Urząd Nadzoru Bankowego dla Generalnego Gubernatorstwa

Urząd Nadzoru Bankowego dla Generalnego Gubernatorstwa

W publikacji ukazano losy bankowości na terenie Generalnego Gubernatorstwa w czasie II wojny światowej z perspektywy okupacyjnego Urzędu Nadzoru Bankowego. Jego zadaniem była kontrola bieżącej działalności banków. Ze względu na szerokie uprawnienia oraz powiązania z bankiem centralnym Generalnego Gubernatorstwa – Bankiem Emisyjnym w Polsce (nadzorowanym jednocześnie przez kierownika Urzędu, Fritza Paerscha) – miał on decydujący wpływ na kształt oraz zakres działania banków w czasie wojny.

Prowadzona przez Urząd polityka bankowa była nastawiona na eksploatację miejscowej gospodarki w interesie gospodarki wojennej Rzeszy, jednak z zastosowaniem elementów uwzględniających specyfikę okupowanego obszaru – przede wszystkim dążono do wykorzystania miejscowych instytucji kredytowych z uwzględnieniem trudności, które dotknęły bankowość po wybuchu wojny.

Polityka ta była określana przez przedstawicieli polskiej bankowości, między innymi Feliksa Młynarskiego, jako „umiarkowana” i spotykała się z pozytywnymi ocenami kręgów bankowych. W książce podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy efekty działalności Urzędu Nadzoru Bankowego były rzeczywiście korzystne dla polskich instytucji kredytowych, czy też opinia ta była podyktowana chęcią odsunięcia podejrzeń o kolaborację.

Książka wnosi istotny wkład do historii Polski w latach 1939–1945. Stawia w nowym świetle współpracę polskich instytucji kredytowych i finansowych z okupantem niemieckim. Dowodzi, iż ocena Polaków podejmujących pracę w instytucjach nadzorowanych przez okupanta często nie może być jednoznaczna.

prof. dr hab. Mirosław Kłusek