Geologiczna historia Polski

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Nauki o Ziemi
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-235-5117-1
• ISBN druku: 978-83-235-5109-6
• Liczba stron: 280
• Sposób dostarczenia produktu elektronicznego
  Produkty elektroniczne takie jak Ebooki czy Audiobooki są udostępniane online po uprzednim opłaceniu (PayU, BLIK) na stronie Twoje konto > Biblioteka.

  Pliki można pobrać zazwyczaj w ciągu kilku-kilkunastu minut po uzyskaniu poprawnej autoryzacji płatności, choć w przypadku niektórych publikacji elektronicznych czas oczekiwania może być nieco dłuższy.

  Sprzedaż terytorialna towarów elektronicznych jest regulowana wyłącznie ograniczeniami terytorialnymi licencji konkretnych produktów.
• Ważne informacje techniczne
• Minimalne wymagania sprzętowe:
  • procesor: architektura x86 1GHz lub odpowiedniki w pozostałych architekturach
  • Pamięć operacyjna: 512MB
  • Monitor i karta graficzna: zgodny ze standardem XGA, minimalna rozdzielczość 1024x768 16bit
  • Dysk twardy: dowolny obsługujący system operacyjny z minimalnie 100MB wolnego miejsca
  • Mysz lub inny manipulator + klawiatura
  • Karta sieciowa/modem: umożliwiająca dostęp do sieci Internet z prędkością 512kb/s
• Minimalne wymagania oprogramowania:
  • System Operacyjny: System MS Windows 95 i wyżej, Linux z X.ORG, MacOS 9 lub wyżej, najnowsze systemy mobilne: Android, iPhone, SymbianOS, Windows Mobile
  • Przeglądarka internetowa: Internet Explorer 7 lub wyżej, Opera 9 i wyżej, FireFox 2 i wyżej, Chrome 1.0 i wyżej, Safari 5
  • Przeglądarka z obsługą ciasteczek i włączoną obsługą JavaScript
  • Zalecany plugin Flash Player w wersji 10.0 lub wyżej.
• Informacja o formatach plików:
  • PDF - format polecany do czytania na laptopach oraz komputerach stacjonarnych.
  • EPUB - format pliku, który umożliwia czytanie książek elektronicznych na urządzeniach z mniejszymi ekranami (np. e-czytnik lub smartfon), dając możliwość dopasowania tekstu do wielkości urządzenia i preferencji użytkownika.
  • MOBI - format zapisu firmy Mobipocket, który można pobrać na dowolne urządzenie elektroniczne (np.e-czytnik Kindle) z zainstalowanym programem (np. MobiPocket Reader) pozwalającym czytać pliki MOBI.
  • Audiobooki w formacie MP3 - format pliku, przeznaczony do odsłuchu nagrań audio.
• Rodzaje zabezpieczeń plików:
  • Watermark - (znak wodny) to zaszyfrowana informacja o użytkowniku, który zakupił produkt. Dzięki temu łatwo jest zidentyfikować użytkownika, który rozpowszechnił produkt w sposób niezgodny z prawem.
  • Brak zabezpieczenia - część oferowanych w naszym sklepie plików nie posiada zabezpieczeń. Zazwyczaj tego typu pliki można pobierać ograniczoną ilość razy, określaną przez dostawcę publikacji elektronicznych. W przypadku zbyt dużej ilości pobrań plików na stronie WWW pojawia się stosowny komunikat.

  Więcej informacji o publikacjach elektronicznych

Wstęp 11

1. Polska w geologicznej historii Europy 17
1.1. Tożsamość geologiczna Europy 17
1.2. Główne etapy rozwoju Europy 20
1.3. Geologia Polski a geologia Europy 24
Literatura wybrana 27

2. Powstanie i wczesne etapy rozwoju kratonu prekambryjskiego 28
2.1. Szersze spojrzenie 28
2.1.1. Powstanie protokratonów i amalgamacja kratonu (do ok. 1,7 Ga) 29
2.1.2. Ewolucja kratonu do wczesnego neoproterozoiku (ok. 1,7–1,0 Ga) 32
2.2. Akrecja skorupowa polskiej części kratonu  33
2.2.1. Rozwój skorupy sarmackiej 33
2.2.2. Akrecja segmentu fennoskandzkiego 36
2.3. Wczesne etapy rozwoju platformowego 40
2.3.1. Magmatyzm mezoproterozoiczny asocjacji AMCG 40
2.3.2. Inne procesy kształtujące skorupę kratonu 41
2.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne 42
Literatura wybrana 43

3. Ryftowanie, wulkanizm i sedymentacja w ediakarze 45
3.1. Szersze spojrzenie 45
3.2. Brzeg kratonu wschodnioeuropejskiego a TTZ i TESZ 48
3.3. Tektonika a wulkanizm i sedymentacja w późnym neoproterozoiku 52
3.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne 54
Literatura wybrana 55

4. Epoka kaledońska – sedymentacja i akrecja we wczesnym paleozoiku 57
4.1. Szersze spojrzenie 57
4.2. Rozwój basenów perykratonicznych 61
4.2.1. Basen bałtycki 63
4.2.2. Basen podlasko-lubelski 66
4.3. Rozwój sedymentacji w strefi e akrecji kaledońskiej 70
4.3.1. Blok pomorski i strefa Koszalina–Chojnic 70
4.3.2. Basen bloku łysogórskiego 72
4.3.3. Basen bloku małopolskiego 74
4.3.4. Blok górnośląski 79
4.4. Scenariusze rozwoju obszaru Polski w starszym paleozoiku 80
4.4.1. Wariant prawoskrętnej akrecji przesuwczej 81
4.4.2. Wariant lewoskrętnej ucieczki tektonicznej 82
4.4.3. Wariant tektoniki suwakowej 84
4.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne 85
Literatura wybrana 87

