Książka jest poświęcona nieformalnym ruchom młodzieżowym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 80. XX wieku. Autor skoncentrował się na takich państwach, jak: Polska, Czechosłowacja, Niemiecka Republika Demokratyczna i Związek Radziecki. Ukazał powstanie i rozwój subkultur muzycznych oraz młodzieżowych środowisk proekologicznych i pacyfistycznych w tych państwach. Opisał także progres nieformalnych młodzieżowych ruchów religijnych – zarówno powiązanych z wyznaniami chrześcijańskimi, jak i religiami Wschodu. Szczególny akcent położył na kwestie kontaktów i współpracy między wspomnianymi środowiskami podczas kryzysu i erozji systemu komunistycznego w krajach bloku wschodniego. Naświetlił też sytuację subkultur młodzieżowych w okresie transformacji ustrojowej w państwach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 90. XX wieku.
*
Podejście autora jest oryginalne, a badania nad zagadnieniami poruszanymi w książce są dopiero zapoczątkowane. Ambitna jest próba ujęcia kwestii nieformalnych środowisk młodzieżowych nie tylko w perspektywie jednego państwa narodowego, lecz także w szerszym kontekście – krajów bloku sowieckiego.
Z recenzji Juraja Marušiaka
Wykaz skrótów 7 Wstęp 11 Rozdział I. Niezależne środowiska młodzieżowe w PRL 27 1.1. Subkultury muzyczne 27 1.1.1. Imprezy muzyczne grupujące przedstawicieli subkultur 53 1.2. Subkultury luźno związane z nurtami muzycznymi 59 1.2.1. Anarchiści i pacyfiści 59 1.2.2. Ekolodzy 66 1.2.3. Inne subkultury 70 1.3. Nieformalne ruchy młodzieżowe o podłożu religijnym 71 1.3.1. Powiązane z Kościołem katolickim 71 1.3.2. Młodzież zafascynowana religiami Wschodu 76 1.4. Środowisko Monaru 83 Rozdział II. Nieformalne ruchy młodzieżowe w innych krajach bloku wschodniego 87 2.1. Ruchy niezależne w Czechosłowacji 87 2.1.1. Fani punk rocka, heavy metalu, skinheadzi 87 2.1.2. Ruchy pokojowe i proekologiczne w CSRS 106 2.1.3. Ruchy religijne 116 2.1.3.1. Młodzież związana z Kościołem katakumbowym 116 2.1.3.2. Ruch Hare Kryszna 125 2.2. Nieformalne inicjatywy młodzieżowe w NRD 125 2.2.1. Subkultury muzyczne 125 2.2.2. Ruchy młodzieżowe powiązane z Kościołem ewangelickim 139 2.3. Młodzież poza systemem w Związku Radzieckim 158 2.3.1. Subkultury muzyczne 158 2.3.2. Środowiska pacyfistyczne i proekologiczne 184 2.3.3. Ruch Hare Kryszna 210 2.3.4. Neofaszyści (neonaziści) 213 2.3.5. Lubiery („Siłownicy”) 215 Rozdział III. Kontakty i wzajemne przenikanie się członków nieformalnych ruchów młodzieżowych z PRL, NRD, CSRS i ZSRR 219 3.1. Subkultury muzyczne 219 3.2. Inicjatywy pacyfistyczne 265 3.3. Obrońcy środowiska naturalnego 286 3.4. Środowiska religijne 292 3.4.1. Młodzi pozostający w obrębie Kościoła katolickiego 292 3.4.2. Wyznawcy i sympatycy kultu Kryszny 297 3.5. Internacjonalistyczny aspekt problemu narkomanii 298 Zakończenie 309 Bibliografia 317 Spis ilustracji 341 Indeks nazwisk 343 Summary 355 Zusammenfassung 359 O Autorze 363