Teorie socjologiczne a religia. Między sekularyzacją a desekularyzacją
Głównym celem niniejszej publikacji jest przedstawienie paradygmatów teoretycznych i podstawowych dyskusji właściwych dla socjologii, próbujących wyjaśnić miejsce religii w społeczeństwie, żywotność wiary oraz przemiany religijności zachodzące we współczesnym świecie. Należy tutaj wskazać na dwuznaczny charakter zainteresowania nauk społecznych tą problematyką. Z jednej strony, religia staje się przedmiotem refleksji niejako przy okazji, gdy dyskusja dotyczy innych zagadnień, w tym polityki, gospodarki, nauki. Z drugiej zaś, niektórzy czynią z niej centralny obiekt swych zainteresowań. Oczywistym jest, że za punkt wyjścia przyjąłem tę drugą perspektywę. (z Wprowadzenia)
Wprowadzenie 5
Rozdział 1. Dyskusja nad sekularyzacją. „Stary” paradygmat 11
Wprowadzenie 11
1.1. Zagadnienia terminologiczne 12
1.2. Dyskusja nad słabnącą rolą religii w perspektywie historycznej 23
1.3. Paradygmat sekularyzacyjny 35
Podsumowanie 54
Rozdział 2. Religia w perspektywie ekonomicznej. Nowy paradygmat 57
Wprowadzenie 57
2.1. Teorie zachowań religijnych 59
2.2. Ekonomia „przedsiębiorstwa religijnego” 71
2.3. Rynki religijne 82
2.4. Paradygmat ekonomiczny a katolicyzm 91
Podsumowanie 102
Rozdział 3. Religia a późna nowoczesność. Paradygmat w budowie 105
Wprowadzenie 105
3.1. Teoretyczne rozważania nad współczesnymi przemianami religijności 107
3.2. Socjologia duchowości 121
3.3. Przemiany religijności w Polsce po 1989 r. 136
Podsumowanie 153
Rozdział 4. Religia w przestrzeni publicznej 157
Wprowadzenie 157
4.1. Religijne odrodzenie. Deprywatyzacja religii 159
4.2. Fundamentalizm religijny 175
4.3. Deprywatyzacja religii w społeczeństwie polskim 189
Podsumowanie 201
Zakończenie 204
Bibliografia 213