Wokół rozumienia szaleństwa

Wokół rozumienia szaleństwa

Redaktorzy tomu - obecnie doktoranci w Instytucie Filozofii UMK w Toruniu - w ramach działalności Koła Naukowego Filozofii Praktycznej podjęli się zorganizowania konferencji naukowej pt.: „Białe ściany czy orszak Dionizosa? Zrozumieć szaleństwo - między psychologią a filozofią", która odbyła się w dniach 22-23 kwietnia 2010 roku.

Szczególnie mocny akcent chcieliśmy położyć na interdyscyplinarność omawianego problemu, co potwierdziły napływające do nas propozycje wystąpień. Kluczowym zadaniem konferencji stało się więc wyeksponowanie polifoniczności paradygmatów, w ramach których zachodzi naukowy namysł nad zjawiskiem szaleństwa. Ramy merytoryczne przygotowanego programu skierowały naszą uwagę na następujące kwestie: zjawisko szaleństwa w kulturze (przejawiające się jako np. praktyki magiczne, rytuały czy popędy), w religii (jako przeżycia mistyczne, droga do sacrum, ekstatyczne połączenie z bóstwem), w sztuce (jako kategoria piękna dionizyjskiego czy jako „szał twórczy"), a także szaleństwo przejawiające się w relacjach międzyludzkich (jako negatywnie aksjologiczny stosunek wobec określonych grup społecznych, np. trędowatych czy prostytutek). Uwidacznia się ono także pod postacią ascetycznej ucieczki od bodźców cywilizacji, wizjonerskich, pełnych symboliki stanach nadświadomości, wywołanych za pomocą środków halucynogennych, praktykowanych przez ludzi chcących wyzwolić się z okopów Kartezjańskiego „cogito".

O szaleństwie mówiono już wiele i różnymi językami, za każdym razem pozostawiając słuchaczy z dużym niedosytem. Niedosyt ten wzbudził w nas, redaktorach niniejszej książki, ogromny zapał do kroczenia ścieżką kolejnych spekulacji, do postawienia pytań na nowo i dotarcia do nowych odpowiedzi.