umożliwienie sprzedaży kredytowanej nieruchomości .......................... 231 3. Kwota uzyskana ze sprzedaży mniejsza niż wysokość zadłużenia .......................... 233 4. Czynności zmierzające do odzyskania należności .......................... 236 5. Niesprzedanie nieruchomości .......................... 237 Art. 36 ......................................................... 238 Art. 37 ........................................................... 238 1. Wypowiedzenie umowy o kredyt hipoteczny .......................... 239 2. Wypowiedzenie umowy w okresie restrukturyzacji .......................... 241 3. Termin wypowiedzenia umowy o kredyt hipoteczny .......................... 242 4. Umożliwienie restrukturyzacji zadłużenia .......................... 242 5. Odrzucenie wniosku o restrukturyzację .......................... 243 Rozdział 5. Spłata kredytu hipotecznego przed terminem .......................... 244 Art. 38 ............................................ 244 Art. 39 ............................................ 246 1. Odliczane koszty .......................... 246 2. Wyliczenie zwracanych kosztów .......................... 248 Art. 40 .................................................. 249 1. Pojęcie rekompensaty .......................... 249 2. Kredyt hipoteczny oprocentowany zmienną stopą .......................... 250 3. Kredyt hipoteczny oprocentowany stałą stopą .......................... 251 Art. 41 .......................................................... 251 Rozdział 6. Odstąpienie od umowy o kredyt hipoteczny przez konsumenta .......................... 253 Art. 42 ....................................................... 253 1. Forma odstąpienia od umowy .......................... 254 2. Termin do odstąpienia od umowy o kredyt hipoteczny .......................... 254 3. Odstąpienie od umowy przez kredytodawcę .......................... 255 Art. 43 .................................................... 256 Art. 44 .................................................... 257 1. Skutki odstąpienia od umowy przez konsumenta .......................... 258 2. Skutki odstąpienia od umowy przez kredytodawcę .......................... 259 3. Odstąpienie od umowy o kredyt hipoteczny a prawne zabezpieczenia .......................... 259 Art. 45 ......................................................... 260 Art. 46 ......................................................... 261 Rozdział 7. Wymogi dla pośredników kredytu hipotecznego, agentów oraz personelu kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta .......................... 262 Art. 47 ........................................................ 262 1. Ograniczenie podmiotowe możliwości świadczenia usługi pośrednictwa kredytu hipotecznego 262 2. Kredytodawca w roli pośrednika kredytu hipotecznego .......................... 263 3. Wykonywanie działalności pośrednictwa w zakresie kredytów hipotecznych przez podmioty nieuprawnione ......... 263 Art. 48 .................................................................. 264 1. Zezwolenie na prowadzenie działalności i wpis do rejestru pośrednika kredytu hipotecznego .......................... 264 2. Opłata skarbowa .......................... 264 Art. 49 .................................................. 265 Art. 50 .................................................. 269 1. Treść wniosku .......................... 270 2. Załączniki do wniosku .......................... 271 Art. 51 .................................................... 271 1. Forma zezwolenia .......................... 272 2. Termin wydania zezwolenia .......................... 272 3. Treść zezwolenia oraz odmowy wydania zezwolenia .......................... 273 4. Ponowne rozpatrzenie .......................... 273 Art. 52 .............................................................. 274 1. Skład i zadania Komisji Egzaminacyjnej dla Pośredników Kredytu Hipotecznego 275 2. Wynagrodzenie członków Komisji .......................... 275 Art. 53 ............................................................ 276 1. Zasady przystąpienia do egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego .......................... 277 2. Zakres egzaminu .......................... 278 3. Ogłoszenie wyników egzaminu .......................... 278 4. Obowiązek archiwizacji dokumentacji Komisji Egzaminacyjnej .......................... 279 Art. 54 .................................................... 279 1. Umowa agencyjna .......................... 280 2. Agent .......................... 281 3. Wynagrodzenie agenta .......................... 284 4. Wzajemne obowiązki agenta i pośrednika kredytu hipotecznego .......................... 285 Art. 55 ................................................... 285 1. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej .......................... 288 2. Zakres ubezpieczenia OC .......................... 289 3. Suma gwarancyjna ubezpieczenia OC .......................... 290 4. Gwarancja bankowa .......................... 290 Art. 56 ......................................................... 291 1. Złożenie wniosku o wpis agenta do rejestru .......................... 291 2. Zakres wniosku o wpis agenta do rejestru .......................... 292 3. Opłata skarbowa .......................... 293 4. Wniosek o wpis kilku agentów .......................... 293 5. Dokonanie wpisu .......................... 294 Art. 57 .......................................................... 294 1. Działalność powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego .......................... 295 2. Obowiązki kredytodawcy związane z działalnością powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego ................... 296 3. Spełnianie przez pośrednika powiązanego wymogów wiedzy i kompetencji .......................... 297 4. Opłata skarbowa .......................... 298 Art. 58 ...................................................... 299 1. Uwagi ogólne .......................... 299 2. Zakres podmiotowy obowiązku edukacji .......................... 299 3. Egzamin dla personelu .......................... 300 4. Zwolnienie z wymogu szkoleniowego .......................... 300 Art. 59 ................................................... 301 1. Cykliczne szkolenie personelu .......................... 301 2. Cel szkolenia cyklicznego .......................... 302 3. Brak wymogu egzaminowania personelu .......................... 302 Art. 60 .................................................. 302 1. Obowiązek edukacji personelu kredytodawcy działającego transgranicznie .......................... 303 2. Współpraca organów nadzorczych .......................... 