5. Epoka waryscyjska – sedymentacja i akrecja w dewonie i karbonie 88
5.1. Szersze spojrzenie 88
5.2. Rozwój orogenu waryscyjskiego 93
5.2.1. Internidy sudeckie 93
5.2.2. Eksternidy morawsko-śląsko-wielkopolskie 100
5.3. Sedymentacja i tektonika przedpola waryscyjskiego 103
5.3.1. Rozwój basenów dewońskich 107
5.3.2. Tektonika bretońska 110
5.3.3. Turnej do wizenu środkowego – mobilny szelf i wulkanizm 111
5.3.4. Późny wizen–wczesny serpuchow – maksimum transgresji karbońskiej 111
5.3.5. Środkowy–późny serpuchow – erozja i sedymentacja paraliczna 114
5.3.6. Baszkir–moskow – sedymentacja lądowa 116
5.3.7. Inwersja waryscyjska (późny moskow–kazimow) 119
5.4. Podsumowanie: procesy orogeniczne a rozwój przedpola 121
5.5. Problemy otwarte i kwestie sporne 126
Literatura wybrana 126

6. Powaryscyjska tektonika, magmatyzm i sedymentacja 128
6.1. Szersze spojrzenie 128
6.2. Obszar Sudetów 132
6.2.1. Magmatyzm 132
6.2.2. Sedymentacja i tektonika – basen śródsudecki i północnosudecki 135
6.3. Obszar eksternidów i przedpola waryscyjskiego 136
6.3.1. Magmatyzm 136
6.3.2. Sedymentacja a wulkanizm i tektonika 139
6.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne 141
Literatura wybrana 142

7. Rozwój basenu polskiego od środkowego permu do kredy wczesnej 144
7.1. Szersze spojrzenie 144
7.2. Basen polski – charakterystyka ogólna 147
7.3. Baseny permskie 148
7.3.1. Baseny czerwonego spągowca górnego 150
7.3.2. Basen cechsztyński 153
7.4. Basen polski od triasu do wczesnej kredy 158
7.4.1. Trias (do noryku) 158
7.4.2. Retyk–jura wczesna 161
7.4.3. Jura środkowa–jura późna 165
7.4.4. Kreda wczesna 167
7.5. Podsumowanie i problemy otwarte 167
Literatura wybrana 168

8. Sedymentacja i inwersja tektoniczna w późnej kredzie i wczesnym paleogenie 170
8.1. Szersze spojrzenie 170
8.2. Basen polski 174
8.3. Niewielkie baseny w południowo-zachodniej Polsce 176
8.4. Inwersja strukturalna w późnej kredzie i wczesnym paleogenie 178
8.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne 181
Literatura wybrana 182

9. Historia równoległa: rozwój Karpat Polskich 184
9.1. Szersze spojrzenie 184
9.2. Strefowa budowa Karpat Polskich 187
9.3. Tatry i Pieniny od paleozoiku po wczesny paleogen 191
9.3.1. Masyw tatrzański (karbon–późna kreda) 191
9.3.2. Pieniński pas skałkowy (wczesna jura–środkowy eocen) 194
9.4. Historia paleogeńskiego basenu podhalańskiego 197
9.5. Procesy tektoniczno-sedymentacyjne w Karpatach zewnętrznych 199
9.5.1. Jura późna (środkowa?)–kreda wczesna 201
9.5.2. Kreda późna–paleogen wczesny 203
9.5.3. Eocen późny–miocen późny 203
9.5.4. Konsekwencje procesów kształtujących Karpaty zewnętrzne 205
9.6. Rozwój basenu przedkarpackiego 206
9.7. Małe baseny śródgórskie a proces wypiętrzania Karpat 209
9.8. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne 210
Literatura wybrana 213

10. Polska pozakarpacka w paleogenie i neogenie 214
10.1. Szersze spojrzenie 214
10.2. Wypiętrzenie, erozja i wulkanizm w południowej Polsce 218
10.3. Rozwój sedymentacji w basenie Niżu Polskiego 222
10.3.1. Paleogen 224
10.3.2. Neogen 227
10.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne 230
Literatura wybrana 231

11. Od zlodowaceń plejstoceńskich do czasów dzisiejszych i dalej 233
11.1. Szersze spojrzenie 233
11.2. Neotektonika i sejsmiczność 238
11.3. Rozwój obszaru Polski w plejstocenie 240
11.3.1. Plejstocen wczesny 242
11.3.2. Plejstocen środkowy 243
11.3.3. Plejstocen późny 245
11.4. Holocen i geologiczna przyszłość Polski 249
11.4.1. Holocen wczesny (11,7–8,3 ka przed A.D. 2000) 249
11.4.2. Holocen środkowy (8,3–4,25 ka przed A.D. 2000) 250
11.4.3. Holocen późny (4,25 ka przed A.D. 2000 do dzisiaj) 251
11.4.4. Geologiczna przyszłość Polski 252
11.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne 254
Literatura wybrana 255

12. Podsumowanie: najkrótsza geologiczna historia Polski 256

Dodatek A
Słowniczek terminów i pojęć ogólnych 260

Dodatek B
Słowniczek terminów regionalnych 266

Dodatek C
Komentarz do nazw jednostek chronostratygraficznych 271

Indeks terminów regionalnych 272