Perspektywa gender w polityce społecznej
„W ostatnich dwudziestu latach ukazały się liczne przekłady i oryginalne prace polskich autorów dotyczące kwestii płci kulturowej. Pokazują one, że płeć jest ważnym elementem warunkującym tożsamość i sytuację społeczną, a bez wzięcia pod uwagę kulturowych uwarunkowań płci trudno opisać społeczeństwo i mechanizmy nim rządzące. Recenzowana książka, wynik współpracy uczonych z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, wprowadza tę problematykę do polityki społecznej. Autorzy zastanawiają się, jak teorię wykorzystać w polu praktyki i jakie pożytki może to przynieść. Już samo podjęcie tematu zasługuje na uznanie. Szczególnie dziś, gdy perspektywa gender wymaga odczarowania i fachowej debaty”. (Z recenzji wydawniczej dr hab. Agnieszki Kościańskiej z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego)
Wprowadzenie. Jak rozumieć perspektywę gender w kontekście polityki społecznej? / 9
Rozdział I
Wielka zmiana? Płeć, rodzina i społeczeństwo w perspektywie gender
Wstęp / 21
Pojęcie i rozwój teorii płci kulturowej (gender) / 24
Widmo wielkiej zmiany – ruch kobiecy i rodzina w XIX-wiecznym społeczeństwie / 32
XX wiek – regres czy progres dla sprawy wielkiej zmiany? / 51
Przełom wieków – czy gender zagraża rodzinie? / 58
Czy w polityce społecznej jest miejsce dla gender? / 68
Podsumowanie / 74
Rozdział II
Pomiędzy nowym a starym. Badanie zmian polityczno-społecznych z perspektywy instytucjonalizmu feministycznego
Wstęp / 77
Inspiracja – nowy instytucjonalizm / 82
Budowanie nowej perspektywy / 88
Instytucje nacechowane płciowo / 92
Reżimy płci / 94
Feminizm a zmiana instytucjonalna / 97
Jak dokonywać zmiany? / 101
Podsumowanie / 104
Rozdział III
(De)familializacja i (de)genderyzacja – substytucyjne czy komplementarne perspektywy w porównawczej polityce społecznej?
Wstęp / 109
Główne zarzuty wobec perspektywy(de)familializacji / 111
(De)familializacja i (de)genderyzacja: części wspólne i rozłączne / 114
Kluczowe pytania badawcze w perspektywie (de)familializacji / 115
Kluczowe pytanie badawcze w perspektywie (de)genderyzacji / 117
Przecięcie obu perspektyw – części wspólne i rozłączne: przykłady / 118
Reżimy polityki opieki nad małym dzieckiem a synergia obu perspektyw badawczych / 121
Pojęcia (de)familializacji i (de)genderyzacji a cele polityki społecznej / 129
(De)genderyzacja a (de)familializacja i (de)komodyfikacja, czyli równość płci a dobrobyt jednostki w kontekście triady welfare mix / 131
Podsumowanie / 133
Rozdział IV
O genderowej ślepocie i innych słabościach koncepcji aktywnej polityki społecznej
Wstęp / 135
Źródła pojęcia aktywnej polityki społecznej / 137
Dziesięć idei przewodnich współczesnej koncepcji polityki społecznej / 142
Model/koncepcja aktywnej polityki społecznej / 147
Reorientacja polityki społecznej i jej wymiary / 154
Ocenianie aktywnej polityki społecznej / 162
Podsumowanie / 168
Zakończenie. Nie bójmy się tego słowa – perspektywa gender w badaniach nad polityką społeczną / 173
Spis wykresów, tabel i rysunków / 183
Literatura / 185
Noty o autorach / 209