Wpływ francuskich estetyków naturalistycznych XVIII wieku na klasyczną estetykę niemiecką
Nasze oceny estetyczne odnoszą się zarówno do piękna naturalnego,jak i do piękna, które powstało na mocy świadomego działanialudzkiego
geniuszu. Co najmniej od czasów starożytnej Grecji pytanoo relacje między naturą a sztuką. Czy
piękno, które tworzy człowiek,jest niezależne od świata naturalnego, czy wprost przeciwnie: nigdyby nie powstało, gdyby od zawsze nas nie otaczało? A jeżeli to naturastanowi inspirację dla artysty, to do jakiego stopnia kształtuje jegodzieła? Czy naśladując piękno zjawisk przyrody, jesteśmy tylkobiernymi odtwórcami, czy też działamy jak istoty obdarzone wolnąwolą i świadomością? Osiemnasty wiek można uznać za jedenz przełomowych okresów w dziejach estetyki filozoficznej, gdy idzieo rozwiązania tych kwestii. Każdy z omawianych estetyków (YvesMarie Andre, Jean-Baptiste
Du Bos i Charles
Batteux) w inny sposóbwidział współdziałanie natury i osobowości artysty, wpływając nasposób myślenia późniejszych myślicieli niemieckich (GottholdEphraim Lessing, Johann Wolfgang von
Goethe, Immanuel Kanti Fryderyk
Schiller).
WPROWADZENIE 7
Rozdział I. ANDRÉ: PIĘKNO PITAGOREJSKIE A PIĘKNO NATURY 19
1. Ogólne pojęcie piękna (piękno widzialne) 19
2. Piękno moralne 34
3. O pięknie w dziełach dowcipu 42
4. O pięknie w muzyce 48
5. Wartości artystyczne i psychologiczne warunkujące percepcję piękna 58
6. Wdzięk ciała i ducha 71
7. Podsumowanie 80
Rozdział II. DU BOS: PIĘKNO JAKO POBUDZANIE NAMIĘTNOŚCI 83
1. Przyroda i namiętności 83
2. Krytyka stanowiska Platona wobec sztuki 93
3. Poruszające naśladownictwo poruszających faktów świata natury 95
4. Rymy i muzyka 102
5. Muzyka, jaka była i jaka być powinna 112
6. Arystotelesa koncepcja tragedii 114
7. Sztuka malarska 116
8. Pojęcie geniuszu 123
9. Prawdziwość sądów o dziełach sztuki i zmysł smaku 135
Rozdział III. BATTEUX: NAŚLADOWANIE PIĘKNEJ NATURY 141
1. Naturalne źródła sztuk pięknych 141
2. Koncepcja geniuszu 146
3. Uzasadnienie zasady naśladownictwa przez przykłady 156
4. Podstawowe prawa smaku 169
5. Filozofia literatury 184
6. Filozofia malarstwa i muzyki 192
7. Zjednoczenie sztuk pięknych 196
Rozdział IV. RECEPCJA I KRYTYKA 199
1. Krytyka koncepcji Batteux dokonana przez Johanna Adolfa Schlegla 199
2. Recepcja koncepcji Batteux w niemieckiej filozofii XVIII wieku 211
3. Wpływ koncepcji Du Bos na poglądy Lessinga 214
3.1. Koncepcja podziału sztuki 215
3.2. Lessinga koncepcja rozdzielenia sztuk 224
3.3. Siła wyrazu dramatu 231
3.4. Geniusz a rymotwórca 235
3.5. Katharsis 239
4. Lessinga krytyka Batteux i naśladowania jako jedynej zasady wszystkich sztuk 246
5. Krytyka Batteux dokonana przez Goethego 252
6. Wpływ koncepcji Batteux na Krytykę władzy sądzenia, w interpretacji Miglioriniego 259
7. Kantowska teoria smaku i władzy sądzenia 266
8. Kantowska teoria naśladownictwa 275
9. Trójgłos: Du Bos, Hume, Kant w kwestii towarzyskości 280
10. Koncepcja wdzięku u Schillera w świetle filozofii André 282
11. Idea „pięknej natury" w koncepcji Schillera w świetle filozofii Batteux 292
11.1. Natura i naiwność 295
11.2. Geniusz a natura naiwna 300
ZAKOŃCZENIE 305
BIBLIOGRAFIA 315
THE INFLUENCE OF THE EGHTEENTH-CENTURY FRENCH ESTHETICIANS ON CLASSIC GERMAN ESTHETICS. SUMMARY 323
INDEKS OSOBOWY 325