Wykorzenieni

Wykorzenieni

Lata sześćdziesiąte i siedemdziesiąte. Mała węgierska wieś. Skrajna bieda i brak perspektyw, które dawałyby nadzieję na lepszą przyszłość. Życie sprowadzone do pracy w państwowych gospodarstwach i pijatyki w miejscowej karczmie. Relacje mieszkańców opierają się tu na wzajemnej nieufności, niechęci i agresji – mężowie biją żony, a matki dzieci. Wszechobecne ubóstwo ma wymiar nie tylko materialny, ale też emocjonalny i intelektualny.
Bohater powieści, kilkuletni wrażliwy chłopiec, którego rodzina żyje na uboczu tej wiejskiej społeczności, szybko dostrzega swoją odmienność. Stopniowo odkrywa własną tożsamość, a także przyczyny odrzucenia i izolacji. Powieść pozwala spojrzeć oczami dziecka na brutalną rzeczywistość, a doświadczone przez los postaci długo nie dają o sobie zapomnieć.

Następnego wieczoru mama wraca do lektury. Znowu mogę się bawić monetami. Kiedy kończy, zamyka książkę i długo się nie odzywa. Gdy podnosi na nas wzrok, ma łzy w oczach. „Gardzą tu nami, wiecie? Ta wieś nas nienawidzi. Każda wieś nas nienawidzi. Musicie uważać na to, co, gdzie i do kogo mówicie. Nie odzywajcie się przy dzieciach członków partii. Najlepiej ich unikajcie. Tak będzie najbezpieczniej. Musicie milczeć. Z nikim nie rozmawiajcie. Z nikim się nie bawcie. Nie wolno wam mówić, kim jesteście. Nie wolno wam zadawać się z chłopskimi dziećmi, bo zrobią z was kozła ofiarnego. Czarną owcę. Będą was o wszystko obwiniać”, mówi. Potem znowu milknie.