250 badań laboratoryjnych. Kiedy zlecać. Jak interpretować
III uaktualnione wydanie cenionego przewodnika po badaniach laboratoryjnych. W książce przedstawiono badania z każdej niemal dziedziny medycyny: od badań najbardziej rutynowych po wysokospecjalistyczne testy immunologiczne, genetyczne i hormonalne, a także mikrobiologiczne, parazytologiczne i toksykologiczne. W każdym przypadku opisano cel badania, sposób pobrania materiału biologicznego, zakres wartości referencyjnych, interpretację wyniku oraz charakterystykę sytuacji klinicznych, w jakich zwykle zlecane jest badanie.
Różnorodność prezentowanych zagadnień stanowi wielką zaletę tej publikacji. Książka adresowana przede wszystkim do lekarzy praktyków, diagnostów laboratoryjnych, a także studentów analityki medycznej/medycyny laboratoryjnej.
Przedmowa do wydania polskiego XI
Przedmowa XIII
Uwagi XV
Prawidłowe wyniki wybranych badań laboratoryjnych 1
Krew 2
Mocz 4
Płyn mózgowo-rdzeniowy 4
Morfologia krwi obwodowej (SI) 5
Morfologia krwi obwodowej – wartości prawidłowe dla grup wiekowych 6
Hormony 7
250 badań laboratoryjnych 9
ACTH 10
Aglutyniny nieregularne. Wykrywanie nieregularnych przeciwciał przeciwerytrocytarnych 12
Aglutyniny zimne 15
Aktywność anty-Xa 17
Aktywność bakteriobójcza surowicy 20
Albumina w surowicy 21
Albuminuria zwiększona 24
Aldolazy w surowicy 26
Aldosteron w osoczu 28
Alfa1-antytrypsyna (alfa1-AT) 32
Alfa-fetoproteina (AFP) 34
Alkohol etylowy we krwi 37
Amoniak w moczu 39
Amoniak w osoczu 42
Androstendion (delta-4-androstendion) 44
Antybiogram (jakościowy, orientacyjny) 47
Antybiotyki aminoglikozydowe 50
Antybiotyki glikopeptydowe 52
Antygen CA 15-3 54
Antygen CA 19-9 56
Antygen rakowo-płodowy (CEA) 58
Antygeny CA 125 i CA 72-4 60
Antytrombina 62
Apolipoproteiny 64
Aspergiloza 67
Badanie bakteriologiczne moczu (posiew moczu) 69
Beta2-mikroglobulina (beta2-M) 73
Białko C 75
Białko C aktywowane (oporność na aktywowane białko C), czynnik V Leiden 77
Białko C-reaktywne (CRP) 80
Białko S 82
Białkomocz (proteinuria) 84
Bilharcjoza 89
Bilirubina 91
BNP – peptyd natriuretyczny typu B 95
Borelioza (choroba z Lyme) 98
BRCA1 i BRCA2 (mutacje genu) 101
Ceruloplazmina 103
Chikungunya 106
Chlamydia trachomatis 108
Chlorki w surowicy 110
Cholesterol 111
Cholesterol HDL i LDL 115
Chromosom Filadelfi a (Ph1), gen fuzyjny BCR-ABL 118
Ciała ketonowe 120
Cystynuria 123
Cytomegalowirus 125
Czas częściowej tromboplastyny po aktywacji (APTT), czas kaolinowo-kefalinowy 128
Czas lizy euglobulin (czas lizy skrzepu euglobulin) 132
Czas protrombinowy (czas Quicka, wskaźnik protrombinowy) 133
Czynnik reumatoidalny 137
Czynnik von Willebranda 140
Dimer D 142
Dehydroepiandrosteron (siarczan – S-DHEA) 144
Dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa erytrocytarna (G6PD) 146
Dehydrogenaza mleczanowa (LDH) 148
Deksametazon (test hamowania deksametazonem) 150
D-gamma-karboksyprotrombina (DCP) 152
Elektroforeza białek surowicy (proteinogram) 153
Elektroforeza lipoprotein w osoczu (lipoproteinogram) 157
Enolaza neuronowa swoista (NSE) 160
Eozynofi lia 161
Estradiol (17-OH-estradiol, 17-beta-estradiol, E2) 164
Ferrytyna 168
FibroTest 173
Fibrynogen 175
Filarioza 179
Filtracja kłębuszkowa – wskaźnik fi ltracji kłębuszkowej (GFR) 181
Foliany 184
Folitropina (FSH) i lutropina (LH) u kobiet 186
Folitropina (FSH) i lutropina (LH) u mężczyzn 191
Fosfatazy alkaliczne 193
Fosforany nieorganiczne w surowicy (fosfatemia) 197
Gamma-glutamylotranspeptydaza (GGTP) 202
Gazometria krwi tętniczej i równowaga kwasowo-zasadowa 205
GH (hormon wzrostu, somatotropina) 210
Glukoza we krwi (hiperglikemia) 212
Glukoza we krwi (hipoglikemia – dorośli) 217
Granulocyty obojętnochłonne (neutrofi le o jądrze podzielonym) (interpretacja morfologii krwi obwodowej) 220
Grupy krwi 224
Haptoglobina 227
hCG i beta-hCG (gonadotropina kosmówkowa) 229
Helicobacter pylori 233
Hematokryt 236
