Przemeblowanie (w) wieczności. Wizje zaświatów w polskiej poezji współczesnej
Książka Przemeblowanie (w) wieczności. Wizje zaświatów w polskiej poezji współczesnej poświęcona jest analizie i interpretacji istotnych poetyckich kreacji zaświatów występujących w utworach powstałych po 1945 roku. Należy jednak zaznaczyć, iż wybrany materiał przedstawia zlaicyzowane wizje zaświatów, a z analizy wyłączone zostały wiersze, które, za Stefanem Sawickim czy Marią Jasińską-Wojtkowską, zaklasyfikować można jako religijne. W utworach poetyckich stanowiących podstawę podejmowanych rozważań, nowy, doraźny system wierzeń i eschatologicznej nadziei na przezwyciężenie wszechogarniającej człowieka ponowoczesnego nicości, powstaje wewnątrz tekstowego świata. Utwory te stanowią swego rodzaju projekcje światopoglądu społecznego, jednak w znacznym stopniu czytelnik ma w nich do czynienia z indywidualnymi próbami odnalezienia Boga lub, ogólniej, kontaktu z Siłą Wyższą, bądź po prostu próbą ukojenia lęku przed śmiercią kończącą wszystko, przed istnieniem pozbawionym szans na dalsze trwanie. Jednymi z kluczowych pytań w niniejszej monografii stały się te o przyczyny zagubienia oraz motywacje kreowania współczesnych zaświatów w polskiej poezji od drugiej połowy XX wieku.
Spis treści
Wprowadzenie
W POSZUKIWANIU (U)TRACONYCH ZAŚWIATÓW / 9
W stronę współczesnych zaświatów / 12
Zaświaty biblijne/ „zaświaty” laickie / 35
Cień Dantego / 50
Część I
NIEBIAŃSKA OBIETNICA / 55
Raj możliwości – możliwość raju / 83
Poetyckie odnowienie wszechrzeczy / 101
Zaświat zindywidualizowany / 120
Heterotopie „rajskości” / 149
Część II
NA GRANICY (ZA)ŚWIATÓW / 153
Światło-terapia / 159
„Rachunek” sumienia / 191
W odłączeniu od „rutyny” / 203
Gospodarka remontowa / 221
W (u)ścisku z nicością / 241
„Coś” kontra „nic” / 296
Część III
BLISKOŚĆ PIEKŁA / 309
Piekielny remodeling / 341
Desakralizacja piekieł / 366
Piekło zamar(z)ło? / 372
Infernalne eskapady („ponowoczesna katabaza”) / 398
Zakończenie
WYRASTANIE Z ZAŚWIATÓW? / 425
BIBLIOGRAFIA / 441
INDEKS OSÓB / 463
SUMMARY / 473
RÉSUMÉ / 477