Przegląd Socjologiczny t. 63 z. 4/2014
Od Redakcji Prezentowany zeszyt Przeglądu Socjologicznego jest poświęcony różnym interpretacjom polskiej odmiany kapitalizmu. W szczególności interesuje nas zależność między gospodarką kapitalistyczną a przemianami ustrojowymi po 1989 roku. Jerzy Stachowiak analizuje oryginalną propozycję teoretyczną pod hasłem „nowego ducha kapitalizmu” autorstwa Luca Boltanskiego i
Ève Chiapello. Krzysztof Jasiecki omawia różne praktyki współczesnego kapitalizmu jako tło transformacji. Z kolei Adam Mrozowicki pokazuje perspektywę krytyki rynku oraz społeczne nań reakcje. Autor zwraca uwagę na powszechność strategii indywidualistycznych i nowe przejawy reakcji zbiorowej w postaci związkowej lub narodowej. Natomiast Piotr Michoń analizuje ukierunkowanie polityki społecznej wobec dzieci na przygotowanie ich do dorosłego życia w warunkach konkurencji, czemu towarzyszy niedocenianie dzieciństwa jako samodzielnego etapu życia. Jednym z ważnych aspektów polskiego kapitalizmu jest tzw.
szara strefa, tzn. funkcjonowanie przedsiębiorstw i zatrudnienia poza legalnymi formami. Przedstawione przez Annę Baczko-Dombi i Annę Gizę wyniki badań wskazują na społeczne ramy i skutki szarej strefy oraz na jej wewnętrzną strukturę i miejsce w porządku społecznym. W artykułach ukazujemy cechy charakterystyczne kapitalizmu nie tyle jako systemu gospodarczego, ile raczej jako skomplikowanego systemu społeczno- -kulturowego. Socjologiczne interpretacje są tu oczywiście cząstkowe, a debata nad nimi jest otwarta. W dziale „Wokół książek” publikujemy dwa zestawy tekstów: polemikę Bartosza Miki i Marty Bucholc, dotyczącą w dużej mierze koncepcji Maksa Webera i jej zastosowania w książce Marty Bucholc Konserwatywna utopia kapitalizmu, oraz eseje Aleksandra Manterysa i Juliusza Gardawskiego na temat pracy zbiorowej pod redakcją Marii Jarosz pt. Polska europejska czy narodowa? Tom dopełnia recenzja książki pod redakcją Kazimiery Wódz pt. Zapomniane miejsca, zapomniani ludzie, poświęconej przemianom kulturowym na Śląsku w związku ze znaczną dezindustralizacją i restrukturyzacją gospodarki tego regionu.
Spis treści
Contents
Od redakcji .......................... 7
Artykuły
Articles
Jerzy Stachowiak
O koncepcji nowego ducha kapitalizmu w ujęciu Luca Boltanskiego
i Ève Chiapello ............................ 9
On the Concept of the New Spirit of Capitalism as Developed by Luc Boltanski
and ève chiapello .......................... 43
Krzysztof Jasiecki
Polska transformacja w perspektywie różnorodności kapitalizmu ..................... 45
The Polish Systemic Transformation from the Perspective of the Diversity
of Capitalism ....................... 66
Adam Mrozowicki
Odczarowanie rynku? Socjologiczne refleksje o konsekwencjach globalnego
kryzysu ekonomicznego w Polsce ................. 67
“Disenchantment of the Market”? Sociological Reflections on the Consequences
of the Global Economic Crisis in Poland ....... 91
Piotr Michoń
Dzieciństwo w Bullerbyn czy z tiger mothers? Bycie dzieckiem a stawanie się
szczęśliwym dorosłym – zastrzeżenia wobec stosowania perspektywy
inwestycji społecznych w polityce społecznej ......................... 93
Childhood in Bullerbyn or with Tiger Mothers? On Being a Child and Becoming
a Happy Adult – Reservations Concerning the Use of the Social Investment
Perspective in Social Policy .......... 106
Anna Baczko-Dombi, Anna Giza
Droga do „szarej strefy”. Społeczne mechanizmy wykluczenia ......................... 107
The Road to the Shadow Economy. Social Mechanisms of Exclusion ................ 136
6 SPIS TREŚCI
Wokół książek
about books
Bartosz Mika, Iluzja stanowego kapitalizmu. Esej o książce Marty Bucholc, 2012,
Konserwatywna utopia kapitalizmu ..... 139
Marta Bucholc, W obronie iluzji. Odpowiedź Bartoszowi Mice ............................. 151
Dwa eseje o książce pod red. Marii Jarosz, 2014, Polska europejska czy narodowa?
– Aleksander Manterys, Bilans transformacji: jedna czy wiele Polsk? ...................... 157
– Juliusz Gardawski, Teoria różnorodności kapitalizmu a polski model
kapitalizmu .......................... 165
RECE NZJA
Review
Kazimiera Wódz (red.), 2013, Zapomniane miejsca, zapomniani ludzie.
Restrukturyzacja ekonomiczna a zmiana kulturowa –
rec. Jolanta Kulpińska .......... 175