Greenpoint (…) w Nowym Jorku i dążenie do uchwycenia oraz analizy tego wymiaru zewnętrznego oddziaływania jest bardzo silną, wręcz kluczową stroną podjętego przedsięwzięcia. Studium stanowi pokłosie autentycznego – to łatwo odczytać – zaangażowania i jednocześnie badawczej kompetencji. Oparte na szeregu zarówno zastanych, jak i wywołanych źródeł odzwierciedla w przekonywający sposób wiedzę oraz wyobraźnię Autorki. Z jednej strony, są w nim rozliczne pierwiastki empiryczne, które – by tak rzec – są informacją dostępną powszechnie. Z drugiej strony, nie waham się stwierdzić, że jest to obszerne, zaawansowane opracowanie o specyficznej wymowie, która potwierdza indywidualne, oryginalne podejście Anny Sosnowskiej.
prof. dr hab. Krzysztof Frysztacki, fragment recenzji
Miasto Nowy Jork wciąż jest stolicą świata – centrum wytwarzania dochodu i świadczenia usług finansowych, wyznaczania trendów w modzie i muzyce, miejscem, gdzie rodzą się nowe firmy i wynalazki. Jest też miniaturą świata. Imigranci wywodzący się ze wszystkich kontynentów i Amerykanie najróżniejszych grup etno-rasowych tworzą swoje nisze na rynku pracy. Urodzeni w Polsce migranci mają swój niewielki udział w tej kosmopolitycznej mozaice.
Jakie miejsce zajmuje Little Poland na Greenpoincie i polscy imigranci?
Dlaczego przeszedł zmiany, a polscy imigranci przyjęli je bez protestu?
Jaką rolę pełnią na rynku pracy globalnego miasta polscy imigranci i jak można wyjaśnić ich pozycję w miejskim podziale pracy?
Prezentowana książka, napisana na podstawie badań terenowych, analizy prasy i danych urzędowych, odpowiada na te pytania. Odwołuje się przy tym do badań porównawczych nad innymi grupami i dzielnicami Nowego Jorku.
dr Anna Sosnowska wykłada w Ośrodku Studiów Amerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania nad migracjami z Europy Wschodniej i innych regionów peryferyjnych do Stanów Zjednoczonych, historycznymi związkami między zacofaniem gospodarczym a migracjami zarobkowymi, metropoliami jako skupiskami migrantów, hipsterów i biznesu. Stypendystka New School for Social Research (1994), Institut für die Wissenschaften vom Menschen (1997), Fulbrighta (2003), Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2005, 2007). Opublikowała książkę Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (2004).
Wstęp 9 Pytania badawcze 9 Dlaczego to jest ważne? 10 Inspiracje teoretyczne i pomysły badawcze 12 Struktura 15 Rozdział 1. Nowy Jork – stolica świata, miniatura świata. Miasto w badaniach społecznych 16 Nowy Jork – od miasta przemysłowego i portowego do miasta biurowców i restauracji 19 Nowy Jork – od miasta robotników do miasta japiszonów i hipsterów 22 Powrót do miasta? 22 Miasto globalne. Miasto dualne. Kreatywna elita i jej służący 24 Nowy Jork – miasto imigrantów. Od miasta białych katolików i Żydów do mozaiki rasowej 27 Rozdział 2. Greenpoint. Historia, badania i historia mojego badania 36 Greenpoint. Etniczna wioska, imigrancka enklawa, hipsterski park tematyczny 36 Nowojorska szkoła badań miejskich i migracyjnych 43 Moje badanie 48 Obserwacja uczestnicząca 48 Dane zastane 52 Wywiady 54 Rozdział 3. Prasa lokalna o Greenpoincie i jego polskich imigrantach. The New York Times, Greenpoint Gazette i Nowy Dziennik, 1984–2014 63 Historia długiej drogi Greenpointu do gentryfikacji. The New York Times 66 Miejska, robotnicza i polska wioska oraz jej artystyczni goście. The New York Times o Greenpoincie w 1984 roku 67 Ekologiczna ruina i problemy społeczne. The New York Times o Greenpoincie w 1994 roku 72 Zwrot w polityce miejskiej – koniec przemysłu, odgórna gentryfikacja, rozpad enklawy imigranckiej. The New York Times o Greenpoincie w 2004 roku 76 Hipsterski park tematyczny z chasydzkimi inwestycjami. The New York Times o Greenpoincie w pierwszym półroczu 2014 roku 81 Historia zapobiegania degradacji dzielnicy. Greenpoint Gazette 82 Greenpoint Gazette o polityce miejskiej i relacjach klasowych w mieście 84 Greenpoint