Żyje się tylko dziś

Żyje się tylko dziś

Jens Andersen, wybitny duński biograf, od 30 lat publikuje opowieści o ważnych osobistościach duńskiej kultury, literatury i życia publicznego, takich jak Hans Christian Andersen, Thit Jensen, Tove Ditlevsen, Kim Larsen, królowa Małgorzata i następca tronu, książę Fryderyk.
Historia życia Astrid Lindgren pokazuje pomijane dotąd wątki jej biografii i wydobywa zazwyczaj marginalizowane aspekty jej życia, działalności i osobowości.
Spotykamy Astrid Ericsson z Vimmerby, fascynującą osobę, która została zawodową pisarką w wieku około czterdziestu lat, poznajemy jej trudne doświadczenia życiowe, nim została bogatą autorką bestsellerów.
Andersen przedstawia wszystkie formacyjne doświadczenia przyszłej pisarki: poznajemy małą dziewczynkę, wychowywaną w konserwatywnej chłopskiej rodzinie w Smalandii, młodzieńczo zbuntowaną nastolatkę i jej kontrkulturowe inspiracje („chłopczyce” z lat 20.), młodziutką dziennikarkę, stawiającą pierwsze kroki w zawodzie i wikłającą się w romans z żonatym wydawcą lokalnej gazety, z którym zachodzi w ciążę. Urodzenie pozamałżeńskiego dziecka, małego Lassego, konieczność oddania go na pierwsze lata życia pod opiekę zastępczej matce w Danii, migracja do Sztokholmu w celu uniknięcia skandalu obyczajowego w rodzinnej wiosce, podjęcie pracy zarobkowej i starania o przeżycie w wielkim mieście – czas przed debiutem literackim i przed oszałamiającą falą „Pippimanii”, który ukształtował poglądy i osobowość Astrid Lindgren.
O okolicznościach przyjścia na świat synka Astrid świat dowiedział się pod koniec lat 70., z biografii, której autorką była zaprzyjaźniona z pisarką Margareta Strömstedt, ale dopiero Andersen odtwarza ten wątek krok po kroku, oddając całą jego złożoność i dramatyzm, z sugestywnie przedstawiając osobowość i poczynania przedsiębiorcy Reinholda Blomberga, ojca Lassego. Kolejne etapy barwnego życia Astrid Lindgren – jej długoletnią pracę w redakcji wydawnictwa Rabén & Sjögren, poślubienie Sturego Lindgrena, założenie rodziny i urodzenie córeczki Karin, błyskawiczny rozwój kariery literackiej, rozkład małżeństwa i przedwczesną śmierć męża, poszukiwanie wytchnienia na rodzinnym letnisku na wysepce Furusund – opisuje Andersen pasjonująco i sumiennie. Pokazuje istotne dla niej – zawodowo i osobiście - przyjaźnie. Przede wszystkim jednak życie rodzinne, wychowanie dzieci – doświadczenia, które w decydującym stopniu wpłynęły na jej pierwsze próby literackie.
Ważny akcent w tej biografii pada na ostatni okres w życiu pisarki. Osiągnąwszy tak wiele w dziedzinie literatury, angażowała się społecznie i politycznie, już to występując w obronie praw zwierząt, już to krytykując socjaldemokrację za sprzeniewierzenie się dawnym ideom i za niedorzeczności w szwedzkim systemie podatkowym. W końcowej części książki opowieść o życiu i twórczości Astrid Lindgren staje się opowieścią o kulturze XX-wiecznej Szwecji, uświadamiającą odbiorcom, że postępowe szwedzkie urządzenia socjalne i publiczne, w tym związane z równością płci, pomocą uchodźcom nie są wcale starej daty – i że tak zwanego modelu szwedzkiego nie wymyślili wyłącznie politycy. Przeciwnie, zapracowały nań także mądre i samodzielne kobiety, do których zaliczała się autorka znanych na całym świecie książeczek o zbuntowanej rudowłosej dziewczynce.
Biografia Astrid Lindgren jest zarówno fascynującą opowieścią o życiu i twórczości jednej z najbardziej znanych i cenionych autorek książek dla dzieci w XX wieku, jak i ciekawym przyczynkiem do poznania szwedzkiej kultury społecznej w XX wieku.