Polska Szeherezada

Polska Szeherezada

Polska Szeherezada to książka poświęcona relacji między swoim a obcym, ujmowanej przez pryzmat myśli postkolonialnej. Relację tę rozpatruję głównie w pisarstwie polskim XX wieku, ale również w tekstach z innych kręgów kulturowych. Zajmuję się tutaj literaturą elitarną (Bruno Schulz, Witold Gombrowicz, Czesław Miłosz) i masową (Arkady Fiedler, Antoni Marczyński, Zbigniew Nienacki), co umożliwia lepsze rozeznanie w panującym w naszym społeczeństwie stosunku do kolonializmu, a także do różnic rasowo-etnicznych. Polska Szeherezada mówi o konkretnych pisarzach i ich twórczości, powstała z potrzeby opowiedzenia o indywidualnych reakcjach na obcość, dokumentowanych w literaturze na rozmaite sposoby. Albo inaczej: mówią tu „polskie Szeherezady”, dochodzą do głosu wielorakie doświadczenia obcości, składające się na jeden zróżnicowany wątek.
Dorota Wojda

Książka Doroty Wojdy, ukazująca stosunek Polaków do obcych, prezentuje się jako wizja niezwykle bogata i wielostronna. Autorka gromadzi niezliczone odniesienia do rzeczywistości polskiej i obcej literatury wraz z ich kulturowym podłożem, tworzące razem gęstą sieć współzależności i odbić, w których zarysowuje się ewolucja dialogu kultur w okresie ponad stu lat. Szerokość i wielostronność ujęcia pozwalają autorce uruchamiać różne perspektywy badawcze: komparatystyczną, feministyczną, geopolityczną oraz historycznoliteracką, a także spojrzeć na zagadnienie dialogu kultur jako fenomen ewoluujący w czasie. Ramą dla całego bogactwa narracji zawartych w tomie jest perspektywa orientalizmu, co tłumaczy ważną metaforę i zarazem przykład opowieści Szeherezady. Dzieło Doroty Wojdy wyrasta ponad przeciętność naukowego piśmiennictwa: jest napisane żywo, inteligentnie, z dużą stylistyczną maestrią i głęboką znajomością tematu, co sprawia, że książka o kontaktach swój–obcy w kulturze i literaturze polskiej stała się pasjonującym podsumowaniem stanu umysłu i tożsamości Polaków w XX wieku.
Z recenzji prof. dr. hab. Jerzego Jarzębskiego