Gazette o polskich imigrantach 88 Historia gentryfikacji przez zaskoczenie oraz spotkania „Polonii poloneza” i „Polonii polki”. Nowy Dziennik 91 Wnioski 99 Rozdział 4. Awans symboliczny mimochodem. Liderzy polskiego Greenpointu wobec gentryfikacji dzielnicy 101 Literatura przedmiotu a problem badawczy 103 Awans mimochodem 107 Materialny awans mimochodem właścicieli nieruchomości 108 Materialny awans mimochodem dla lokalnych przedsiębiorstw 112 Symboliczny awans mimochodem 115 Lepszy, elegancki, amerykański i młodzieńczy świat przyszedł i docenił 118 Lepszy image w Polsce – „ludzie sukcesu, a nie nieudacznicy ze slumsów” 119 Lepsza pozycja wśród Polaków w Nowym Jorku – symboliczny odwet na prześmiewcach z Manhattanu i Queensu 121 Satysfakcja z życia w artystycznym i intelektualnym środowisku 122 Wykluczenie imigrantów „tranzytowych”. Lepszy wizerunek polskości w Nowym Jorku 123 Lepsza pozycja Polaków w Nowym Jorku 124 Gentryfikacja dobra dla polskich imigrantów-hipsterów 125 Awans drugiego pokolenia i całej grupy etnicznej 126 Wnioski 128 Rozdział 5. Polacy, Żydzi i Portorykańczycy. Liderzy polskiego Greenpointu o nowojorskich grupach etnicznych 130 Żydzi 132 Chasydzi z Williamsburga – „bezwzględni pracodawcy, właściciele nieruchomości i przedsiębiorstw na Greenpoincie” 132 Rosyjscy Żydzi – „lepsze (miejskie) posady, lepsze wykształcenie, przywileje” 135 Nowojorska polityka, organizacje etniczne, polska ksenofobia 136 Portorykańczycy 138 Walka o północny Greenpoint 138 „Portorykańczycy w Greenpoincie należą do przeszłości” 139 „Portorykańczycy lubią siedzenie na schodkach, głośną muzykę i zasiłki” 141 Od greenpoinckich Portorykańczyków do „Czarnych i Latynosów” 142 Od „Czarnych i Latynosów” do „Czarnych” 142 Interpretacje 144 Kontekst dzielnicowy 144 Kontekst miejski 146 Nowojorska racjonalność: trzymaj się z daleka od biednych 150 „Czarni i Latynosi” 151 Kontekst wschodnioeuropejski 152 Wnioski 153 Rozdział 6. Robotnicza arystokracja. Polscy imigranci na nowojorskim rynku pracy według danych zastanych i opinii liderów 155 Kapitał ludzki 156 Dane zastane 158 Robotnicy i drobni przedsiębiorcy na Greenpoincie 165 Etniczne sieci długiego 174 Polityka migracyjna 180 Wnioski 183 Rozdział 7. Kolejka etniczna w nowojorskich biurowcach. Polskie imigrantki o sprzątaniu 188 Polka-sprzątaczka w metropoliach Zachodu 188 Uzupełniający opis badań terenowych nad sprzątaczkami 191 Polskie sprzątanie – pogardzane przez liderów, lubiane przez sprzątaczki 193 Kolejka etniczna i nisza etniczna 196 Zalety pracy w biurowcu 200 Wady pracy w biurowcu 203 Dlaczego Polki nie są pierwsze w kolejce etnicznej i nie stworzyły trwałej niszy w sektorze sprzątania biurowców? 205 Wnioski 208 Rozdział 8. Polskie „plejsówki” w Nowym Jorku. Sprzątaczki w domach prywatnych jako przedsiębiorstwa usługowe z marką etniczną i jako służące 212 Przedsiębiorstwa usługowe z marką etniczną 219 Cechy przedsiębiorstwa w gospodarce wolnorynkowej 219 Cechy drobnego biznesu w nowoczesnej gospodarce 225 Cechy drobnego biznesu usług osobistych 234 Cechy drobnego przedsiębiorstwa etnicznego 237 Służące 241 Chasydzki Williamsburg jako negatywny punkt odniesienia 242 Osobista zależność, upokorzenie i despotyzm 244 Odmienność kulturowa interpretowana jako wzmacniacz despotyzmu 249 Wnioski 251 Zakończenie 254 Gentryfikacja Greenpointu i polscy imigranci w Nowym Jorku 256 Polskość, etniczność, rasa w Nowym Jorku 257 Greenpoint, polska peryferyjność w Nowym Jorku i studia wschodnioeuropejskie 259 Bibliografia 261 Artykuły z The New York Times 279 Artykuły z Greenpoint Gazette 282 Artykuły z Nowego Dziennika 283 Filmy 283 Załączniki 285 Załącznik 1. Prasa o Greenpoincie 285 Załącznik 2. Charakterystyka liderów 288 Załącznik 3. Schemat naboru respondentów liderów 291 Załącznik 4. Charakterystyka respondentów pracujących jako sprzątaczki/sprzątacze i opiekunki/opiekunowie 292 Wykaz fotografii, rycin i tabel 296 Indeks nazwisk 298 Indeks rzeczowy 304