Książka, którą Czytelnik trzyma w ręku, wprowadza w teoretyczne zagadnienia badań nad polityką lokalną oraz jakością życia. Praca koncentruje się na analizie kompetencji samorządu gminy w podstawowych obszarach polityki społecznej, gospodarczej i przestrzennej, dzięki czemu stanowi kompendium wiedzy na temat uwarunkowań prawno-organizacyjnych prowadzenia polityki lokalnej. Autor weryfikuje decyzje podejmowane w siedmiu gminach strefy podmiejskiej, wskazując sposoby badania polityki lokalnej oraz przedstawia nowe możliwości analiz w ramach geograficznych systemów informacyjnych (GIS).
Analityczno-empiryczna część pracy powstała przy wykorzystaniu ilościowych oraz jakościowych metod badawczych. Zebrane podczas badań materiały i ich wielowymiarowa analiza statystyczna oraz interpretacja jakościowa pozwoliły na identyfikację określonych typów polityk lokalnych właściwych dla badanej strefy podmiejskiej. Wyniki badań sondażowych przeprowadzonych na próbie ponad tysiąca respondentów umożliwiły określenie zadowolenia mieszkańców z działań podejmowanych przez samorządy lokalne. Wnikliwa i bogata w materiał badawczo-dokumentacyjny analiza dała podstawę do oceny jakości życia mieszkańców urbanizującej się strefy podmiejskiej oraz prowadzonej polityki lokalnej w kontekście koncepcji ładu przestrzeni publicznej.
Wstęp 9 Zakres przestrzenny i czasowy 10 Tezy badawcze 12 Postępowanie badawcze i zastosowane metody 14 Układ pracy 15 Rozdział 1. Podstawy teoretyczne badań nad polityką lokalną oraz warunkami i jakością życia 19 1.1. Teoretyczna interpretacja polityki lokalnej 19 Istota i zakres pojęć „polityka lokalna” oraz „władza lokalna” 19 Cele polityki lokalnej 22 Wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania polityki lokalnej 24 Modele wyjaśniające zróżnicowanie przestrzenne polityki lokalnej 25 Podstawy prawne polityki lokalnej w gminie 26 1.2. Koncepcja warunków i jakości życia 32 Teoretyczne i praktyczne podejścia do zagadnienia pomiaru jakości życia 33 Interpretacja pojęć „warunki życia” i „jakość życia” 37 Mierniki i wskaźniki jakości życia 42 Sposoby poprawiania jakości życia 45 Ważniejsze badania dotyczące jakości życia 47 Rozdział 2. Polityka społeczno-gospodarcza 51 Polityka społeczna 51 Polityka gospodarcza 53 2.1. Strategia rozwoju gminy 54 2.2. Polityka budżetowa 60 2.2.1. Polityka dochodowa 62 Polityka podatkowa 67 2.2.2. Polityka wydatkowa 69 Polityka inwestycyjna 81 2.3. Polityka i gospodarka komunalna 87 2.4. Polityka transportu zbiorowego 92 2.5. Polityka oświatowa 103 2.6. Polityka ochrony zdrowia 111 2.7. Polityka w zakresie pomocy społecznej 118 2.8. Polityka mieszkaniowa 123 2.9. Polityka upowszechniania rekreacji 129 Kultura fizyczna, sport i turystyka 129 Kultura 133 Rozdział 3. Polityka przestrzenna, planowanie przestrzenne i gospodarka przestrzenna 136 3.1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy 138 3.2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego 140 3.3. Infrastruktura techniczna i społeczna 144 Infrastruktura drogowa 148 3.4. Ochrona środowiska i przyrody 150 Ochrona środowiska 150 Ochrona przyrody 159 3.5. Gospodarka gruntami 161 Rozdział 4. Typy polityk lokalnych 167 Rozdział 5. Jakość życia na podstawie badań sondażowych 189 5.1. Struktura demograficzna i społeczno-zawodowa mieszkańców strefy podmiejskiej 191 5.2. Jakość usług komunikacji zbiorowej oraz infrastruktury drogowej 194 Komunikacja miejska 194 Infrastruktura drogowa 197 5.3. Jakość oraz dostępność oferty edukacyjnej i wychowawczej 200 5.4. Jakość i dostępność usług ochrony zdrowia oraz pomocy społecznej 204 Ochrona zdrowia 204 Pomoc społeczna 207 5.5. Zadowolenie z gospodarki mieszkaniowej i zagospodarowania przestrzeni 208 5.6. Jakość środowiska i walorów przyrodniczych 211 5.7. Zadowolenie z infrastruktury rekreacyjnej oraz oferty kulturalnej 215 Infrastruktura służąca rekreacji 215 Obiekty kultury i wydarzenia kulturalne 218 5.8. Ocena poziomu bezpieczeństwa 220 5.9. Zadowolenie z polityki budżetowej, samorządu lokalnego oraz udział w sprawowaniu władzy 222 Polityka budżetowa 222 Ocena samorządu lokalnego oraz udział w sprawowaniu władzy 225 5.10. Poziom zadowolenia a znaczenie wybranych kategorii jakości życia 228 5.11. Ogólna ocena jakości życia 233 5.12. Przyczyny migracji do strefy podmiejskiej 240 Rozdział 6. Ład przestrzeni publicznej 243 6.1. Cechy dobrej przestrzeni publicznej 244 6.2. Koncepcja ładu przestrzeni publicznej 245 6.3. Ocena ładu przestrzeni publicznej 248 Wnioski 257 Podsumowanie 257 Wnioski badawcze 262 Wnioski empiryczne 262 Bibliografia 266 Spis tabel 285 Spis rycin 287