Prawo jako projekt przyszłości
Książka porusza bardzo istotną tematykę przyszłości prawa. Rozumienie prawa pozwala przeciwdziałać negatywnym skutkom ludzkiej działalności i zagrożeniom, jakie ona niesie.
Gdy świat przeżywa wiele kryzysów i konfliktów o różnych podłożach, spojrzenie w przyszłość nabiera nowego znaczenia. Wśród zagadnień poruszonych przez autorów są m.in.: • prawo dnia jutrzejszego z perspektywy antropologii filozoficznej oraz ewolucyjnej teorii prawa; • pojęcie sankcji w prawie przyszłości; • prawne aspekty przeciwdziałania dezinformacji w dobie konfliktów i kryzysów; • ewolucja praw zwierząt domowych – oczekiwania społeczne i wyzwania dla prawodawstwa; • standardy prawno-medyczne udzielania teleporad a dobro pacjenta; • prawo pracy wobec zagrożeń współczesnego świata.
Artykuły zawarte w monografii powstały na podstawie referatów wygłoszonych podczas konferencji naukowej, zorganizowanej na Uczelni Łazarskiego przez Stowarzyszenie Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa „FONTES”.
Publikacja jest przeznaczona zarówno dla pracowników naukowych oraz studentów kierunków prawniczych, jak i legislatorów.
Wykaz skrótów | str. 11
Słowo wstępne | str. 13
Wprowadzenie | str. 17
Część I
Przyszłość prawa jako podsystemu porządku instytucjonalnego
Dobrochna Minich
Prawo dnia jutrzejszego z perspektywy antropologii
filozoficznej oraz ewolucyjnej teorii prawa – preliminaria | str. 25
Uwagi wstępne: społeczeństwo – państwo – prawo | str. 25
Ewolucyjna koncepcja prawa | str. 30
Wnioski końcowe | str. 34
Ryszard Grupiński
Prawo erozji prawa | str. 39
Nomadyczny paradygmat prawa | str. 41
Prawo jako opis związku zjawisk | str. 43
Prawo a norma – różnica znaczeń | str. 45
Prawo erozji prawa | str. 51
Piotr Woźniakiewicz
Pojęcie sankcji w prawie przyszłości | str. 61
Damian Brodacki
Prawne aspekty przeciwdziałania dezinformacji w dobie
konfliktów i kryzysów | str. 86
Wprowadzenie | str. 86
Pojęcie dezinformacji i poszukiwanie jego legalnej
definicji | str. 87
Narzędzia prawne służące przeciwdziałaniu
dezinformacji | str. 89
Specjalne środki przeciwdziałania dezinformacji | str. 94
Podsumowanie | str. 97
Grzegorz Maroń
Weryfikacja faktów (fact-checking) – ochrona czy zagrożenie wolności wypowiedzi? Studium przypadku infodemii | str. 100
Wprowadzenie | str. 100
Dwa sposoby pojmowania wolności słowa | str. 102
Standardy weryfikacji faktów a realia fact-checkingu | str. 105
Weryfikacja faktów u podstaw reglamentowania wolności wypowiedzi | str. 108
Fact-checking wobec „infodemii” | str. 111
Podsumowanie | str. 116
Magdalena Malinowska‑Wójcicka
Ograniczenie udziału społeczeństwa w tworzeniu prawa | str. 121
Wprowadzenie | str. 121
Gwarancje prawne konsultacji publicznych w tworzeniu
prawa | str. 123
Przestrzeganie wymogu konsultacji publicznych | str. 129
Analiza konsultacji publicznych w rządowych projektach ustaw | str. 131
Wnioski | str. 140
Część II
Przyszłe determinanty realizacji praw podmiotowych
Przemysław Buczkowski, Ewelina Gee‑Milan, Julia Kujda
Ewolucja praw zwierząt domowych – oczekiwania społeczne i wyzwania dla prawodawstwa | str. 149
Ewolucja postaw wobec zwierząt | str. 149
1.1. Historia praw zwierząt w Polsce | str. 151
Badania dotyczące postaw wobec zwierząt | str. 155
2.1. Uwagi wprowadzające | str. 155
2.2. Badanie autorskie | str. 156
2.3. Metoda badawcza i badana grupa | str. 157
2.4. Skala postaw wobec podmiotowości zwierząt domowych | str. 161
2.5. Współwłasność a dobro zwierzęcia | str. 162
2.6. Wyłączna własność a dobro zwierzęcia | str. 163
2.7. Dzieci a zwierzęta domowe | str. 164
2.8. Podsumowanie | str. 165
Izabela Jankowska‑Prochot
Odpowiedzialność karna a działalność autonomicznych robotów. Wyzwania prawne i etyczne w polskim i światowym dyskursie naukowym | str. 170
Wstęp | str. 170
Roboty w codziennym życiu | str. 172
Odpowiedzialność karna robotów | str. 177
Podsumowanie | str. 186
Bartosz Kotowicz, Bartłomiej Opaliński
Wzmacnianie funkcji redystrybucyjnej państwa jako instrument walki o władzę. Teraźniejszość i perspektywy | str. 191
Wprowadzenie | str. 191
Zagadnienia badawcze | str. 194
Sytuacja polityczna w badanym okresie | str. 195
Wnioski z badań polskiego ustawodawstwa
w latach 2012–2021 | str. 198
Podsumowanie | str. 203
Paweł Chmielnicki
Walka z patologiami czy „dokręcanie śruby”? Przyszłość prawnych form zwalczania tzw. efektu gapowicza | str. 211
Aneta Łazarska, Stanisław Niemczyk
Standardy prawno-medyczne udzielania teleporad a dobro pacjenta – wyzwania i zagrożenia | str. 227
Wstęp | str. 227
Podstawy normatywne | str. 229
Definicja teleporady | str. 231
System łączności | str. 233
Teleporada: konieczność czy możliwość? | str. 234
Wyłączenia teleporady | str. 237
Zakres przedmiotowy teleporady | str. 239
Zagrożenia związane z teleporadami | str. 243
Wizja przyszłości | str. 246
Wnioski de lege ferenda | str. 248
Podsumowanie | str. 249
Część III
W cieniu „bomby D” – prawo wobec deficytu popytu na pracę
Marian Andrzej Liwo
Prawo pracy wobec zagrożeń współczesnego świata. Bezczynność zawodowa i koniec pracy | str. 257
Charakter prawny prawa pracy | str. 257
Zagrożenia współczesnego świata na tle pojęcia bezpieczeństwa | str. 259
Realia bezczynności zawodowej i końca pracy w wyniku rewolucji technologicznej | str. 263
Podsumowanie i wnioski | str. 267
Olgierd Kucharski
Przyszłość prawa pracy. Przyczynek do dyskusji | str. 273
Wstęp | str. 273
Filozoficzne uwarunkowania życia społecznego | str. 275
Konstytucyjne podstawy prawa pracy | str. 278
Podstawy prawne wykonywania pracy, źródła prawa
pracy | str. 280
Czas pracy, wynagrodzenia, urlopy | str. 283
Podsumowanie | str. 285
Jarosław Czerw
Praca zdalna w uregulowaniach Kodeksu pracy – wnioski de lege ferenda | str. 288