Architektura i Urbanistyka Zeszyt naukowy 15/2008
Praca dotyczy modernizmu, który nie był jednolity w przekroju terytorialnym a zwłaszcza czasowym. Należy zwrócić uwagę na oryginalny nurt ekspresji fakturalnej (również w czasie wojny), na okres powojenny i „odrodzenia popaździernikowego”. Osiągnięcia te, jak i dzieła z lat 70., pogardzane są dziś przez inwestorów, media, władze. Dziś – niemal jak w modzie – współczesne trendy i poszukiwania formalne stają się styczne do zainteresowań i form sprzed 40-50 lat. Minimalizm, po okresie heroicznym zbliża się do stylu międzynarodowego. Supermodernizm każe spojrzeć na Dworzec Centralny w Warszawie – skazany prawie na rozbiórkę. Zachowania te, reprezentując prowincjonalne skłonności do niedocenienia własnych potencjalnych ikon i naśladownictwa uznanych już nowości, grożą utratą elementów ciągłości rozwoju, świadectw tożsamości i oryginalności architektonicznej.
PRZESTRZENIE MODERNIZMU 7
1. Andrzej KICIŃSKI Powracające kręgi modernizmu a syndrom spóźnienia i prowincjonalizm zachowań 7
2. Joanna OLENDEREK Oblicze nurtu międzynarodowego w architekturze Łodzi okresu modernizmu międzywojennego 17
3. Maria Jolanta SOŁTYSIK Inspiracje międzywojenne we współczesnej architekturze Gdyni 43
4. Maciej MOTAK Architektura modernistyczna Krakowa lat 1989-2007 w kontekście modernistycznej tradycji Krakowa. Zarys problematyki 59
5. Magdalena GYURKOVICH Koncepcje kształtowania przestrzeni Międzynarodowych Targów Poznańskich od 1945 do konkursu SARP z 1963 roku 71
6. Magdalena MULAK Oddziaływanie architektury modernistycznej na wybranych przykładach wielkopłytowych osiedli wrocławskich 81
7. Barbara ŚWIT-JANKOWSKA Papierowa utopia architektury modernistycznej 91
8. Szymon Piotr KUBIAK Ubiór – moda – kostium. Egipska inspiracja Adama Ballenstedta 103
ARCHITEKTURA MODERNIZMU 119
9. Teresa BARDZIŃSKA-BONENBERG Architektura przemysłowa, technika, technologia – ich związki z architekturą modernistyczną pierwszej połowy XX wieku 119
10. Elżbieta PRZESMYCKA Początki architektury modernistycznej w Lublinie 131
11. Anna KOSSAK-JAGODZIŃSKA, Joanna SERDYŃSKA Modernistyczna architektura mieszkaniowa śródmieścia Katowic 143
12. Magdalena MOSTOWSKA Modernizm w kształtowaniu zespołów mieszkaniowych po drugiej wojnie światowej 159
13. Agnieszka KŁOPOTOWSKA, Maciej KŁOPOTOWSKI Prześcignąć czas – modernizm kosmicznych fascynacji 169
14. Grażyna KODYM-KOZACZKO Obok modernizmu. Urbanistyka według Władysława Czarneckiego 183
15. Adam NADOLNY Definiowanie modernizmu w architekturze Poznania lat 70. XX wieku na przykładzie koncepcji Wyższej Szkoły Oficerskiej w Poznaniu 193
16. Jerzy CYBIS, Wiesław OLEJKO Architektura modernistyczna – równość wobec idei 203
17. Adam BEDNARSKI Modernizm zapomniany... Miejska zabudowa wielorodzinna z lat 1918-1939 na przykładzie Gliwic 209
18. Andrzej TOKAJUK Modernistyczna architektura Filharmonii i Zespołu Szkół Muzycznych w Białymstoku 217
19. Agata BONENBERG Detal w architekturze najnowszej jako przejaw modernistycznej koncepcji tworzenia 227
KONSERWACJA MODERNIZMU 235
20. Małgorzata OMILANOWSKA Dylematy rewaloryzacji architektury modernistycznej 235
21. Krystyna KIRSCHKE, Paweł KIRSCHKE, Zbigniew MAĆKÓW Dom Towarowy Centrum Renoma. Dawny Warenhaus Wertheim. Rewaloryzacja ikony wrocławskiego modernizmu 245
22. Gabriela KLAUSE Architektura modernizmu w zabytkowym otoczeniu – Stare Miasto w Poznaniu (lata 30. XX w.) 261
23. Jerzy SUCHANEK Modernizm i modernizacje 273
24. Natalia PRZESMYCKA, Renata JANUSZ Modernistyczna architektura przemysłowa początków XX wieku i jej rola w urbanistycznym rozwoju Lublina 283
DEFINIOWANIE MODERNIZMU 297
25. Hanna GRZESZCZUK-BRENDEL Modernizm a poszukiwanie nowoczesności – tendencje architektoniczne na początku XX wieku 297
26. Jacek FRIEDRICH Nowoczesność w polskim dyskursie architektonicznym: 1945-1949. Wstępne rozpoznanie zagadnienia 309
27. Hubert SZNEIDER Modernizm, minimalizm, neomodernizm. Spojrzenie na zasadność stosowania estetycznego kryterium klasyfikacji dzieła współczesnej architektury 337
28. Justyna WOJTAS Ewolucja znaczenia “modernizm” w architekturze. Próba uporządkowania pojęcia 345
29. Mieczysław KOZACZKO Sentymentalizm technologiczny, czyli paradoksy modernizmu 359
30. Piotr MARCINIAK Modernizm a nowoczesność. Próba poszukiwania architektonicznego paradygmatu 369
31. Hubert BILEWICZ Dyskursy i dialekty modrnizmu 383
32. Magdalena SĄDEL Życie po życiu? Oblicza modernistycznej architektury we współczesnym malarstwie polskim 393
33. Wojciech NIEBRZYDOWSKI Modernizm a geometria form architektonicznych 407