303 Art. 61 ................................................... 304 1. Pośrednictwo wykonywane przez kredytodawców .......................... 304 2. Pośrednictwo wykonywane przez bank niebędący kredytodawcą .......................... 304 3. Zaostrzenie wymogów ustawy .......................... 305 4. Wyłączenie stosowania przepisów .......................... 305 5. Problem definicyjny .......................... 306 Rozdział 8. Rejestr pośredników kredytowych .......................... 308 Art. 62 ............................................... 308 1. Obowiązek rejestrowania pośredników kredytowych i agentów .......................... 308 2. Działy rejestru .......................... 309 3. Okres przejściowy .......................... 309 Art. 63 .............................................. 310 1. Dział pierwszy rejestru .......................... 312 2. Dział drugi rejestru .......................... 312 Art. 64 .................................................. 313 1. Obowiązek informowania KNF o zmianie danych .......................... 313 2. Złożenie wniosku o zmianę wpisu w rejestrze .......................... 314 3. Opłata skarbowa .......................... 314 Art. 65 ........................................................ 315 1. Uprawnienie KNF do wykreślenia pośrednika kredytu hipotecznego z rejestru .......................... 315 2. Postępowanie w sytuacji rozwiązania umowy agencyjnej .......................... 316 3. Ustanie warunku działania na rzecz wyłącznie jednego kredytodawcy .......................... 316 Art. 66 ..................................................... 317 1. Powiadomienie organów nadzorczych o wykreśleniu .......................... 317 Rozdział 9. Świadczenie usług pośrednictwa kredytu hipotecznego w państwach członkowskich .......................... 318 Art. 67 ............................................... 318 1. Obowiązek poinformowania KNF o zamiarze prowadzenia działalności transgranicznej .......................... 319 2. Treść zawiadomienia .......................... 319 3. Powiadomienie paszportowe .......................... 320 4. Obowiązek aktualizowania informacji .......................... 321 Art. 68 .......................... 322 1. Dopuszczenie do działalności pośrednika lub agenta, dla którego RP jest państwem goszczącym .......................... 323 2. Wymóg edukacji personelu .......................... 324 Rozdział 10. Nadzór nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami .......................... 325 Art. 69 ................................................. 325 1. Sprawowanie nadzoru nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami .......................... 327 2. Sankcje nakładane przez KNF .......................... 327 3. Forma sankcji .......................... 331 4. Upublicznienie informacji o nałożonych sankcjach .......................... 331 Art. 70 ...................................................... 331 1. Współpraca KNF z innymi organami .......................... 333 Art. 71 ..................................................... 334 1. Sprawowanie nadzoru nad pośrednikiem kredytu hipotecznego lub agentem, dla którego RP jest państwem goszczącym .......................... 336 2. Sankcje KNF .......................... 336 3. Zawiadomienie Komisji Europejskiej .......................... 337 4. Tryb zaskarżenia decyzji KNF .......................... 338 Art. 72 ............................................... 338 1. Zawiadomienie organu nadzorczego o stwierdzonych nieprawidłowościach .......................... 339 Art. 73 ............................................ 340 1. Cel kontroli KNF .......................... 340 2. Przebieg kontroli KNF .......................... 341 3. Uprawnienia pracowników UKNF .......................... 341 4. Uregulowanie kontroli KNF w przepisach Prawa przedsiębiorców .......................... 342 Art. 74 ................................................. 342 1. Cofnięcie przez KNF zezwolenia na prowadzenie działalności .......................... 343 2. Obowiązek notyfikacji właściwych organów nadzorczych .......................... 343 3. Wykreślenie z rejestru .......................... 344 Art. 75 ...................................................... 344 1. Wpłaty na pokrycie kosztów nadzoru KNF .......................... 344 2. Limit wysokości wpłat .......................... 345 Rozdział 11. Przepisy karne .......................... 346 Art. 76 ........................................ 346 Art. 77 .......................................... 347 Art. 78 ......................................... 347 Rozdział 12. Zmiany w przepisach .......................... 349 Art. 79–83. (pominięte) .......................... 349 Rozdział 13. Przepisy epizodyczne, przejściowe, dostosowujące i końcowe .......................... 350 Art. 84 .................................................... 350 1. Stosowanie wskaźników o charakterze referencyjnym .......................... 351 2. Wymogi dotyczące wskaźników o charakterze referencyjnym .......................... 351 3. Wymogi informacyjne .......................... 352 4. Archiwizacja danych .......................... 352 Art. 85 .......................................... 352 Art. 86 .......................................... 353 Art. 87 .......................................... 354 Art. 88 .......................................... 354 Art. 89 .......................................... 355 Art. 90 .......................................... 356 Art. 91 .......................................... 357 Art. 92 .......................................... 357 Art. 93 .......................................... 357 Art. 94 .......................................... 358 Załączniki Załącznik nr 1. Wzór. Formularz informacyjny dotyczący kredytu hipotecznego .......................... 359 Załącznik nr 2. Wskazówki dotyczące wypełniania formularza informacyjnego kredytu hipotecznego .......................... 366 Załącznik nr 3. Sposób obliczania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania .......................... 381 Załącznik nr 4. „Załącznik nr 1. Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego” .......................... 388 Załącznik nr 5. „Załącznik nr 2. Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym” .......................... 394 Załącznik nr 6. „Załącznik nr 4. Sposób obliczania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania” .......................... 399 Bibliografia .......................... 405 Orzecznictwo .......................... 407 O Autorkach .......................... 409