Książka zawiera omówienie nader zróżnicowanych form narracyjnych, a więc takich np., które składają się na ułożony szkatułkowo zbiór opowiastek, jak i obszernych powieści, mających na celu stworzenie przekrojowego obrazu polskiej rzeczywistości w pewnej epoce. Trudno zatem powiedzieć, że mamy tu książkę, która powstała z wyrazistej intencji zaprezentowania tekstów przynajmniej w jakiejś mierze podobnych formalnie. Idąc dalej, należy odrzucić twierdzenie, iż patronował jej jakiś z góry powzięty zamysł intelektualny.
Zbiorek ten składa się bowiem z prac powstałych w ciągu wielu lat, z cząstek generowanych przez rozmaite, coraz to inne prądy naukowe.
Słowo wstępne, fragment
Słowo wstępne 7 Rękopis znaleziony w Saragossie - „szkatułka" i powieść 9 O amorfizmie gawędy. Uwagi na marginesie Pamiątek Soplicy 32 O polskiej literaturze „zaprzecznej". Uwagi o twórczości Henryka Rzewuskiego i Andrzeja Kuśniewicza 63 Pamiętniki Seglasa jako antygawęda 87 Piórem wypożyczonym. O niektórych formach prozy Kraszewskiego 120 Interpretacja - „nie kończące się zadanie". Przykład Lalki Bolesława Prusa 140 Popioły i kryzys powieści historycznej 159 Kosmos i antynomie 186 Ironia i egzystencja. Uwagi o Królu Obojga Sycylii Andrzeja Kuśniewicza 226 Z problemów lektury Panów Leszczyńskich Hanny Malewskiej 248 Indeks nazwisk 263