Drugi tom 2-tomowej monografii przedstawia w usystematyzowany sposób podstawy teoretyczne polityki karnej. Intencją integralnokulturowego podejścia teoretycznego jest prowadzenie analiz w sposób interdyscyplinarny pozwalający integrować różne typy wiedzy z zakresu nauk społecznych, które mogą być wykorzystane na użytek szeroko rozumianych praktyk penalnych.
Z perspektywą integralnokulturową wiąże się też nowa klasyfikacja teorii i krytyki kary. Autor, odwołując się do współczesnych badań i koncepcji ze szczególnym uwzględnieniem literatury naukowej anglosaskiego kręgu kulturowego oraz biorąc pod uwagę polską tradycję studiów penologicznych, analizuje wyniki badań własnych na temat kary kryminalnej prowadzonych w usystematyzowany sposób od 1997 roku, które stanowiły podstawę opracowania ram teoretycznych penologii integralnokulturowej.
Monografia [...] porządkuje wiedzę na temat ewolucji kary kryminalnej, jej opisu, struktury, racjonalizacji i form organizacyjnych oraz współczesnych nurtów myśli penologicznej. […] stanowi jedyne we współczesnej polskiej literaturze tak dogłębne opracowanie problemów penologii z uwzględnieniem dorobku różnych nauk [które] powinno być wykorzystane w pracy ze studentami oraz doktorantami nauk humanistycznych i społecznych. (Z recenzji prof. dr hab. Barbary Stańdo-Kaweckiej)
Autor daje czytelnikowi opus magnum, podsumowując w jednej pracy trzydzieści lat swych naukowych poszukiwań. Praca jest bezsprzecznie cenna i wejdzie do kanonu kształcenia penologów, kryminologów i prawników. Wartościowe jest całościowe ujęcie, przekrojowość, erudycyjność, przybliżenie wątków rzadko podejmowanych, uporządkowanie terminologiczne, krytyka upraszczających ujęć w nauce polskiej. (Z recenzji dr. hab. Wojciecha Zalewskiego, prof. UG)
*********
General penology. A culturally integrated perspective. Volume 2. Theoretical foundations of
penal policy
The second volume of the two-volume monograph presents theoretical foundations of penal policy in a systematic way. The intention of the culturally integrated theoretical approach is to conduct analyses in an interdisciplinary manner that makes possible the integration of various types of social science knowledge, which can be used for the purposes of widely understood penal practices.
A new classification of the theory and criticism of punishment is also connected with the culturally integrated perspective. The author, referring to contemporary research and concepts with particular emphasis on the scientific literature of the Anglo-Saxon cultural circle and taking into account the Polish tradition of penology studies, analyses the results of his own research on
criminal punishment conducted in a systematic way since 1997, which formed the basis for the development of the theoretical framework of culturally integrated penology.
*********
Dr hab., prof. UW Jarosław Utrat-Milecki (ORCID 0000-0002-2868-426X) – zatrudniony w Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW, kierownik Zakładu Prawnych i Społecznych Badań Integralnokulturowych i Europejskiego Ośrodka Studiów Penologicznych im. prof. G. Rejman, powołanych z jego inicjatywy w 2008 roku. Z Uniwersytetem Warszawskim związany od początku swojej kariery naukowej – doktoryzował się i habilitował na Wydziale Prawa i Administracji UW. Działalność naukową łączył przez wiele lat z pracą w wymiarze sprawiedliwości. Autor takich monografii, jak: "Więziennictwo w Polsce w latach 1944–1956" (1996), "Polityczność przestępstwa" (1997, 2007), "Podstawy penologii. Teoria kary" (2006), "Kara. Teoria i kultura penalna: perspektywa integralnokulturowa" (2010).
---------
PhD hab., prof. UW Jarosław Utrat-Milecki (ORCID 0000-0002-2868-426X) – employed at the Institute of Social Prevention and Resocialisation of the University of Warsaw; the head of the Department of Legal and Social
Culturally Integrated Research and of the Prof. G. Rejman European Centre for Penological Studies, founded on his initiative in 2008. Connected with the University of Warsaw from the beginning of his academic career – he obtained his doctorate and habilitation at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw. For many years, he combined his scientific activity with work in the judiciary. He is the author of such monographs as: "Więziennictwo w Polsce w latach 1944–1956" ["Prisons in Poland in 1944–1956"] (1996), "Polityczność przestępstwa" ["Politicality of the Crime"] (1997, 2007), "Podstawy penologii. Teoria kary" ["Foundations of Penology. Theory of Punishment"] (2006), "Kara. Teoria i kultura penalna: perspektywa integralnokulturowa" ["Punishment. Penal theory and culture: a culturally integrated perspective"] (2010).
