Socjologia płci
Socjologia płci to autorska koncepcja spojrzenia na relacje płciowe we współczesnym świecie z punktu widzenia socjologii. Raewyn Connell w jasny i przystępny sposób pokazuje zakorzenione mity dotyczące różnic płciowych, analizuje znaczenie płci w codziennym życiu jednostek z różnych stron świata, nie zapominając przy tym o kwestiach makrostrukturalnych – polityki prowadzonej przez rządy i organizacje ponadnarodowe. Ta bardzo ciekawa i inspirująca praca uświadamia znaczenie nadawane byciu kobietą bądź mężczyzną w życiu społecznym oraz zależność myślenia w kategoriach płciowych od kontekstu historycznego i geograficznego. Płeć stanowi kluczowy wymiar życia osobistego, relacji społecznych i kultury. To arena, na której mierzymy się z trudnymi problemami praktycznymi, dotyczącymi sprawiedliwości, tożsamości, a nawet przetrwania. Płeć jest również przedmiotem licznych uprzedzeń, mitów i zwykłych kłamstw. Zdaniem wielu ludzi kobiety i mężczyźni są przeciwieństwami pod względem psychologicznym, mężczyzn charakteryzuje wyższy poziom inteligencji i większa skłonność do agresji, a wzorce płciowe pozostają niezmienne. Wszystkie te przekonania są błędne. Wiele osób myśli o męskości, kobiecości i relacjach płci wyłącznie w kategoriach własnego, lokalnego systemu ról płciowych. Nie dostrzegają ogromnego bogactwa wzorców płciowych, istniejących w różnych kulturach i okresach historycznych. Analizy i teorie z dziedziny nauk humanistycznych zapewniają nam jednak narzędzia, dzięki którym możemy obalić uprzedzenia i zrozumieć rzeczywistość. W tej książce podejmuję próbę przedstawienia problematyki płci w sposób przejrzysty i spójny teoretycznie, odwołując się do badań i uwzględniając perspektywę globalną. [z tekstu]
Przedmowa 9
Rozdział 1. Kwestia płci 15
Zauważanie płci 15
Rozumienie płci 21
Definiowanie płci 27
Rozdział 2. Badania nad płcią: pięć przykładów 33
Przypadek 1. Zabawa płcią 33
Przypadek 2. Męskość i kopalnie 38
Przypadek 3. Naginanie płci 43
Przypadek 4. Kobiety, wojna i pamięć 49
Przypadek 5. Zmiana oddolna 55
Rozdział 3. Teoretycy i teoria płci 61
W świecie większości, część 1: Raden Ajeng Kartini 61
W metropolii, część 1: od Krystyny de Pizan do Simone de Beauvoir 63
W metropolii, część 2: od ruchu wyzwolenia kobiet do teorii queer 72
W świecie większości, część 2: od Dekady Kobiet do dziś 82
Rozdział 4. Różnice płciowe i upłciowione ciała 91
Różnice w budowie układu rozrodczego 92
Sprzeczne interpretacje różnic 95
Fakty na temat różnic: badania nad „podobieństwami płciowymi” 107
Ucieleśnienie społeczne i arena rozrodczości 117
Rozdział 5. Relacje płci 127
Wzorce płci: struktura i zmiana 127
Płeć w czterech wymiarach 131
Stosunki władzy: bezpośrednie, dyskursywne, kolonizatorskie 133
Produkcja, konsumpcja i upłciowiona akumulacja 137
Stosunki emocjonalne 141
Symbolika, kultura, dyskurs 144
Wzajemne zależności i intersekcjonalność 148
Płeć jako historia 150
Procesy zmian 154
Niestabilność 155
Sprzeczność 156
Kolonializm 158
Rozdział 6. Płeć w życiu prywatnym 161
Dorastanie z płcią: socjalizacja do ról płciowych, psychoanaliza i nauka poprzez ucieleśnianie 161
Tożsamość płciowa 177
Trzecia płeć, transgenderyzm, transseksualizm 184
Rozdział 7. Płeć w dużej skali 193
Upłciowiona korporacja 193
Upłciowione państwo 201
Płeć w społeczeństwie globalnym 210
Interakcje między porządkami płci 212
Nowe obszary relacji płci 215
Rozdział 8. Polityka płciowa 223
Polityka osobista 223
Polityka publiczna: ruchy i instytucje 228
Stawka: patriarchalna dywidenda, szkodliwe i korzystne skutki płci 234
Charakter i cel polityki płciowej 239
Polityka płciowa w skali światowej 243
Bibliografia 251
Indeks nazwisk 271