Indie w stosunkach międzynarodowych
Książka Indie w stosunkach międzynarodowych ma pionierski charakter w polskiej literaturze naukowej. Przedstawia przesłanki, uwarunkowania, ewolucję oraz założenia strategii międzynarodowej Indii u progu XXI w. Autor nie tylko omawia główne kierunki polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, specyfikę i charakter aktywności Indii na arenie międzynarodowej, lecz także rekonstruuje indyjską wizję ładu światowego po zakończeniu zimnej wojny. Uwzględnia przy tym wewnętrzny kontekst polityczny i oddziaływanie kultury hinduskiej.
Indie to wschodzące mocarstwo XXI wieku. Książka będzie więc niezbędną lekturą dla studentów politologii, stosunków międzynarodowych oraz wszystkich, którzy interesują się problematyką państw pozaeuropejskich.
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdział 1
Założenia teoretyczne i metodologiczne . . . . . 15
1.1. Określenie przedmiotu badań – założenia analizy . . . . . . . . . . . . . 15
1.1.1. Wizje porządku międzynarodowego – ujęcie teoretyczne . . . . . . . 15
1.1.2. Problem wyboru analizy . . . . . . . . . . .. . . . . . . 19
1.1.3. Pojęcie porządku międzynarodowego i wizji
w indyjskiej myśli politycznej . . . . . . . . . . ... . . . . . 22
1.2. Użyteczność klasycznych i alternatywnych podejść badawczych w analizie
problematyki indyjskiej wizji porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . 26
1.3. Indyjska wizja porządku międzynarodowego – stan i ocena badań . . . 32
1.3.1. Ewolucja głównych nurtów i założeń indyjskiej szkoły
stosunków międzynarodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
1.3.2. Znaczenie indyjskiej szkoły stosunków międzynarodowych
dla kształtowania wizji porządku międzynarodowego w Indiach . . . . . 41
Rozdział 2
Znaczenie tożsamości kulturowo-cywilizacyjnej i historycznej
w kształtowaniu indyjskiej wizji porządku międzynarodowego . ............ 47
2.1. Uwarunkowania kulturowo-cywilizacyjne i tożsamościowe . . . . . . .. 47
2.1.1. Rola czynnika kulturowo-cywilizacyjnego i tożsamościowego
w postrzeganiu indyjskiej wizji porządku międzynarodowego . . . . . . 47
2.1.2. Zasada ahinsy i militaryzm hinduski w indyjskiej myśli politycznej
– geneza i przesłanki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
2.2. Uwarunkowania historyczne . . . . . . . . . . . . . . . 60
2.2.1. Znaczenie dziedzictwa indyjskiego ruchu narodowego
w kształtowaniu indyjskiej polityki zagranicznej . . . . . . . . 60
2.2.2. Założenia polityki zagranicznej Indii w latach 1947–1989 a indyjska
percepcja stosunków międzynarodowych w okresie zimnej wojny . . . . 65
2.3. Wyzwania indyjskiej demokracji u progu XXI w. – implikacje dla indyjskiej
wizji porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
2.3.1. Znaczenie nacjonalizmu hinduskiego i komunalizmu dla kształtowania
indyjskiej wizji porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . . . 76
2.3.2. Indie wielokulturowe czy nacjonalistyczne – próba oceny
oraz perspektywy uwarunkowań wewnętrznych indyjskiej wizji
porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . . . .......... . . 87
Rozdział 3
Mocarstwowość Indii a percepcja porządku międzynarodowego ...................100
3.1. Pojęcie mocarstwowości w tradycji indyjskiej . . . . . . . . . 100
3.2. Istota indyjskiej mocarstwowości . . . . . . . . . . . . . 104
3.3. Wyznaczniki mocarstwowości Indii . . . . . . . . . . . . . 113
3.3.1. Wyznaczniki geograficzne . . . . . . . . . . . . . . . 113
3.3.2. Wyznaczniki ekonomiczne . . . . . . . . . . . . . . . 115
3.3.3. Wyznaczniki militarne . . . . . . . . . . . . . . . . 121
3.3.4. Wyznaczniki społeczne . . . . . . . . . . . . . . . . 125
3.4. Ograniczenia indyjskiej mocarstwowości . . . . . . . . . . . 128
3.4.1. Ograniczenia międzynarodowe i regionalne . . . . . . . . ... 128
3.4.2. Ograniczenia społeczno-ekonomiczne . . . . . . . . . . . . 136
3.5. Znaczenie mocarstwowości Indii – próba oceny . . . . . . . . . . . . . 140
Rozdział 4
Problematyka bezpieczeństwa w indyjskiej wizji porządku
międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
4.1. Systematyka zagrożeń bezpieczeństwa Indii . . . . . . . . . 145
4.1.1. Uwarunkowania regionalnego kompleksu bezpieczeństwa
w subregionie Azji Południowej . . . . . . . . . . . . . . . 145
4.1.2. Percepcja czynnika chińskiego i pakistańskiego
w polityce bezpieczeństwa Indii . . . . . . . . . . . . . . 151
4.1.3. Znaczenie bezpieczeństwa energetycznego i morskich szlaków
komunikacyjnych w indyjskiej polityce zagranicznej i bezpieczeństwa ........158
4.1.4. Problem terroryzmu i wojna z terroryzmem w indyjskiej wizji
porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
4.2. Polityka nuklearna Indii w okresie transformacji porządku międzynarodowego ..172
4.2.1. Przesłanki i uwarunkowania indyjskiego programu nuklearnego . . . . ... 172
4.2.2. Założenia indyjskiej polityki nuklearnej u progu XXI w. . . . . . . . . . .179
4.2.3. Znaczenie indyjskiego programu nuklearnego – implikacje
dla bezpieczeństwa regionalnego i międzynarodowego . . . . . . . . . .... 185
Rozdział 5
Regionalny i globalny wymiar indyjskiej wizji
porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ......... 192
5.1. Region Azji i Pacyfiku w indyjskiej wizji porządku międzynarodowego . . . 192
5.1.1. Ewolucja indyjskiej polityki zagranicznej
w subregionie Azji Południowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . .......... . . 192
5.1.2. Znaczenie regionu Azji i Pacyfiku w indyjskiej wizji
porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
5.2. Indie jako globalny uczestnik stosunków międzynarodowych . . . . . . 212
5.2.1. Znaczenie stosunków Indii z mocarstwami w indyjskiej wizji
porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
5.2.2. Znaczenie i rola państw Południa w indyjskiej wizji
porządku międzynarodowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
5.2.3. Działalność Indii na rzecz uzyskania stałego członkostwa
w Radzie Bezpieczeństwa ONZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
5.3. Regionalizm i globalizm w indyjskiej wizji porządku międzynarodowego
– próba oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 268
Aneks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297