Książka Jeana Claira reprezentuje specyficzny, niestandardowy typ refleksji humanistycznej, łączącej narrację eseju, akademickiej rozprawy i polemiki artystycznej o zabarwieniu politycznym. Tekst wręcz tętni erudycją, odwołaniami do poglądów historyków sztuki, filozofów, językoznawców i antropologów od XIX w. do współczesności. Literacki temperament Autora sprawia, że myśli prezentowane są dynamicznie i intrygująco, różnorodne wątki splatają się, dopełniają, czasem konkurują, pozostawiając czytelnikowi pole do refleksji. Książka zawiera specyficzną konstrukcję literacko-intelektualną. Pierwsza lektura ujawnia nam segmenty różnych zagadnień, które mimo pozornej diachronii tworzą zespoły problemowych „jednostek”. Dopiero rozdział czwarty Twarz i morda doprowadza nas do teorii artystyczno-antropologicznej Claira, co z kolei zmusza nas do powtórnego, pogłębionego czytania początkowych rozdziałów, by móc ponownie przemyśleć zarysowane idee.
(Z Posłowia)
Przedmowa 11 Rozdział pierwszy. Miara nowoczesności 17 Rozdział drugi. Koń i pismo runiczne (okres przedwojenny) 27 Rozdział trzeci. Niebieski i czerwony (okres powojenny) 57 Rozdział czwarty. Twarz i morda (czas obecny) 89 Posłowie 113 Przypisy 119 Spis ilustracji 135 Indeks osób 137 Indeks miejscowości 145