Badanie działalności zorganizowanej jest zajęciem fascynującym. Jednak rozwojowi dyscypliny towarzyszy rosnąca świadomość wyzwań, którym musi sprostać środowisko naukowe by utrzymać i zwiększyć poziom legitymizacji prowadzonych badań. Czyim interesom powinny służyć badania organizacji? W jakim stopniu są one przydatne w praktyce organizowania? Czy możliwe jest określenie uwarunkowań skutecznego działania? W jaki sposób praktyki badawcze i publikacyjne wpływają na uzyskane rezultaty naukowe i reprezentatywność opublikowanych badań? Jak na legitymizację badań organizacji wpływa współwystępowanie dyskursu naukowego i popularnego? Niniejsza monografia pokazuje w jaki sposób środowisko badaczy organizacji próbuje radzić sobie z wymienionymi wyzwaniami oraz jak działania podejmowane przez środowisko wpływają na poziom legitymizacji dyscypliny. Analiza przedstawiona w książce wskazuje, że próby sprostania rozbieżnym oczekiwaniom interesariuszy oraz wyzwaniom związanym z ograniczeniami metod badawczych pozwalają zniwelować część problemów, jednak przyczyniają się do pojawienia się nowych wyzwań. Dr hab. Przemysław Hensel jest profesorem Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego. Wśród jego zainteresowań naukowych jako najważniejsze należy wymienić: studiowanie procesów tworzenia i dyfuzji proto-instytucji, analizę metodycznych wyzwań teorii organizacji i zarządzania oraz badanie wpływu zinstytucjonalizowanych praktyk naukowych na rozwój badań organizacji. Autor wielu opracowań naukowych, w tym książek „Transfer wzorców zarządzania” (2008), „Diagnoza organizacji” (2011), „Urzędnicy i przedsiębiorcy: kulturowe bariery współpracy” (wraz z B. Glinką, 2012) oraz artykułów naukowych w pismach polskich i zagranicznych. Stypendysta Fulbrighta na Uniwersytecie Stanford. Współzałożyciel i współredaktor periodyku naukowego „Problemy zarządzania.”
Wstęp 7 1. Praktyki naukowe a legitymizacja – w sieci sprzecznych oczekiwań 11 1.1. Interesariusze 14 Interesariusze zewnętrzni 15 Interesariusze wewnętrzni 17 1.2. Oczekiwania interesariuszy 18 Oczekiwania interesariuszy zewnętrznych 18 Oczekiwania interesariuszy wewnętrznych 23 1.3. Podsumowanie 27 2. Praktyczna przydatność badań organizacji 34 2.1. Formy przydatności praktycznej 35 2.2. Przyczyny zainteresowania przydatnością instrumentalną 36 Uwarunkowania historyczne i osadzenie badaczy organizacji w szkołach biznesu 37 Motywacje badaczy 39 Rywalizacja z innymi dziedzinami nauk społecznych 40 2.3. Przyczyny rzadkości aplikacji instrumentalnych 41 Różnica celów 42 Kryteria oceny i instytucje przypisujące status 43 2.4. Podsumowanie – treść i forma badań a przydatność instrumentalna 46 3. Problemy związane z badaniem wyników 49 3.1. Przegląd metaanaliz 50 3.2. Pomiar zmiennej niezależnej 54 Zróżnicowanie wdrożeń 54 Płynność standardów 56 Ograniczenia źródeł danych 58 3.3. Pomiar zmiennej zależnej 62 Definiowanie wyniku 62 Ograniczenia źródeł danych 65 3.4. Wnioskowanie o zależności przyczynowo-skutkowej 68 Trudności z podbudową teoretyczną 68 Reprezentatywność próby 69 Wpływ zmiennych kontekstowych 72 Model wnioskowania statystycznego – testowanie istotności hipotezy zerowej 74 3.5. Podsumowanie 78 4. Problemy związane z tworzeniem teorii 79 4.1. Polityki redakcyjne a reprezentatywność zbioru opublikowanych badań 81 Nacisk na wyniki istotne statystycznie 82 Nacisk na rozwijanie teorii 86 Niechęć wobec badań replikacyjnych 87 Niedoskonałość systemu peer review 88 Zinstytucjonalizowane wymagania retoryczne 92 Amerykanocentryzm 94 4.2. Problemy generalizacji 95 Natura przedmiotu badań 95 Nieuzasadnione generalizacje – pomijanie czynników kontekstowych 97 Rzadkość testów rozstrzygających 100 4.3. Podsumowanie 102 5. Problem komunikacji 103 5.1. Dyskurs naukowy 104 Uwarunkowania instytucjonalne 105 Uwarunkowania społeczne 108 Problemy definicyjne 109 Uwarunkowania poznawcze 111 5.2. Dyskurs popularny 111 Potrzeby czytelników 112 Forma 115 5.3. Dwa dyskursy a oczekiwania interesariuszy 117 5.4. Podsumowanie 122 6. Oczekiwania interesariuszy i problemy metodyczne a rozwój badań organizacji 124 6.1. Doskonalenie programu badań wyników 125 Rozwój metod i poszukiwanie nowych źródeł danych 125 Zmiana praktyk publikacyjnych i badawczych 129 Zbliżenie do świata praktyki 133 Podsumowanie 137 6.2. Zmiana przedmiotu badań, audytorium, kryterium użyteczności i metod 138 Zmiana przedmiotu 138 Rozwój metod jakościowych 144 Zmiana audytorium i kryterium użyteczności 146 Podsumowanie 148 7. Rozwój badań organizacji a legitymizacja 150 Ryzyko porażki wynikające z cząstkowych zmian 150 Zagrożenie utratą tożsamości 151 Postępująca fragmentaryzacja badań 154 Wyzwania etyczne i upolitycznienie badań naukowych 154 Zaniedbanie dotychczasowych interesariuszy 158 Zakończenie 160 Aneks. Przegląd metaanaliz badań nad wynikami (1990–2015) 166 Bibliografia 181