Wstęp 9 ROZDZIAŁ I. Historyczno-kulturowe podstawy rozwoju nowożytnej kary kryminalnej 13 Wprowadzenie 13 Ciało skazańca a kara w procesie cywilizacyjnym 14 Przestępca jako brud do usunięcia 28 Narodziny więzienia 36 Narodziny polityki penitencjarnej 46 Optymizm penitencjarny 54 ROZDZIAŁ II. Uwagi o pojęciu i sensie kary pozbawienia wolności 66 Wprowadzenie 66 Więzienie jako limes świata społecznego 72 Readaptacja społeczna więźniów 79 Warunkowe zwolnienie jako integralny element struktury kary kryminalnej pozbawienia wolności 83 ROZDZIAŁ III. Teorie instrumentalne kary 100 Wstępna charakterystyka i historyczne przejawy instrumentalnego myślenia o karze 100 Klasyczne ujęcie teorii instrumentalnych kary 104 Klasyczna teoria instrumentalna kary a rozwój pozytywizmu kryminologicznego 115 Klasyczna teoria instrumentalna kary a racjonalizacja wybranych współczesnych instytucji prawa karnego 117 Klasyczny charakter teorii instrumentalnych kary 129 Uwagi o współzależnościach instrumentalnych i imperatywnych teorii kary 132 ROZDZIAŁ IV. Kategoria teorii koncyliacyjnych imperatywno-instrumentalnych 142 Przesłanki i charakter kategorii klasyfikacyjnej teorii imperatywno-instrumentalnych 142 Koncyliacyjne racjonalizacje kary a faza potencjalności kary 144 Koncyliacyjne racjonalizacje kary a faza aktualizacji kary 148 Koncyliacyjne racjonalizacje kary a pełna aktualizacja kary (wykonanie kary) 162 Związek zasad (dyrektyw) sądowego wymiaru kary z zasadami wykonania kary – krytyczna analiza penologiczna 169 Grzywna 172 Kara ograniczenia wolności 184 ROZDZIAŁ V. Humanistyczna krytyka praktyk penalnych 203 Zagadnienia ogólne 203 Krytyka wykonywania kary więzienia 210 Inne formy reakcji na przestępstwo. Procesualny charakter kary kryminalnej 221 Klasyczna probacja 224 Probacja jako rodzaj sankcji karnej sui generis 228 Zagadnienie stacjonarnego dozoru elektronicznego z perspektywy humanistycznej krytyki praktyk penalnych 244 Artykuł 37b k.k. i koncepcja szokowej krótkoterminowej kary więzienia 255 Zagadnienie sprawiedliwości naprawczej 257 Ofiara jako istotny podmiot w toku prawnokarnej reakcji na przestępstwo 274 Relacja sprawca–ofiara i pogranicza sprawiedliwości naprawczej 279 ROZDZIAŁ VI. Negacjonizm penalny 286 Pojęcie negacjonizmu penalnego 286 Negacjonizm penalny w czasach nowożytnych 291 Negacjonizm penalny a standardy współczesnego rozumienia wymiaru i wykonania kary pozbawienia wolności 298 Rola negacjonizmu penalnego jako ideowej podstawy modelu represji karnej 313 Rola środków represji karnej opartych na racjonalizacjach z kręgu negacjonizmu penalnego we współczesnym prawie karnym 327 ROZDZIAŁ VII. Punitywność populistyczna w świetle dynamiki rozwoju negacjonizmu penalnego 338 Negacjonizm penalny w okresie Polski Ludowej 338 Wprowadzenie w Polsce kary dożywocia w formie sui generis środka zabezpieczającego sensu largo 342 Wzmocniony wpływ negacjonizmu penalnego w polskim prawie karnym XXI wieku 346 Panoptykon i kwestia środków zabezpieczających predeliktualnych 351 Punitywność populistyczna jako przejaw współczesnej kultury penalnej 359 Podsumowanie Rola penologii ogólnej w naukach penalnych i polityce karnej 379 Bibliografia 382 Indeks osób 403 Indeks rzeczowy 414 Table of contents 431 Preface 434 Summary The role of general penology in the penal sciences and in penal policy 437 Abstract and keywords 440 O Autorze / About the author 441 ANEKS Spis treści tomu 1 Kara kryminalna jako ogólna kategoria instytucji prawnej i społecznej 442 ANNEX Table of contents, volume 1 Criminal punishment as a general category of legal and social institution 445 Seria wydawnicza penology.org Publication series penology.org