Podjętym analizom przyświecało kilka celów – przede wszystkim przedstawienie fragmentu współczesnej rzeczywistości kulturowej w Polsce lokalnej. Ponadto – empiryczne przetestowanie funkcjonalności i rozpoznawalności coraz popularniejszego określenia „dziedzictwo kulturowe”; następnym celem było zaś rozważenie możliwości zastosowania innego podejścia do zjawiska udziału w kulturze niż to praktykowane dotychczas. W omawiane przedsięwzięcie wpisany był jednak jeszcze jeden, istotny cel – eksploracyjny. Chodziło tu głównie o możliwość wykroczenia poza wąsko pojmowane „interpretację” i „rozumienie” znaczeń kulturowych i o uzupełnienie tej perspektywy towarzyszącą jej sferą komponentów uczuciowych i somatycznych.
Prezentowana monografia nawiązuje do koncepcji socjologii ucieleśnionej (multisensorycznej), którą można też nazwać neonaturalistyczną. Chodzi w niej o to, aby nie „wyjmować” podmiotu doświadczającego świata przyrodniczego i społeczno-kulturowego ze splotu fenomenologicznego jego człowieczeństwa na rzecz wyłącznie zdolności poznawczych, ale by ów splot starać się rozwikłać także od strony emocjonalno-cielesnej.
Jest to publikacja frapująca i prowokująca do przemyśleń jako przykład solidnie, mądrze i konsekwentnie zrealizowanych zamierzeń badawczych, w istotny sposób sterowanych myśleniem teoretycznym, które udatnie przekłada się na cele empiryczne, co prowadzi do ciekawych ustaleń. Z pewnością tego typu badania podpadają pod kategorię in progress, a ich potencjał jest obiecujący.
z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha J. Burszty (Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu SWPS)
Wstęp (Izabella Bukraba-Rylska) 7 1. Doświadczanie kultury – propozycje teoretyczne (Izabella Bukraba-Rylska) 19 1.1. Socjologia kultury wobec rzeczywistości kulturowej 20 1.2. Tradycyjna humanistyka, czyli hermeneutyczne rozumienie 24 1.3. Co kryje socjologiczny limbus? 28 1.4. Współczesna humanistyka, czyli ku (syn)estetycznemu doświadczaniu 33 1.5. Znaczenie doświadczenia 37 Podsumowanie 44 2. Krajobraz kulturowy wsi w percepcji wizualnej (Maria Wieruszewska) 45 Wprowadzenie 45 2.1. Inspiracje teoretyczne dla wyboru ujęcia wizualnego w badaniach przestrzeni wsi 47 2.2. Patrzyć, zobaczyć, pokazywać. Analiza materiału empirycznego 57 2.2.1. Patrzyć 58 2.2.2. Zobaczyć 66 2.2.3. Pokazywać 72 Podsumowanie 79 3. Gry i zabawy ruchowe jako element dziedzictwa kulturowego polskiej wsi (Konrad Burdyka) 81 Wprowadzenie 81 3.1. Bogactwo i zanik tradycyjnych gier i zabaw na wsi chłopskiej 82 3.2. Zabawa jako element niematerialnego dziedzictwa 84 3.3. Zabawa a wydarzenia kulturalne na polskiej wsi 88 3.4. Potencjalne instytucje reintrodukcji gier i zabaw ludowych 90 Podsumowanie 93 4. Kultura w doświadczeniu (Izabella Bukraba-Rylska) 97 Zakończenie (Izabella Bukraba-Rylska) 117 Bibliografia 135 Aneksy 147 Aneks 1. Opisy miejscowości 147 Aneks 2. Skompilowany scenariusz rozmowy o niematerialnym dziedzictwie kulturowym 184 Aneks 3. Scenariusz badań fokusowych 189 Aneks 4. Kwestionariusz ankiety 194 Summaries (tłum. Izabela Syskowska) 211 1. Experiencing Local Culture – Goals and Conclusions (Izabella Bukraba-Rylska) 211 2. The Rural Cultural Landscape in Visual Perception (Maria Wieruszewska) 219 3. Group Games and Activities as an Element of the Cultural Heritage of Rural Poland (Konrad Burdyka) 226 Contents 235 Noty o autorach 237 Indeks osób 238