Czas i opowieść t. 1

Czas i opowieść t. 1

Czas i opowieść to po La Métaphore vive kolejna książka, która bada podstawowe zjawisko semantycznej innowacji. Owa innowacja, podobnie jak metafora, polega na wytwarzaniu nowej stosowności sensu za pośrednictwem niestosownej atrybucji. Tak jak opowieść, innowacja to wymyślanie intrygi – cele, przyczyny, przypadki zostają połączone w czasową jedność pełnej i skończonej akcji. Narracja zadaje filozoficzne pytanie o stosunki między czasem opowieści a czasem życia i rzeczywistego działania. Do tej wielkiej dyskusji zaproszono kilka dyscyplin. Są to przede wszystkim: fenomenologia czasu, historiografia i teoria fikcyjnej opowieści.

Intryga i historyczna opowieść przedstawia twierdzenie Paula Ricoeura, uściślane we wszystkich trzech tomach Czasu i opowieści, że opowieść mieści w sobie trzy mimetyczne związki: z czasem czynu i życiowego doświadczenia, z czasem właściwym budowaniu intrygi oraz z czasem lektury. Książka poddaje ten schemat próbie historii.

Paul Ricoeur (1913–2005)
Filozof, autor znakomitych dzieł, poświęcił swoją refleksję analizie podmiotu, jego działania i jego stosunku do czasu (Czas i opowieść, wyd. oryg. 1983, 1984, 1985) oraz nawiązał trwały dialog z psychoanalizą, lingwistyką, strukturalizmem, a także z teoriami społecznymi i politycznymi (L’Idéologie et l’Utopie, 1997). Odnowił również poszukiwania egzegetyczne i biblijne (Myśleć biblijnie, 1998, wyd. pol. 2003; Lectures 3, 1994).