Tożsamość w warunkach zmiany społecznej

Tożsamość w warunkach zmiany społecznej

Jak konstruować własną tożsamość? W jaki sposób ze społecznego i pedagogicznego punktu widzenia radzić? Jak to mają czynić inni? Jak wspierać ich w tym działaniu? Są to pytania dotyczące tego, na czym polega w naszych czasach życie wartościowe i jak żyć, aby mimo braku map i drogowskazów w racjonalny i godny sposób przeżyć czas, jaki każdy człowiek ma do wykorzystania.
Nad odpowiedziami na te pytania każdy człowiek zastanawia się częściej lub rzadziej, ale pojawiają się one nieuchronnie i stają się coraz bardziej znaczące. W jakimś stopniu, czy tego chcemy, czy nie, ustosunkowujemy się do nich w codziennych działaniach. Bywamy zadowoleni z dokonywanych bieżących rozstrzygnięć lub nie. Zdarza się, że poszukujemy jakiegoś ogólniejszego układu odniesienia, bardziej rozwiniętych refleksji. Taką propozycję szerszej, bardziej zobiektywizowanej analizy myślowej dają autorzy tej książki, którzy wykorzystując swoje kompetencje i doświadczenia naukowe podejmują różnorodne kwestie związane z tożsamością współczesnego człowieka, jej konstruowaniem, relacją do wszechobecnej zmiany społecznej. Mamy nadzieję, że zamieszczone w pracy studia i rozważania pomogą Czytelnikom mniej zajmującym się tą problematyką poznać ją i zrozumieć, a ci, którzy z racji swych zainteresowań naukowych i prowadzanych badań są już z nią w dużej mierze zaznajomieni, też znajdą w książce nowe ujęcia i dodatkowe analizy.
Ze Wstępu
Redaktorzy tomu zaprosili do namysłu nad tożsamością człowieka w warunkach zmiany społecznej autorów, którzy potrafili podejść do tego zagadnienia w interesujący sposób. Skoro żyjemy w dobie ustawicznych i niezwykle dynamicznych zmian, w wyniku których panta rei, to kwestia tożsamości człowieka staje się wyzwaniem dla socjalizacji, wychowania i... psychoterapii. Kluczowe dla niniejszych rozważań pytania – kim jest człowiek i dokąd zmierza ludzkość? – zobowiązują pedagogów do powrotu do tzw. pytań pierwszych, a więc kwestii stawianych w każdej epoce przez najwybitniejszych humanistów, bo związanych z antropologią filozoficzną, a w tym przypadku socjopedagogiczną.
Autorami niniejszego tomu są pedagodzy, dla których interdyscyplinarne podejście do badanych zjawisk stanowi naturalną przestrzeń własnych studiów i analiz. Charakterystyczne dla doboru w tym tomie tekstów jest to, że cechuje je wrażliwość na postępujące w ponowoczesnym świecie procesy społecznej dezintegracji, dezawuowanie autorytetów, chybotliwość istnienia, redukcję zaufania i bezpośrednich interakcji oraz pogłębiające się nierówności między ludźmi. Autorzy zdają sobie sprawę z odpowiedzialności za kształcenie młodych pokoleń, które uwikłane w szereg niezrozumiałych dla nich barier, sensów i znaczeń własnych działań, rozchwiania emocji i dysonansów poznawczych muszą znaleźć oparcie w sobie, być może w transcendencji, w najbliższym otoczeniu, które nie może pozostawiać ich samym sobie. Przed edukacją stają zupełnie nowe wyzwania, w dużej mierze odwołujące się do jej prymarnego sensu, jakim jest optymalizowanie rozwoju dzieci i młodzieży, a nie dostosowywanie jego do powyższych zmiennych.
Z recenzji prof. dr hab. Bogusława Śliwerskiego