"
W cieniu Golgoty" nie jest powieścią religijną, nie jest też sensu stricto książką historyczną. To bardziej rozprawa filozoficzna, stawiająca fundamentalne pytania o początki judeochrześcijańskiego społeczeństwa, o postawę wobec śmierci Chrystusa na krzyżu – postawę obojętną bądź wrogą.
Autor zastanawia się także, dlaczego chrześcijaństwo tak bardzo rozprzestrzeniło się na świecie w czasach, gdy wciąż silne były stare wierzenia, gdy filozofia stoicka czy epikurejska ciągle próbowały wskazywać sposób na życie. Czy duże znaczenie miały poglądy teologiczne świętego Pawła i określone w jego listach zasady doktrynalne i etyczne? Czy może jednak coś zupełnie innego?
Czy z cienia Golgoty można wyjść? Uwolnić się od brzemienia współodpowiedzialności?
Ryszard Lenc stworzył znakomitą powieść, gęstą od metafor, obrazów i refleksji. Prozę niełatwych pytań i nieoczywistych odpowiedzi.
Magdalena Boczkowska
"W cieniu Golgoty" Ryszarda Lenca mieści się w tradycji dzieł prozatorskich nawiązujących do początków chrześcijaństwa. Autor, wykorzystując obszerną podstawę źródłową, stworzył skondensowaną opowieść fabularną, z dynamiczną akcją umiejscowioną w rozmaitych rejonach cesarstwa rzymskiego i różnorodnych środowiskach, stykających się z powstającą nową religią.
Narrator powieści (wobec chrześcijaństwa dość daleki od postawy apologetycznej) próbuje na swój sposób zrozumieć to zjawisko.
W książce pojawiają się postaci biblijne, politycy, pisarze oraz cała galeria mniej znaczących bohaterów i bohaterek, których istnienie potwierdza historia starożytna, lub też wykreowanych przez wyobraźnię autora.
Kazimierz Maciąg
I. ŚWIT Arcykapłani Dwunasty Prefekt Prochoros Skała Maria z Magdali II. RAJSKI OGRÓD JAKUBA Baranek i sól Świątynia Jona, Psylla i dziąsła Brama Efraima Zawilce i jaskry Pod daktylowcem Burza od wschodu Świąteczna wieczerza Dzień po szabacie Ciało III. BERENIKA I ROBAKI Więzień Król IV. SENEKA I LARWY Winnica Mesjasze V. PO LEWEJ STRONIE Dzień pierwszy. Kości Dzień drugi. Śmietana i miód Dzień trzeci. Kinnor znaczy harfa Dzień czwarty. Hiob i synagoga Dzień piąty. Synagoga i medyk z Babilonu Dzień szósty. Bączek przed szabatem Dzień siódmy. Krzyż Dzień ósmy. Wybaw siebie i nas Dzień dziewiąty, którego nie było VI. ŹRÓDŁA AMMATUS List Demetriusza Wierny sługa Młodszy brat Grota Gość z Aleksandrii Ja, Asklepios VII. STRIX Pandataria Odwiedziny Widzę Apollonios z Tyany Sowa VIII. MIASTO Pożar Agelatus Lukcejusz Albinus Tytyniusz Nepos Sylwana Sardus Daos IX. WIELKA ARTEMIDA Procesja Euteris Ammianos Bogini Bajka Kamienie X. FILOZOF I PANNA albo zakończenie Cesarz i Lugdunum Nad listem i księgą Historie APENDYKS. SYNDROM Marina Wielka Piątka. Janek Drugi brzeg Proces Cognito extra ordinem Golgota uwagi, nota bibliograficzna