Walczmy o usprawnienie administracji! Komisje dla usprawnienia administracji publicznej i ich rola w racjonalizacji polskiej biurowości do roku 1956

Walczmy o usprawnienie administracji! Komisje dla usprawnienia administracji publicznej i ich rola w racjonalizacji polskiej biurowości do roku 1956

Polską administrację usprawniano walcząc. Zmagania były częste, nierówne, a „przeciwnicy” – wewnętrzni i zewnętrzni – zróżnicowani: oporni decydenci, przeciwne zmianom i wpływowe lobby zachowawcze, niewykwalifikowani urzędnicy, trudności techniczne i aprowizacyjne, wreszcie – sytuacja ekonomiczna oraz polityczna. Od początku istnienia XX-wiecznej państwowości polskiej istniało jednak przeświadczenie o konieczności zmodernizowania aparatu publicznego. Zadanie to poruczono w dużej mierze specjalnie powołanym ciałom kolegialnym zwanym komisjami dla usprawnienia administracji, których w latach 1918–1956 funkcjonowało aż czternaście. Każdemu z nich poświęcono oddzielny podrozdział, w którym przeanalizowano okoliczności powołania, podstawy prawne, składy osobowe oraz działalność. Najważniejszym jednak efektem analizy było wyodrębnienie tych aspektów prac, które dały się wpisać w ramy zarządzania dokumentacją: opracowanie normatywów kancelaryjno-archiwalnych, instrukcji dla referentów, zaproponowanie rozwiązań z zakresu architektury i wyposażenia wnętrz oraz metod pracy biurowej. Uchwycono ponadto obraz wyjściowy dla późniejszych reform – funkcjonowanie kancelarii różnych szczebli po odzyskaniu przez Polskę niepodległości oraz po 1945 r., a także zweryfikowano wdrażanie komisyjnie wypracowanych rozwiązań i ustalono swoisty „bilans zamknięcia” dla biurowości po wygaszeniu działań kolegiów.
Osobny rozdział poświęcono komisjom zagranicznym– amerykańskim, brytyjskim, francuskim, austriackim, belgijskim, niemieckim oraz włoskim.

Praca doktorska, która była podstawą do napisania tej książki, została wyróżniona w XIV edycji konkursu im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na „Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej” za rok 2021.