Model dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym

Model dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym

Monografia stanowi podsumowanie prac przeprowadzonych przez autorkę w zakresie możliwości badania dojrzałości jednostek administracji publicznej na poziomie gminnym do prowadzenia działalności związanej z zarządzaniem ryzykiem. Efektem tych prac jest autorski model dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym, mający zastosowanie do jednostek samorządu terytorialnego.

Istnieją różne modele dojrzałości stosowane w obszarze zarządzania ryzykiem i ciągłością działania kierowane do organizacji biznesowych, brakowało natomiast modelu możliwego do zastosowania w administracji publicznej. Opracowany model dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze publicznego zarządzania kryzysowego może stanowić pomoc dla jednostek samorządu terytorialnego w ocenie posiadanych kompetencji czy obecnie stosowanych praktyk, a następnie w określeniu kierunków doskonalenia działalności danej jednostki.

Prezentowana monografia została podzielona na cztery rozdziały. Pierwsza część (rozdziały 1 i 2) opiera się na analizie literaturowej, prowadzącej do zdefiniowania istoty publicznego zarządzania kryzysowego i wyzwań stojących przed tym obszarem w najbliższych latach. Stwierdzono, że rozwiązaniem, które usprawni funkcjonowanie systemu zarządzania kryzysowego, jest opracowanie modelu dojrzałości. W związku z tym, analizie poddano również modele dojrzałości stosowane w innych obszarach zarządzania (w organizacjach biznesowych i w administracji publicznej).

W rozdziale pierwszym zdefiniowano istotę publicznego zarządzania kryzysowego. Dokonano przeglądu literatury w celu usystematyzowania pojęcia zarządzanie kryzysowe oraz, ściśle powiązanego z nim, procesu zarządzania ryzykiem – wprowadzonego wraz z rozwojem podejścia procesowego w administracji publicznej. Analizie poddano również kluczowe akty prawne i metodyki stosowane w obszarze zarządzania ryzykiem, a w szczególności w zarządzaniu kryzysowym, co pozwoliło na określenie obecnych rozwiązań stosowanych w zakresie zarządzania kryzysowego w Polsce i na świecie. Zdefiniowano tym samym stan obecny i kluczowe potrzeby jednostek samorządu terytorialnego. Rozdział drugi poświęcono tematyce modeli dojrzałości, dokonując przeglądu definicji stosowanych w literaturze przedmiotu oraz badając strukturę różnych modeli dojrzałości. Dokonano przeglądu modeli dojrzałości z ośmiu obszarów zarządzania takich, jak: zarządzanie strategiczne, zarządzanie procesowe, zarządzanie produkcją, zarządzanie wytwarzaniem oprogramowania, zarządzanie projektami, zarządzanie jakością, zarządzanie ryzykiem i ciągłością działania oraz zarządzanie administracją publiczną. Zidentyfikowane modele dojrzałości poddano analizie porównawczej w trzech perspektywach: struktura modelu, sposób dokonywania oceny oraz wykorzystane koncepcje i metody zarządzania. Pozwoliło to na opracowanie wytycznych do budowy modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym.

Druga część pracy (rozdziały 3 i 4) obejmuje działania praktyczne, polegające na opracowaniu autorskiego rozwiązania dla jednostek administracji publicznej na szczeblu gminnym – modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze zarządzania kryzysowego – oraz jego weryfikacji. W rozdziale trzecim przedstawiono szczegółową charakterystykę autorskiego modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze zarządzania kryzysowego przeznaczonego dla jednostek administracji publicznej na szczeblu gminnym. W opisie modelu skoncentrowano się na czterech kluczowych elementach składających się na model: obszary procesowe, cele, poziomy dojrzałości oraz repozytorium dobrych praktyk. Przedstawiono również kompleksową budowę modelu dojrzałości wraz z opisem sposobu dokonywania oceny dojrzałości jednostek samorządu terytorialnego. W rozdziale czwartym przedstawiono wnioski wynikające z weryfikacji autorskiego modelu dojrzałości. Badanie przeprowadzono w wybranych gminach województwa mazowieckiego i wielkopolskiego, uwzględniając wszystkie rodzaje gmin (gminę miejską, miejsko-wiejską i wiejską) zgodnie z obowiązującym podziałem terytorialnym w Polsce. Rezultaty uzyskane w ramach przeprowadzonej oceny dojrzałości jednostek umożliwiły wyciągnięcie wniosków dotyczących opracowanego modelu zostały przedstawione w niniejszej publikacji.

Monografia została zakończona wnioskami sformułowanymi na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych w ich ramach wyników. Wskazano również możliwe kierunki doskonalenia modelu i dalszych badań.