Felicjan Faleński tragizm, parabolizm, groteska

Felicjan Faleński tragizm, parabolizm, groteska

Felicjan Faleński (1825-1910) – człowiek elitarnego marginesu środowiska literackiego, bo niemieszczący się w formule przeciętności arystokrata ducha, dandys, powinien być postrzegany nie jako „poeta nieszczęśliwy”, ofiara niesprzyjających karierze okoliczności zewnętrznych, bezradna wobec niepowodzeń u krytyków, ale raczej jako pisarz odważny na skale swej samotnej prywatności, kontestator mód, humbugu popularności; silna indywidualność twórcza, która w miarę praktyki pisarskiej nie wyczerpuje się, ale samodzielnie dojrzewa do coraz ciekawszych eksperymentów artystycznych. (…) nieprzypadkowo pisarz taki jak Faleński debiutował u progu polskiej nowoczesności w latach 50. XIX wieku jako adept dialogu kulturowego, dla siebie jako człowieka może „nie w porę”, ale dla literatury rodzimej owocnie, bo działał później długo na kilku równoległych polach, podejmując się między innymi ról pisarza, krytyka, tłumacza i popularyzatora literatur obcych, jako jeden z pierwszych ze świadomością konieczności otwarcia się na sztukę światową, ale też jako twórca jakby przeczuwający stopniowe rozluźnianie rygorów nawiązywania do twórczości cudzej – byle myślowo i artystycznie owocnego. (…) Faleński był i pozostaje ciągle twórcą elitarnym – erudytą, subtelnym artystą kierującym swój przekaz do kompetentnych obserwatorów i współuczestników okołokulturowego dialogu.