Hemoglobina (diagnostyka niedokrwistości) 239
Hemoglobina (elektroforeza) 247
Hemoglobina (Hb) 252
Hemoglobina glikowana (HbA1c) 254
HIV (ludzki wirus nabytego upośledzenia odporności) (diagnostyka serologiczna) 257
HIV (ludzki wirus nabytego upośledzenia odporności) (wiremia) 260
HLA (określanie fenotypu HLA) 262
Hormon antymüllerowski 265
Immunoglobuliny 267
Immunoglobuliny E (IgE) 273
Inhibitor C1-esterazy (C1-INH) 277
INR (international normalized ratio): międzynarodowy współczynnik znormalizowany 279
Insulina 282
Izoniazyd 284
Jod (stężenie jodu w moczu) 285
Jonogram moczu 287
Jonogram osocza 290
Kalcytonina 294
Karboksyhemoglobina (tlenek węgla) 296
Kariotyp i badanie FISH (fl uorescent in situ hybridization) 298
Katecholaminy 303
Kiła (diagnostyka serologiczna) 306
Kinaza kreatynowa (CK) (kinaza fosfokreatynowa, CPK) 31
Kompleksy rozpuszczalne (immunologiczne) 313
Konwertaza angiotensyny 315
Kortyzol w osoczu i w moczu 317
Kreatynina 322
Krioglobuliny 325
Ksyloza (test z ksylozą) 327
Kwas delta-aminolewulinowy (ALA) w moczu 329
Kwas hialuronowy 331
Kwas mlekowy (mleczan) 333
Kwas moczowy w moczu 336
Kwas moczowy we krwi 337
Kwas szczawiowy (szczawiany) 341
Legionelloza 344
Leki przeciwpadaczkowe 346
LH-RH (próba z LH-RH) 347
Limfocyty 349
Limfocyty (fenotypowanie) 353
Lipaza 357
Lipidy w kale 359
Lit 361
Magnez 362
Malaria 364
Marihuana 367
Markery stanu zapalnego 369
Metyrapon (test z metyraponem) 370
Mielogram 372
Mioglobina 375
Mocznik w moczu 377
Mocznik we krwi 379
Mononukleoza zakaźna 381
Morfologia krwi obwodowej 383
Odczyn Coombsa 387
Ołów (test prowokowanego wydalania ołowiu) 391
Ołów we krwi 393
Paracetamol (acetaminofen) (oznaczanie stężenia) 396
Parathormon (PTH) 398
Pełzakowica 402
Peptyd C 403
Płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe (BAL) (badanie popłuczyn oskrzelowo-pęcherzykowych) 405
Płyn stawowy 408
Płyn mózgowo-rdzeniowy 411
Płyn opłucnowy 416
Płytki krwi (diagnostyka małopłytkowości) 419
Płytki krwi (nadpłytkowość i trombocytopatie) 425
Porfi ryny i porfobilinogen w moczu 428
Posiew kału 431
Posiew krwi 434
Potas w osoczu (kaliemia) 436
Progesteron (17-hydroksyprogesteron, 17-OHP) 441
Prokalcytonina 444
Prolaktyna 446
Przeciwciała antyfosfolipidowe (aPL) 449
Przeciwciała przeciwko mięśniom gładkim (ASMA) 451
Przeciwciała przeciwjądrowe (ANA) 452
Przeciwciała przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi (anty-CCP) 455
Przeciwciała przeciwko cytoplazmie granulocytów obojętnochłonnych (ANCA) 457
Przeciwciała przeciwko czynnikowi wewnętrznemu 461
Przeciwciała przeciwko natywnemu DNA 463
Przeciwciała przeciwko receptorowi dla TSH (TRAb) 464
Przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej (anty-tGT) 466
Przeciwciała przeciwmitochondrialne (AMA2) 468
Przeciwciała przeciwtarczycowe (TgAb, TPOAb) 470
PSA (swoisty antygen prostaty) 472
Renina w osoczu 475
Retikulocyty 478
Rozmaz cytologiczny z szyjki macicy (tzw. cytologia) 480
Rozpuszczalny receptor transferryny 483
Różyczka (diagnostyka serologiczna) 485
Salmonelloza 487
Serotonina 489
Sód we krwi (natremia) 490
Spermogram 495
Test Guthriego 497
Testosteron 498
Toksoplazmoza 502
Transaminazy (AlAT, AspAT) 505
Transferryna desialowana (ubogowęglowodanowa) (CDT – carbohydrate-defi cient transferrin) 510
Triglicerydy 512
Trijodotyronina (T3) 515
Troponiny sercowe 516
TSH 518
Tyreoglobulina 522
Tyroksyna wolna (FT4) 524
Układ dopełniacza 528
Wapń w moczu 532
Wapń całkowity w surowicy 535
Wirusowe zapalenie wątroby typu A 541
Wirusowe zapalenie wątroby typu B 542
Wirusowe zapalenie wątroby typu C 547
Witamina B12 551
Witamina D 553
Wodobrzusze (płyn puchlinowy) 556
Wodorowęglany 559
Wskaźnik opadania krwinek czerwonych (OB – odczyn Biernackiego) 564
Wymaz z cewki moczowej u mężczyzn 566
Wymaz z gardła i szybki test diagnostyczny 568
Wymaz z pochwy 571
Żelazo w surowicy 573
Skorowidz 581