Studia Artystyczne Nr 3: Sztuka i kultura ludowa w badaniach i twórczości artystycznej
„Studia Artystyczne” nr 3, są poświęcone kulturze i tematyce ludowej. Publikacja składa się z trzech części tematycznych, zawierających 20 tekstów autorskich, wprowadzenia oraz dodatku artystycznego. Część I, Teoretyczne rozprawy i rozważania o kulturze oraz sztuce ludowej – polscy badacze folkloru muzycznego zawiera osiem tekstów. R. Solik w dyskursie snuje rozważania o typowych dla sztuki ludowej pojęciach, powinowactwie i relacjach. Cztery kolejne teksty: H. Synowiec, A. Okuna, A. Wójcika, R. Gabrysia przybliżają dokonania badawcze prof. Adolfa Dygacza. Teksty mają też cechy wspomnieniowe, pamiętnikarskie, retrospekcyjne. W części II, zatytułowanej: Międzynarodowe
etnomuzykologiczne badania kultury ludowej znajduje się sześć tekstów. Autorzy rozpatrują folklor w ujęciu międzynarodowym. M. Burczyk w dwóch opracowaniach wskazuje na zasługi Oskara Kolberga dla dokumentowania folkloru w Czechach i Słowacji. Ponadto są trzy teksty na temat czeskiej i słowackiej muzyki ludowej ukazujące najważniejsze jej cechy oraz etapy rozwoju. Część III, Tematyka ludowa w twórczych działaniach artystycznych prezentuje pięć tekstów autorskich. W. Cienciała w publikacji pt. „Znaczenie elementów ludowych w cyklu "Suita dziecięca: Piąta Pora Roku" (1996-1999). Szkic” prezentuje własną twórczość muzyczną w opracowanym cyklu z inspiracji tematyki ludowej. E. Nidecka dokonała analizy twórczości fortepianowej Witolda Lutosławskiego, natomiast G. Rubin uzasadnia inspiracje folklorystyczne u polskich muzyków jazzowych. Cztery kolejne teksty nawiązują do sztuki artystycznej. Tekst K. M. Bąka mówi o pracach własnych wokół tematyki ludowość a ekslibris jako wątki ludowe w księgoznaku i grafice kommemoratywnej. Użytkową wartość drewna w sztuce przybliża nam A. Giełdoń-Paszek. O góralskim zdobnictwie jako sztuce regionalnej górali zakopiańskich pisze W. Bachleda-Dorcarz. Ostatni tekst w tym zbiorze I. Białas – etnografa prezentuje ludowy strój Ziemi Pszczyńskiej. Publikacja bogata w załączniki, materiały nutowe, wytwory prac artystycznych. Dedykowana jest odbiorcom zainteresowanym sztuką i kulturą ludową polską i zagraniczną.
Spis treści
Wprowadzenie
Jadwiga Uchyła-Zroski / 3
Część pierwsza
Teoretyczne rozprawy i rozważania o kulturze i sztuce ludowej – polscy badacze folkloru muzycznego
Ryszard Solik: Sztuka a sztuka ludowa. Rozważania o pojęciach, powinowactwie i relacjach. Rekonesans / 7
Helena Synowiec: Znaczenie zbiorów pieśni Adolfa Dygacza dla badań językoznawczych / 16
Adam Okun: Barbora umarła…, czyli o zabytkach folkloru hutniczego w archiwaliach Adolfa Dygacza / 22
Andrzej Wójcik: Co nieco o publicystyce i społecznej aktywności Adolfa Dygacza / 27
Ryszard Gabryś: Adzio. Przyjaciel kompozytorów, niestrudzony inspirator / 40
Krystyna Turek: Przesądy pogrzebowe z zapisów Jana Brody / 52
Danuta Zoń-Ciuk: Wątki ludowe w kompozycjach Antoniego Poćwierza. Stylistyka muzyki opartej na folklorze / 57
Marlena Winnicka: Zainteresowania folklorystyczne Jana Michała Wieczorka / 64
Część druga
Międzynarodowe etnomuzykologiczne badania kultury ludowej
Jitka Hoňková: Hluczyńsko – etnograficzny region w perspektywie wydarzeń historycznych / 77
Michał Burczyk: Rozwój czeskiej pieśni ludowej na przełomie XVIII i XIX wieku. Oskar Kolberg i jego zasługi w udokumentowaniu folkloru w Czechach i na Słowacji / 83
Michał Burczyk: Materiały łużyckie w zbiorach Oskara Kolberga jako przykład dbałości o zachowanie dziedzictwa i tradycji językowej tego regionu / 88
Gabriela Bordovská: Hudební folklor Lašsko-Valašského pomezí / 92
Magdalena Szyndler: Przegląd wariantów ballady o dziewczynie trucicielce zawartych w wybranych zbiorach pieśni / 97
Część trzecia
Tematyka ludowa w twórczych działaniach artystycznych
Wiesław Cienciała: Znaczenie elementów ludowych w cyklu Suita dziecięca „Piąta pora roku” (1996–1999). Szkic / 105
Ewa Nidecka: Folklor we wczesnej twórczości fortepianowej Witolda Lutosławskiego / 109
Grzegorz Rubin: Folklorystyczne inspiracje polskich muzyków jazzowych / 115
Krzysztof Marek Bąk: Ludowość a ekslibris – wątki ludowe w księgoznaku i grafice kommemoratywnej / 121
Aleksandra Giełdoń-Paszek: Drewno a sprawa polska. Wykorzystanie drewna w poszukiwaniu
polskiego stylu narodowego / 131
Wojciech Bachleda-Dorcarz: Podhalański baca – pasterz, czarownik i protoplasta góralskiego
Zdobnictwa / 139
Irena Białas: Strój ludowy ziemi pszczyńskiej – cechą tożsamości regionalnej jej mieszkańców / 145
Dodatek
Spis wybranych osiągnięć artystycznych i naukowych pracowników Wydziału Artystycznego w roku 2014
Instytut Muzyki / 157
Instytut Sztuki / 163
Galeria prac / 171