Konstytucje Irlandii i ich ewolucja 1919–2019

Konstytucje Irlandii i ich ewolucja 1919–2019

Przyjęta w 1937 r. Konstytucja Irlandii (Bunreacht na hÉireann) to jeden z najstarszych aktów prawnych tej rangi obowiązujących w Europie. Należy też bezwzględnie do konstytucji „sztywnych", w których nie można dokonać najmniejszej, nawet kosmetycznej w swoim charakterze zmiany, bez konieczności uzyskania na to zgody suwerena. Jest w takiej samej mierze wynikiem trudno wywalczonego kompromisu społecznego, jak i swoistej ewolucji, czerpiąc zasadniczy rdzeń rozwiązań dotyczących organów państwa ze swoich poprzedniczek. Analiza jej przepisów ukazuje z jednej strony ciągle istniejący w społeczeństwie szacunek dla pokolenia które ją tworzyło w zdecydowanie odmiennych warunkach – walki o niepodległość i głębokiego podziału wewnętrznego, z drugiej zaś uniwersalizm jej samej, gdzie rzeczona „sztywność" nie stanowi żadnej przeszkody dla kształtowania rozwiązań prawnych zgodnych z aktualnymi oczekiwaniami większości Narodu. Na tym, między innymi, polega sekret jej długowieczności na tle innych konstytucji Europy.

Monografia opisuje szczegółowo proces kształtowania się irlandzkiego prawa konstytucyjnego od Konstytucji Pierwszego Zgromadzenia z 1919 r., poprzez Konstytucję Wolnego Państwa Irlandzkiego z 1922 r. do Bunreacht na hÉireann z 1937 r., w jej aktualnie obowiązującym kształcie. Zawiera też obszerną analizę ponad 200 aktów prawnych i orzecznictwa irlandzkiego sądownictwa konstytucyjnego z tego okresu, wspartą bogatym wykazem anglojęzyczne literatury poświęconej tej tematyce.