Konieczność zintegrowanego podejścia do współczesnej polityki rozwoju narzuca potrzebę wprowadzenia do języka naukowego i praktyki planistycznej nowych pojęć, pozostających dotychczas poza bezpośrednią sferą praktyki planistycznej i decyzyjnej lub wykorzystywanych tylko w wąskich ujęciach sektorowych. Szybkie zmiany paradygmatów i koncepcji współczesnego planowania rozwoju zaowocowały rozbieżną interpretacją stosowanych pojęć, wynikającą między innymi z dość dowolnej i różnorodnej lingwistycznej interpretacji terminów wprowadzonych przez liderujące kraje Unii Europejskiej w dziedzinie doskonalenia publicznych polityk na rzecz rozwoju. Konieczność jednoznacznego rozumienia pojęć i zjawisk jest niezbędnym warunkiem sprawnego procesu planistycznego, wpływa nie tylko na budowanie konsensusu społecznego i podejmowanie trafniejszych decyzji, lecz także na poprawę działania instytucji publicznych, rządowych i samorządowych, odpowiedzialnych za rozwój zrównoważony.
Leksykon jest pierwszym opracowaniem mającym na celu uporządkowanie terminologii związanej ze zintegrowanym planowaniem rozwoju. Wyodrębniono w nim ponad sto pojęć budzących pewne wątpliwości interpretacyjne oraz zaproponowano sposoby ich rozumienia nawiązujące do najnowszych badań z zakresu teorii rozwoju regionalnego i lokalnego. W publikacji zaprezentowano nie tylko podstawowe znaczenie poszczególnych terminów, lecz także ukazano fundamentalne zasady oraz wyzwania współczesnej polityki rozwoju i pragmatyki planistycznej.
Odbiorcami leksykonu mogą być pracownicy samorządowi i rządowi, nauczyciele akademiccy czy studenci, szczególnie kierunków związanych z gospodarką przestrzenną, geografią ekonomiczną, urbanistyką, administracją i prawem, a także nauk z zakresu polityki i zarządzania publicznego. Książka jest również adresowana do szkół średnich ekonomicznych i firm doradczych specjalizujących się w przygotowywaniu koncepcji, planów oraz strategii rozwoju dla jednostek terytorialnych.
Wstęp 9 Leksykon zintegrowanego planowania rozwoju 11 Analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne w planowaniu przestrzennym 13 Analizy strategiczne w planowaniu 14 Audyt krajobrazowy 16 Budżet zadaniowy 18 Chaos przestrzenny 19 Czasoprzestrzeń miasta – fizyczny i ekonomiczno-społeczny (relacyjny) charakter czasoprzestrzeni 21 Decyzja lokalizacyjna 22 Dezurbanizacja 24 Diagnoza prospektywna 25 Dobra klubowe 27 Dobra kultury współczesnej 27 Dobra prywatne i dobra publiczne 30 Doktryna urbanistyczna 31 Efekty zewnętrzne 33 Elastyczność planowania przestrzennego a elastyczność planu 34 ESPON (European Spatial Planning Observation Network) – Europejska Sieć Obserwacyjna Planowania Przestrzennego 36 Foresight terytorialny (analizy – badania foresightowe) 37 Fundusze strukturalne 40 Gospodarka nieruchomościami 42 Gospodarka przestrzenna 43 Instrumenty (narzędzia polityki) 44 Interes publiczny w planowaniu przestrzennym 46 Internalizacja efektów zewnętrznych 51 Inwestycje (projekty zintegrowane) 52 Inwestycje celu publicznego 53 Inwestycje publiczne 54 Jednostka urbanistyczna 56 Kapitał intelektualny 57 Kapitał ludzki 57 Kapitał społeczny 58 Kapitał terytorialny 60 Karta Ateńska 60 Konflikty przestrzenne, konflikty społeczne 62 Konkurencyjność regionalna (podmiotowa i przedmiotowa) 64 Kontynuacja funkcji 65 Konwergencja i dywergencja społeczno-gospodarcza 66 Krajobraz kulturowy 68 Ład przestrzenny 69 Ład zintegrowany 70 Metropolia 71 Metropolizacja przestrzeni 74 Miejski obszar funkcjonalny, obszar metropolitalny 76 Miękkie przestrzenie 78 Normatywy urbanistyczne 79 Obszar funkcjonalny 81 Obszar strategicznej interwencji 82 Ocena oddziaływania na środowisko 84 Opłata planistyczna 86 Opłaty urbanistyczne 89 Partycypacja 90 Plan ogólny 92 Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne 93 Planowanie nieformalne 95 Planowanie publiczne 96 Planowanie regulacyjne 97 Planowanie społeczne 98 Podatek katastralny 100 Podatek od nieruchomości 101 Podatki majątkowe, podatki rzeczowe, podatki dochodowe 110 Podział i scalanie gruntów 112 Polityka osadnicza 114 Polityka przestrzenna 115 Polityka publiczna 117 Polityka regionalna (polityka rozwoju regionalnego) 118 Polityka urbanistyczna 121 Pozwolenie na budowę 122 Projektowanie urbanistyczne (planowanie urbanistyczne, urban design, town planning) 123 Przeznaczenie terenu 123 Pułapki społeczne 124 Regeneracja urbanistyczna i regeneracja miast 125 Region (geograficzny, administracyjny) 126 Renta budowlana, renta rolna, cena ziemi 127 Rezyliencja układów terytorialnych 129 Rozlewanie się miast 129 Rozwój sustensywny (sustainable development) 131 Rozwój zintegrowany (rozwój ukierunkowany na miejsca) 132 Rozwój zrównoważony 133 Rynek nieruchomości 133 Rynek terenów budowalnych 134 Semiurbanizacja 135 Skutki uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego 136 Spekulacja gruntami 137 Spójność społeczno-gospodarcza 138 Spójność terytorialna. Terytorialny wymiar polityki spójności 142 Strefa zabudowy 144 Strefowanie (zoning) 144 Struktura funkcjonalno-przestrzenna 145 SWOT 149 System planowania przestrzennego 150 Urbanizacja 151 Usługi ekosystemowe 152 Ustalenia planistyczne 154 Walory ekonomiczne przestrzeni 154 Wartość nieruchomości 157 Warunki zabudowy 164 Własność prywatna 165 Własność publiczna 166 Własność samorządowa/komunalna 167 Własność spółdzielcza 167 Własność warstwowa 168 Wspólnota mieszkaniowa 168 Współwłasność 169 Współzarządzanie 170 Wybór publiczny 173 Zarządzanie publiczne 175 Zarządzanie rozwojem lokalnym (terytorialnym) 177 Zasada proporcjonalności w planowaniu przestrzennym 181 Zasady finansowej interwencji w politykach publicznych Unii Europejskiej 182 Zawodność rynków 183 Zawodność władz i instytucji publicznych 184 Zielona infrastruktura 184 Zintegrowana analiza SWOT 185 Zintegrowane planowanie rozwoju 186 Zintegrowane projekty systemowe (ZPS) w pobudzaniu rozwoju obszarów funkcjonalnych 188 Wykaz autorów 191 Indeks 195